1 тапсырма. Кирхгоф ережесін пайдаланып берілген құрал-жабдықтардың көмегімен белгісіз
Х R кедергіні анықтаңыз.
Керекті жабдықтар: 4-4,5 В кернеу беретін ток көзі, кілт микроамперметр (ол жоқ болған
жағдайда қарапайым 2,5-3,6 В кернеуге арналған қалта фонарының шамын алуға болады), нихромнан
немесе никелиннен жасалған спираль сым, кедергісі белгілі резистор R 0
, кедергісі белгісіз резистор
Х R , миллиметрлік сызғыш, жалғағыш сымдар.
Бұл тапсырманы орындау Кирхгофтың бірінші заңын пайдалануға арналған: түйінге келетін токтардың қосындысы одан шығатын токтардың қосындысына тең болады, яғни түйінде кездесетін токтардың алгебралық қосындысы нольге тең болады*.
Бұл заңды білетін студент берілген құрал-жабдықтарға қарап, белгісіз кедергіні Уйтстон
көпірінің жұмыс принципі арқылы табуға болатындығын біледі. Тек, мектептің физика кабинеті
үшін шығарылған әдеттегі реохордтың орнына меншікті кедергісі жоғары D спираль сымды
пайдалану қажет, өйткені реохорд физика кабинетінде біреу ғана болады.
1-сурет.
Тапсырма
1-суретте
көрсетілген
схема
бойынша
тізбек
құру
арқылы
орындалады.
Реохорд
бойынша
схемадағы
AD
бөлігі
1
l = 2
r n 1
; 2
l = 2
r n 2
шығады. D нүктесінің орналасу қалпы
A
-дің нольді көрсетуі (немесе шамның сөнуі)
кезінде анықталады, өйткені бұл тізбек түйін ретінде
саналады, ал түйінде ток шамасы нольге тең болуы керек.
Схема бойынша
2
1
0
R R R R Х
, ал
2
1
R R =
2
1
2
1
2
1
2
2
n n n r rn l l
, болғандықтан