Қазақстан республикасы бiлiм және ғылым министрлiгi республикалық Ғылыми-педагогикалық кiтапхана

171 
 
     
 
Жастар  күнін  өткізу    жастар  саясатын  жүзеге  асыру,  жорамалданған 
жастар  ұйымдарымен,  қала  жастары  мен  жоғары  сынып  оқушыларының  
және олардың бастамасын өздері жүзеге асыруға тамаша мүмкіндік. Жастар 
арасында маскүнемдік және нашақорлық, қылмыстың алдын-алу және күресу 
үшін  құқық  қорғау  органдарымен  ынтымақтастық,  мерекелік  іс-шараларды 
өткізуде  жастарды  тартып  және  мәселелерді  шешуге  үйрету,  жастар 
бірлестіктерінің қалыптасуы мен дамуы негізгі қағидалары болып табылады.   
          
Кәсіби мектептер мен колледждердің жұмысын жетілдіру үшін шағын 
және  орта  бизнес  өкілдері,  оларды  қолдау  құрылымдары,  кәсіпкерлікті 
қолдау  орталығы  мен  кәсіпкерлер  қауымдастығымен  және  т.б  байланысын 
дамытып, тереңдету керек. Осыны ескере отырып жастар күніне орай «Жас 
кәсіпкер»  атты  семинар-тренинг  ұйымдастыру,  жасөспірімдерді  салауатты 
өмір  салтын  қалыптастыру  мәселелеріне  орай  «Елбасы  –  бізге  үлгі!»  атты 
жастар  мен  жасөспірімдерге  сауықтыру  жөнінде  тренингтер,  пікір-сайыс, 
ақпараттық  кездесулер,    Қазақстан  Республикасының    Тәуелсіздік  күніне 
арналған  «Тәуелсіздік  тынысы»  атты  жастар  мен  жасөспірімдер 
шығармашылығының көрмесін өткізуге де болады. 
ӘДЕБИЕТТЕР: 
        
Қазақстан Республикасы. Үкімет 
         
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 20 маусымдағы №516 
қаулысымен  мақұлданған  Жастардың  бәсекеге  қабілеттілігін  қолдау  мен 
дамытудың 
2008-2015 
жылдарға 
арналған 
 
тұжырымдамасы                   
/Қазақстан  Республикасы.  Үкімет  //Қазақстан  Республикасының  Президенті 
мен  Қазақстан  Республикасы  Үкіметінің  актілер  жинағы.  -  2007.                              
- 
№20.- 230-қ. 
        
Алдабергенқызы Т.   Жастарға сенім артқанда...(Ақтөбе облысында жас 
патриоттарды  тәрбиелеуге  баса  назар  аударылуда):  [Елбасымыздың  2030 
бағдарламасының  бағыт-бағдарлары  бойынша  атқарылып  жатқан  істері 
жайлы] / Т.Алдабергенқызы // Түркістан. - 2013. - 31 қаңтар. 
        
Әуелбай  М.   Жастар ұйымы: [жастар мен балалардың «Жас ұлан» мен 
«Жас қыран» ұйымдарын құру туралы] / М. Әуелбай // Бала тәрбиесі. - 2011. - 
№8. -18-23 б. 
       
Бектас Е.  Балаларға базарлық: [Қарағанды қаласының әкімі Б.Әбдішев 
Халықаралық балаларды қорғау күні балалар үйінен шыққан жастарға арнап 
Жастар үйін тарту етті] / Е. Бектас // Түркістан. - 2013. - 6 маусым. 
        
Ғали Т.   «Серпер» жастарды серпілтті: [«Серпер» жастар сыйлығының 
2013  жылғы  лауреаттары  марапатталды]  /  Т.  Ғали//  Айқын.  -  2013.  -  20 
қараша. 
       
«Елбасымен бірге - жаңа жеңістерге!» Астанада жастар форумы өтті: 
[Нұрсұлтан Назарбаевтың қатысуымен "Елбасымен бірге - жаңа жеңістерге" 
атты жастар форумы өтті] // Егемен Қазақстан. - 2015. - 11 сәуір. 
        
Жастар  жұмыспен  қамтылуы  тиіс:  [Қазақстан  жастарының 
мәселелері туралы] // Түркістан. - 2012. - 22 қараша. 

172 
 
       
Карабекова  Д.Е.   Ұрпақ  тәрбиесі  -  болашақтың  тірегі  тағлымдар 
еңбектерінің қажеттілігі / Д. Е. Карабекова // Вестник образования. - 2014. - 
№ 1. - 9-12 б. 
       
Көшербаев  Қ.   Жастар  және  ғаламтор:  Қызылорда  облысының  әкімі 
Қ.Көшербаевпен  әңгіме  /дайындаған  М.Байназарова  /  Қ.  Көшербаев               
// Түркістан. - 2013. - 6 маусым. 
      
Қазақ жастарын серпілткен «Жас тұлпар»:  [елу жыл бұрын Мәскеуде 
оқыған  бір  топ жастардың  «Жас  тұлпар»  атты  ұйымы  туралы]  /дайындаған 
Гүлзина Бектас // Түркістан. - 2013. - 10 қазан. 
       
  
Өтешев  Н.   Жастарға  жан-жақтылық  жарасады.  Білім  және  ғылым 
министрлігі  Жастар  ісі  комитеті  төрағасының  міндетін  атқарушы  Нұрлан 
Өтешевпен әңгіме/ әңгімелескен Әлисұлтан Құланбай / Н. Өтешев // Егемен 
Қазақстан. - 2012. - 23 ақпан. 
       
   
Өтеуліұлы  Ө.   Мәңгілік  жас  Ғани:  [жастар  қозғалысының  жетекшісі 
Ғани  Мұратбаевтың  туғанына  110  жыл  толуына  орай]  /  Ө.  Өтеуліұлы 
// Алматы ақшамы. - 2012. - 29 желтоқсан. 
         
Рахымқұлов  Д.А.   Н.Назарбаев және жастар  саясаты:  ғылым  жолында 
бағындыратын белестер / Д. А. Рахымқұлов // Отан тарихы. - 2012. - № 4. - 
16-
19 б. 
       
Сәрсенова  А.Ж.   Жастардың  құқықтық  білімін  жетілдіру,  жаңа 
құқықтық сананы қалыптастыру / А. Ж. Сәрсенова // Саясат-Policy.  - 2012. - 
№ 6. -      13-16 б. 
        
Сәрсенбекова Г.   «Қазақстан -2050» стратегиясы: жастар жолы:[Қаныш 
Сәтбаев  атындағы  ҚазҰТУ-да  тәрбие  жұмысы  жүйелі  түрде  үздіксіз 
жүргізілуде] / Г. Сәрсенбекова // Айқын. - 2014.- 14 қазан. 
      
Тазабекова  С.  Жалынды  жастар    -  болашақ  иесі:    (Республикалық 
бірыңғай  «Жас  Ұлан»  балалар  мен  жасөспірімдер  ұйымына  қабылдау 
салтанатты жиынының сценарийі) //Мектептегі  мерекелер.  –  2013.  -  № 8. – 
12-
14 б. 
      
Тәтімтегі  М.   Хас  тұлпардай  «Жас  тұлпар»  еді:  [60  жылдардағы  қазақ 
жастарының  «Жас  тұлпар»    ұйымы  туралы]  /  М.  Тәтімтегі  //Егемен 
Қазақстан. - 2013. - 5 қараша. 
       
Тәшімбай  Ғ.   Ұл-қыздарымызға  көңіл  бөлінуі  назарымызды  аудартты: 
[жастар мәселесі] / Ғ. Тәшімбай // Алматы ақшамы. - 2012. - №15. - 31 қаңтар. 
       
Шәріп  А.  «Болашақ»  бағдарламасы  жастардың  бағын  ашады: 
[Елбасының  «Болашақ»  халықаралық  бағдарламасы  жаңа  бағытпен  толып, 
қанатын кеңге жая түсуде] / А. Шәріп // Айқын. - 2015. - 19 наурыз. 
 
15 қараша -  Ұлттық валюта  
– 
теңге күні 
           
15 қараша - Қазақстанда ұлттық валюта теңге және қаржыгерлер күні.  
1993  жылдың  12  қарашасында  Қазақстан  президентінің  «Қазақстан 
Республикасының  ұлттық  валютасын  енгізу  туралы»  жарлығы  шықты.  Ал 
1993 жылдың 15 қарашасында теңге айналымға енді. 

173 
 
           
Бір  жыл  ішінде  әзірленген  теңге  жоғары  сапамен  ерекшеленеді. 
Купюрлерде 18 қорғау элементі бар. 
           
Алғашқы теңгелер 1, 3, 5, 10, 20, 50 және 100 теңге номиналдарында 
шығарылған.  Кейіннен  олар  құнсызданып,  қазір  айналымда  200,  500,  1000, 
2000, 5000 және 10000 теңге номиналындағы банкноттар жүр. 
           
Ұлттық  теңге  күнінде  мектепте  тәрбие  сағатын  өткізуде  ақша 
ұғымдарына  түсінік  беру,  айналымдардағы  ақша  түрлерін  білуге  үйрету; 
оқушылардың  ақша  туралы  түсініктерін  кеңейту;  өз  Отаны  Қазақстанға 
мақтаныш  сезімін  ояту,  төл  теңгенің  тарихын  түсіндіру;  ақша  құнын,  оны 
қолдана  білуге  үйрету,  тәрбиелеу  мақсатында    сыныптарда  тәрбие  сағаты 
өткізіледі. 
ӘДЕБИЕТТЕР: 
         
Алпарова  А.   Теңгемен  танылған  елміз:  [15  қараша  -  ұлттық  валюта 
теңге күні] / А. Алпарова  // Айқын. - 2013. - 7 қараша. 
        
Ахмет  Н.   Ұлттық  теңге  -  мақтанышым:[Қазақстан  Республикасының 
ұлттық  валютасы  теңге  жайлы]  /  Н.  Ахмет  //Мектептегі  сыныптан  тыс 
жұмыстар. - 2013. - № 9. - 6-9 б. 
       
Баймұратов  О.   Теңгенің  шын  авторлары  шет  қалмасын:  [15  қараша  - 
теңгенің 20 жылдығы] / О. Баймұратов // Айқын. - 2013. - 15 қараша. 
       
Байназаров Ғ.   Теңгенің құнын ұстаған адам біледі: [15 қараша - ұлттық 
валюта теңге күні] / Ғ. Байназаров  // Айқын. - 2013. - 14 қараша. 
       
Бимахова  З.С.   Төл  теңгенің  тарихына  үңілсек:  [ашық  тәрбие  сағаты]              
/ З. С. Бимахова // Қызықты психология. - 2014. - № 2. -11-13 б. 
       
Еспентаева  Г.   Ұлттық  валюта  -  еліміздің  даму  көзі:[Ұлттық 
тенгеміздің  туған  күніне  арналған]  /  Г.  Еспентаева  //Сынып 
жетекшісі=Классный руководитель. - 2014. - № 1. - 11-12 б. 
      
Жанділдин  Ж.   Теңге  -  мықты  қару:  [ұлттық  валюта  -  теңге  туралы]           
/ Ж. Жанділдин // Айқын. - 2013. - 12 желтоқсан. 
       
Жарылғасова  Ш.К.   Теңге  -  тәуелсіздіктің  айқын  бейнесі:[ақшаның, 
теңгенің  шығу  тарихы  жайлы  тәрбие  сағаты]  /  Ш.  К.  Жарылғасова 
// Тәрбие сағаты. - 2013. - № 1. - 26-27 б. 
      
Жоямергенқызы  Н.   Төл  теңгеміз  -  тұрақтылық  тұғыры.  15  қараша  - 
теңгенің туған күні / Н. Жоямергенқызы // Түркістан. - 2013. - 14 қараша. 
      
Қожахметова  А.С.  Алтын  теңге:  [ақша  түрлері,  олардың  тарихы, 
Қазақстанның  валютасы  –  теңге  туралы  мағлұмат  беру]  /А.С.Қожахметова    
//Мектептегі мерекелер: тәрбие жұмыстарының сценарийлері. – 2013. - № 1. – 
26-
28 б. 
        
Лепесова  А.   Теңге  -тәуелсіздіктің  қарлығашы:  [15  қараша  -  Қазақстан 
теңгесінің айналымға енгізілген күні] / А. Лепесова //Түркістан. - 2014. - 13 
қараша. 
        
Майлыбаева  С.Д.   Ұлттық  теңге  -  мақтанышымыз:  [тәрбие  сағаты]          
/ С. Д. Майлыбаева  // Қазіргі ауыл мектебі = Современная сельская школа. - 
2012. - 
№2. - 21 б. 

174 
 
          
Талғат  С. Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы: [экономика 
пәні] /С.Талғат //Бағдарлы мектеп және кәсіптік білім = Профильная школа и 
профобразование. – 2012. - №1-2. – 10-12 б. 
        
Тәжіаяқова Б. Тәуелсіздікпен келген теңге: [Ұлттық банк төрағасының 
орынбасарымен әңгіме] әңгімелескен Б.Балғарина //Егемен Қазақстан. – 2011. 
– 
15 қараша 
        
Тобаяқов  Б.   Теңге  тегерімі.  15  қараша  -  ұлттық  валютамызға  20  жыл          
/ Б. Тобаяқов // Айқын. - 2013. - 14 қараша. 
        
Төлеубекова  С.   Ұлттық  валюта -  еліміздің  даму  көзі  /  С.  Төлеубекова      
// Мектептегі технология=Технология в школе. - 2013. - № 12. - 31-33 б. 
 
 
 
    
 
Қараша 
     
17 жұлдыз 
Тіл  білімі  маманы,  филология  ғылымының  докторы, 
профессор 
Ғайнетдин  Ғалиұлы  Мұсабаевтың  туғанына 
110 
жыл (17.11.1907-26.11.1981).  
       
Мұсабаев Ғайнетдин Ғалиұлы 1907 жылы  Омбы қаласында туған. 1936 
жылы Абай атындағы Қазақ мемлекеттік педагогикалық институтын (қазіргі 
Абай атындағы Ұлттық педагогикалық университет) бітірген. 1937-1939 жж. 
КСРО  Ғылым академиясының Қазақстандағы бөлімшесінің Тіл және әдебиет 
секторында  ғылыми  қызметкер.  1939-1941  жж.  аспирантурада  оқыды.  Ұлы 
Отан соғысына қатысқан. 1946-1948 жж. ҚазКСР ҒА-ның Тіл және әдебиет 
институтында  бөлім  меңгерушісі.  1948-1952  жж.  осы  институтта 
директордың  орынбасары.  1952  жылдан  өмірінің  ақырына  дейін  Тіл  білімі 
институтының  қос  тілді  сөздік  бөлімінің  меңгерушісі  қызметін  атқарған. 
Ғылыми-зерттеу  еңбектері  негізінен  қазақ  тілінің  лексикасы  мен 
лексикографиясына,  тіл  тарихының  мәселелеріне    арналды.  Мұсабаевтың 
қатысуымен  көптеген  екі  тілді,  қазақша-орысша,  орысша-қазақша 
орфографиялық,  түсіндірме  сөздіктер  шығарылды.  Қазақ  тілінің  тарихы, 
жазба  ескерткіштері  жөнінде  де  зерттеу  жүргізіп,  еңбектер  жариялады.  І 
дәрежелі  Отан  соғысы,  Еңбек  Қызыл  Ту  ордендерімен  және  КСРО-ның 
көптеген медальдарымен марапатталған. 
ӘДЕБИЕТТЕР: 
     
Мұсабаев  Ғ.Ғ.  Қазақ  тіліндегі    сын  есім  шырайлары  /Ғ.Ғ.Мұсабаев.  –
Алматы, 1951. 
     
Мұсабаев  Ғ.Ғ.  Қазіргі  қазақ  тілі  (лексика,  фонетика)  /Ғ.Ғ.Мұсабаев.  –
Алматы, 1962. 
     
Мұсабаев  Ғ.Ғ.  Қазақ  тілі  мен  грамматикасы  тарихынын.  І  бөлім 
/Ғ.Ғ.Мұсабаев. – Алматы, 1966. 
     
Мұсабаев Ғ. Қазақстан эпиграфикасы /Ғ.Ғ.Мұсабаев. – Алматы, 1971. 
     
Мұсабаев  Ғ. (құраст.)  Орфографиялық  сөздік  /Ғ.Ғ.Мұсабаев.  –  Алматы, 
1972. 
     
Мұсабаев Ғ. Қазақ тілі тарихынан /Ғ.Ғ.Мұсабаев.- Алматы, 1988. 
 
 

175 
 
Ол туралы: 
     
Мұсабаев  Ғайнетдин  Ғалиұлы  //Қазақ  тілі:  Энциклопедия.  –
Алматы:Қазақстан даму институты, 1998. – 285 б. 
 
 
Карашаның үшінші бейсенбісі –  
Халықаралық шылымқорлықтан  
бас тарту күні 
      
    
Бұл  2002  жылы  қабылданған  «Темекі  шегушіліктің  алдын  алу  және 
оны  шектеу  туралы»  ҚР  Заңының  жалғасы  десек  те,  ол  тек  жоғары 
жақтағылар  болмаса,  қалың  қауымның  құлағына  тиісті  дәрежеде  жете 
қоймаған  сыңайлы.  Ойын-сауық  орындарында  ғана  емес,  жолаушылар 
көлігінің жүргізушілеріне дейін көк түтінді «сызылтып» келе жататыны сол 
білместігінен бе, әлде заңның солқылдақтығынан ба, кім білген?! Ал шетелде 
заң қатал. Соның бірнешеуіне тоқталайық. Мысалы: Англияда 2006 жылдан 
бері  мейрамхана,  клуб,  мектеп,  аурухана,  түрме,  қызмет  орнында  темекі 
тартқандарға 
30-дан 
200 
фунт 
стерлингке 
дейін 
айыппұл 
салынады.   Францияда мұндай шектеу  2007 жылы  қолға  алынған. Түркияда 
заң бұзғандар 45 АҚШ долларын төлейді.Ватиканда 2005 жылдан бері сол ел 
аумағындағы  барлық  адамға  заң  бірдей,  айыппұл  30  еуроны  құрайды. 
Италияда  заң  2005  жылдан  күшіне  енген,  айыппұл  27  еуро  тұрады.  Бутан 
корольдігі  2004  жылдан  бері  темекі  саудасына  толықтай  тыйым  салған 
тұңғыш мемлекет. Елге темекі әкелгендерге 210 АҚШ доллары мөлшерінде 
айып  салынып,  темекі  бизнесімен  айналысқысы  келгендер  бірден 
лицензиясынан айырылады. 
       
Шылымның  адам  ағзасына  келтіретін  зияны  және  одан  туындайтын 
ауру  мен  өлім  жайлы  4-6  сынып  оқушыларына  «Темекінің  адам  ағзасына 
зияны»  аты  әңгіме  өткізуге,  ал  жоғары  сынып  оқушыларына  арнап 
дәрігерлерді  шақырып  «Темекі  туралы  ащы  шындық»  атты  кеш 
ұйымдастыруға,  төменгі  сыныптар  үшін  «Зиянды  әдеттен  аулақ  бол»  атты 
тәрбие сағатын өткізуге және осы тақырыптарға байланысты темекі туралы 
плакаттарды ілуге, темекінің зияны туралы слайдтар көрсетуге болады.  
ӘДЕБИЕТТЕР: 
        
Айымбекова Х.   «Денсаулығыңды ақсатқаның өзіңді өзің қақсатқаның» 
/  Х.  Айымбекова  //Валеология  Денсаулық  және  өмірлік  дағдылар.  -  2013.  -       
№ 3. - 26-27 б. 
       
 
Бидайшиева  Б.Б.   Темекі  адам  ағзасына  зияны  /  Б.  Б.  Бидайшиева           
// Валеология. Салауатты өмір салты=Здоровый образ жизни. - 2014. - № 2. - 
19-
21б. 
         
Илдебаева  С.   Темекі  мен  алкогольдің  адам  ағзасына  әсері  (дөңгелек 
үстел) / С. Илдебаева // Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2013. - № 10. -
2-
5 б.  

176 
 
       
 
Көбегенова  А.Қ.   Темекі  және  оның  денсаулыққа  тигізер  әсері                  
/  А.  Қ.  Көбегенова  //Валеология:  Салауатты  өмір  салты=Здоровый  образ 
жизни. - 2014. - № 1. - 26-27 б. 
       
Қанатов  Н.   Нашақорлық,  ішімдік,  шылым  шегу:[«Нашақорлық, 
ішімдік,  шылым  шегу»  тақырыбындағы  кездесу  сабағы]  /  Н.  Қанатов 
// Сыныптағы тәрбие. - 2014. - № 2. - 5-6 б.
 
       
Мұқанова  Г.М.   Өзіңді  ойлап,  денсаулықты  таңда:[тәрбие  сағатында 
оқушыларды зиянды әдеттерден аулақ болуды және оның денсаулыққа зияны 
жайлы  түсіндіру]  /  Г.  М.  Мұқанова  //Мектептегі  мерекелер:  тәрбие 
жұмыстарының сценарийлері. - 2015. - № 12. - 32-34 б.
 
         
Сәрсенғали  И.   Өзгенің  қатесі  өзіңе  сабақ  (23-қараша  -  Дүниежүзілік 
темекіден  бас  тарту  күні)  /  И.  Сәрсенғали  //Валеология.  Денсаулық  және 
өмірлік дағдылар. - 2013. - № 2. - 21-б. 
       
Тойымбаева  Б.   Салауаттылық  -  денсаулық  кепілі:  [салауатты  өмір 
салты  және  зиянды  әрекеттен  аулақ  болу  жайлы]  /  Б.  Тойымбаева 
// Биология және салауаттылық негізі. - 2015. - № 2. - 48-51 б. 
        
Тілеубай  Б.   Темекі  тартпаған,  денсаулықты  сақтаған  /Б.  Тілеубай                 
// Мектептегі сыныптан тыс жұмыстар. - 2013. - № 11. - 2-3 б. 
       
Тілепова  Б.Ж.   Темекі  мен  арақтан,  аман  болшы,  балапан                       
/
Б.  Ж.  Тілепова  //Валеология:  салауатты  өмір  салты=Валеология.  здоровый 
образ жизни. - 2015. - № 2. - 13-14 б. 
 
       
Утарбаева  Г.   Темекі  мен  нашақорлық  -  денсаулық  дұшпаны                   
/ Г. Утарбаева // Валеология. Салауатты өмір салты=Здоровый образ жизни. - 
2014. - 
№3. - 13-15 б. 
       
Шалғынбаева  Р.   Темекі  шегудің  зияны:  әдет  пе,  әлде  ауру  ма?                 
/ Р. Шалғынбаева //Валеология. Денсаулық және өмірлік дағдылар. - 2013. - 
№ 4. - 17-18 б. 
 
 
 
 
1 желтоқсан – Қазақстан Республикасының  
Тұңғыш Президенті күні 
          
Қазақстан халқы 2012  жылы 1 желтоқсан күні еліміз үшін елеулі оқиға 
– 
алғаш  рет  Тұңғыш  Президент  күнін  атап  өтті.  2012  жылы  ел  Парламенті 
1991  жылғы  1  желтоқсанда  өткен  Тұңғыш  Президент  сайлауына  қатысты 
осындай  шешім  қабылдаған  болатын.  Себебі  тәуелсіз  Қазақстанның 
іргетасын  қалап,  шекарасын  шегелеп,  болашаққа  бағыт-бағдар  берген 
Тұңғыш Президенттің халық алдындағы еңбегі ұшан-теңіз. 
       
Сәл тарихқа шегініс жасар болсақ, 1991 жылғы 1 желтоқсанда, алғаш рет 
жалпыхалықтық  сайлау  өтіп,  егемен  Қазақстанның  негізін  салушы  –
  
Нұрсұлтан  Назарбаев  тұңғыш  рет  Президент  болып  сайланды.  Бұл  жаңа 
мемлекет  қалыптасуының  өтпелі  кезеңінде  сенімді  басшыға  өз  тағдырын 
тапсырған Қазақстан халқының жауапты таңдауы еді. Шын мәнінде, Елбасы 
Нұрсұлтан Назарбаевтың салиқалы саясатының арқасында тәуелсіз Қазақ елі 

177 
 
қалыптасып,  тарихымыз  түгенделіп,тіліміз,  дініміз  және  діліміз  қайта 
оралып, мемлекетіміздің ұлттық рәміздері қабылданды. 
        
1991 жылғы  10  желтоқсанда Қазақстан халқына берген  антын  тұтастай 
және толық орындағанын көрсетті. Қазақ КСР-ның Жоғарғы Кеңесі сол күні-
ақ Қазақ Кеңестік Социалистік Республикасын Қазақстан Республикасы деп 
өзгертті.  Еліміз  бүгінде  бүкіл  әлемге  танымал  жаңа атқа  ие  болды. 
«Қазақстан  Республикасының  мемлекеттік  тәуелсіздігі  туралы»  Қазақстан 
Республикасының  Конституциялық  заңы  1991  жылғы  16  желтоқсан 
күні қабылданды. Осы заң негізінде еліміз өзінің Тәуелсіздігін жария етті. 
Осы  заңның  1-тарауында:  «Қазақстан  Республикасы  –  тәуелсіз, 
демократиялық  жәнеқұқықтық  мемлекет.  Ол  барлық  мемлекеттермен  өзара 
қатынасын  халықаралық  құқық  принциптерi  бойынша  құрады.  Өзiнiң 
мемлекеттiк  тәуелсiздiгiн  басқа мемлекеттердің  тануы  үшiн  Қазақстан 
Республикасы  ашық»,  -  делінген. Рас,  содан  берігі  21  жылда  елдің іргесі 
сөгілген  жоқ.  Ұлтаралық  татулыққа  селкеу  түспеді.  Яғни  Конс-
титуциялық заңның  дер  кезінде  қабылдануы  Қытай,  Ресей,  Қырғызстан, 
Түркменстан  және Өзбекстанмен  шекараны  реттеуге  ықпал  етті.  Заң 
Еуразиялық кеңістікте тұрақтылық пен серіктестік, сенім саясаты негіздерін 
қалыптастырды. 
        
Шындығы  сол,  «Қазақстан  Республикасының мемлекеттік  тәуелсіздігі 
туралы»  Конституциялық  заңды  қабылдау  жаңа  тәуелсіз мемлекетіміздің 
шынайы  егемендігінің  бастауы  болды.  Тыңнан  түрен  салған Қазақстан 
халқы, 
оның 
Көшбасшысы 
тәуелсіз 
мемлекеттің 
басым 
бағыттарын нығайтты. Ең алдымен шынайы егемендікті жария етіп, сыртқы 
әлемге  танылуға  қол жеткізілді.  Әлем  Қазақстанды  Елбасының  арқасында 
таныды,  мойындады.  Елбасы «Бірлік  бар  жерде  тірлік  бар»  деген 
еді. «Қазақтың  бүкіл  тарихы  –  бірігу  тарихы»  деп  Н.Назарбаев  қадап 
айтқандай, Егемендік, Тәуелсіздік, Ана тілі ұлтты біріктіруші күшке, ұлттық 
идеологияның рухани тірегіне айналды. Ол мемлекеттіліктің өркениет жолын 
ұсынды.  Президенттік  саяси  институт  енгізді.  Осылай  қазақтың Тұңғыш 
Президенті  Нұрсұлтан  Әбішұлы  Назарбаев  Ата  заңға  сүйеніп,  халық 
алдында Ант  берді.  Тәуелсіз  Қазақстанның  көк  Байрағын  тізерлеп  отырып 
сүйгені  тарихи сәт  еді.  Бұл  бірінші  рет  өткізілген  инаугурация  болатын.  21 
жылға жуық уақытта Қазақстан әлемнің азулы мемлекеттерінің қатарынан өз 
орнын  ойып  алды.  Ғасырға бергісіз  жиырма  жылдың  ішінде  қазақ  деген 
ұлтты, Қазақстан атты мемлекетті кәрі Еуропа да, мұхиттың арғы жағындағы 
АҚШ та, көрші Ресей мен Қытай да мойындап, стратегиялық әріптестікке қол 
қойды.  Қазақтың  шекарасы  айқындалып,  ол  Ресей, Қытай,  Өзбек  елі  Пар-
ламентінде тиісті ратификациядан өтті, заңды құжатқа айналды. 
        
Осындай  айтулы  күн  аясында  барлық Қазақстанның  облыстарында 
мерекелік  шаралар  ұйымдастыралатын  болады.  Найзаның  ұшы,  білектің 
күшімен  ата-бабадан  қалған  елімізді  бүгінде 21  жылға  жуық  басқарған 
Н.Ә.Назарбаев  Қазақ  елінің  туын  көкке  көтеріп,  әлем танымастай  етіп 

178 
 
өзгертті. Елімізде  тойланатын бұл мерекенің тарихи маңызы орасан зор екені 
айдан анық.  

жүктеу/скачать 2,04 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: