«Білім берудің мектепке дейінгі ұйымдарын

 
«Білім берудің мектепке дейінгі ұйымдарын  
күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын  
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» 
санитариялық ережелеріне 

 
376 
2-қосымша 
Мектепке дейінгі ұйымдар ғимараттары  
үй-жайларының құрамы және ауданы  
Үй-жайдың атауы 
Жобалық қуаты шаршы метр болғандағы 
үй-жай ауданы 
 
50 
95 
140 
190 
280 
Сәбилер топтарының топтық бӛліктерінің үй-жайы 
қабылдау бӛлмесі  
18 
18 
18 
18 
18 
ойын бӛлмесі  
50 
50 
50 
50 
50 
жатын бӛлме 
50 
36 
36 
36 
36 
дәретхана 
16 
12 
12 
12 
12 
буфет  
3 
3 
3 
3 
3 
Мектепке дейінгі топтардың топтық бӛліктерінің үй-жайы 
қабылдау бӛлмесі  
18 
18 
18 
18 
18 
ойын бӛлмесі  
50 
50 
50 
50 
50 
жатын бӛлме 
50 
50 
50 
50 
50 
дәретхана 
10 
16 
16 
16 
16 
буфет  
3 
3 
3 
3 
3 
Медициналық үй-жайлар 
медициналық кабинет  
6 
8 
8 
8 
10 
ем-шара кабинеті 
- 
- 
- 
8 
8 
изолятор: 
қабылдау 
бӛлмесі 
2 
2 
2 
4 
6 
палата 
6 
6 
6 
6 
12 
дәретхана 
2 
2 
2 
2 
4 
дезинфекциялау 
құралдарын  дайындауға 
арналған үй-жай  
- 
2 
- 
2 
2 
Физиотерапевт кабинеті  - 
2 
2 
2 
2 
Ас блогының үй-жайлары 

 
377 
тарату бӛлмесі бар ас үй  15 
23 
23 
28 
30 
дайындау цехы 
6 
8 
8 
12 
14 
асүй  ыдыстарын  жуу 
бӛлмесі 
4 
4 
4 
5 
6 
салқындату камерасы  
- 
- 
- 
- 
9 
құрғақ 
азық-түлік 
қоймасы  
7 
8 
8 
11 
6 
кӛкӛністер қоймасы  
4 
4 
4 
5 
8 
тиеу бӛлмесі 
- 
4 
4 
5 
6 
Кір жуатын бӛлме  
кір жуу бӛлмесі  
12 
14 
14 
16 
16 
үтіктеу бӛлмесі 
- 
10 
10 
12 
12 
Қызметтік-тұрмыстық үй-жайлар  
меңгеруші кабинеті  
10 
10 
10 
9 
9 
шаруашылық 
меңгерушісінің кабинеті  
- 
- 
- 
6 
6 
персонал бӛлмесі 
- 
8 
8 
10 
12 
шаруашылық қоймасы 
4 
5 
5 
8 
12 
таза  тӛсек  әбзелдерінің 
қоймасы  
4 
6 
6 
8 
10 
кастелянша бӛлмесі 
- 
- 
- 
- 
6 
себезгі бӛлмесі  
- 
2 
2 
2 
2 
персоналға 
арналған 
дәретхана  
3 
3 
3 
3 
6 
әдістемелік кабинет  
8 
10 
10 
15 
15 
психологтың кабинеті  
6 
8 
8 
8 
10 
 
60-45° солтүстік ендіктегі  аудандар үшін  топтар, ойын, жатын бӛлмелердің, 
залдардың,  изолятор палаталарының, асүйлердің терезелерін 200-275° және 45° 
оңтүстік  ендіктегі аудандар үшін 90-290° азимутқа бағыттағанда күннен қорғау 
құрылғыларын  пайдалану  қажет.  Күннен  қорғау  құралдары  ретінде  жалюздер, 

 
378 
күн  қағарлар,  жарық  ӛткізетін  және  жарық  сейілдіретін  қасиеті  бар  мақта-
матадан жасалған перделер ұсынылады. 
 
 
 
 
 
 
«Білім берудің мектепке дейінгі ұйымдарын  
күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын  
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» 
санитариялық ережелеріне 
3-қосымша 
 
Мектепке дейінгі ұйымдардың санитариялық-техникалық  
жабдықтармен қамтамасыз етілу жағдайы 
р/с 
№ 
Үй-жай 
Қол жуғыш  Унитазд
ар 
қоспа
лауы
шы 
бар су 
ағызғ
ыш  
(виду
ар) 
су 
айы
рғы
ш 
кран 
ара
лас 
қос
па-
лау
ыш
ы 
бар 
ван
на 
иілгіш 
шлангід
егі 
себезгі 
торы 
бар 
табанды
қ  
қоспа
лауы
шы 
бар 
екі 
камер
алық  
жуғы
ш   
сү
лгі 
ке
пті
ргі
ш 
 
 
дәрет
хана 
кран
ы бар 
балал
арды
ң 
жуғы
штар
ы  
қосп
алау
ыш
ы 
бар 
ерес
екте
рдің 
жуғ
ышт
ары 
бала
лард
ың  
ере
сек
тер
дің  
1 
буфет 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
1 
- 
2 
сәбилер  
тобының 
дәретхасы 
2 
1 
1 
1 
1 
- 
- 
1 терең  - 
1 
3 
мектепке 
дейінгі  
балалар 
тобының 
дәретханас
ы     
4 
- 
3 
1 
- 
- 
- 
1 таяз 
- 
1 

 
379 
4 
зал 
- 
- 
- 
- 
- 
1 
- 
- 
- 
- 
5 
бассейннің 
шешінетін 
орны 
жанындағы  
себезгі  мен 
дәретхана  
1 
- 
1 
- 
- 
- 
- 
2 
- 
- 
6 
медицина 
бӛлмесі 
- 
1 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
7 
изоляторды
ң  қабылдау 
бӛлмесі 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
1 
- 
8 
изоляторды
ң 
палаталары  
1 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
9 
изоляторды
ң 
дәретханас
ы  
- 
1 
- 
- 
1 
- 
- 
1 
- 
1 
10 
персоналды
ң 
дәретханас
ы  
- 
1 
- 
1 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
11 
себезгі 
бӛлмесі  
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
1 
- 
- 
 
 
 
 
 
 
 
 
«Білім берудің мектепке дейінгі ұйымдарын  
күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын  
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» 
санитариялық ережелеріне 
4-қосымша 
  

 
380 
Негізгі 
үй-жайлардағы 
жасанды 
жарықтандыру 
нормативтері 
(люминисцентті шамдарды пайдаланған кезде) 
 
№№ 
Үй-жайлардың 
атаулары  
Жарықтандыру, 
кемінде,  лк 
Жарықтандыру 
нормалары 
жататын беттер  
1 
Киім  шешетін  бӛлме 
(қабылдау бӛлмесі) 
200 
Еденде  
Топтар 
бӛлмелері  
(ойын 
бӛлмесі), 
компьютер сыныбы  
300 
Еденнен  0,5  м  деңгейдегі 
кӛлденең беттер  
Жатын 
бӛлме, 
кіреберіс  
75 
-"- 
Музыка  және  дене 
шынықтыру 
сабақтарына  арналған 
зал  
200 
Еденде  
Дәретхана  
75 
Еденде  
Буфет 
200 
Еденнен  0,8  м  деңгейдегі 
кӛлденең беттер 
2 
Дәрігер кабинеті 
300 
Еденнен  0,8  м  деңгейдегі 
кӛлденең беттер 
Изолятор 
200 
-"- еденнен 0,5 м  
 
Қыздыру  шамдарын  пайдаланған  кездегі  жарықтандыру  нормалары  екі  есеге 
азаяды.  
  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
«Білім берудің мектепке дейінгі ұйымдарын  
күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын  
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» 
санитариялық ережелеріне  
5-қосымша  
 

 
381 
Балаларға арналған үстелдер мен орындықтардың  
негізгі ӛлшемдері 
 
Жиһаздар 
тобы  
Таңбалау 
түсі 
Балалар 
бойының 
тобы см-мен 
Үстел  
биіктігі  см-
мен 
Орындық 
отырғышының 
биіктігі 
см-
мен 
А 
Ақ  
80-ге дейін 
34 
17 
Б 
Жасыл  
80-90 
35 
20 
В 
Кӛгілдір  
90-100 
43 
24 
Г 
Қызыл 
сары 
100-115 
48 
28 
Д 
Сары  
115-130 
54 
32 
Ж 
Қызыл  
130-дан 
жоғары 
60 
36 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
«Білім берудің мектепке дейінгі ұйымдарын 
күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын  
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» 
санитариялық ережелеріне  
6-қосымша  
 

 
382 
1-кесте 
ББМДҰ-да тәрбиеленетін балаларға арналған тамақтану нормалары 
 (бір балаға күніне граммен) 
 
Атауы 
Барлық 
типтегі 
ББМДҰ-ы 
балаларының жасы 
Санаториялық 
ББМДҰ-ы 
3 
жасқа 
дейін  
3-тен 7 жасқа дейін 
Ұзақ 
уақыт 
ӛткізетін 
мекемелерде 
3  жасқа 
дейін  
3-7 
жас 
9-10,5 
сағ. 
12-
24 
сағ. 
9-
10,5 
сағ. 
12 
сағ.  
24 
сағ. 
 
 
Азық-түлік 
 
 
 
 
 
 
 
Бидай наны 
55 
60 
80 
110 
110 
70 
110 
Қара бидай наны 25 
30 
40 
60 
60 
80 
60 
Бидай ұны 
16 
16 
20 
25 
25 
16 
25 
Картоп ұны 
3 
3 
3 
3 
3 
3 
3 
Жарма,  бұршақ, 
макарон ӛнімдері 
20 
30 
30 
45 
45 
35 
45 
Картоп 
120 
150 
190 
220 
220 
150 
250 
Әртүрлі 
кӛкӛністер 
180 
200 
200 
250 
250 
300 
300 
Жаңа 
піскен 
жемістер 
90 
130 
60 
60 
150 
250 
350 
Құрғақ жемістер 10 
10 
10 
10 
15 
15 
15 
Кондитер 
ӛнімдері 
4 
7 
10 
10 
10 
10 
15 
Қант 
35 
50 
45 
55 
55 
50 
60 
Сары май 
12 
17 
20 
23 
25 
30 
35 
Ӛсімдік майы  5 
6 
7 
9 
9 
6 
10 
Жұмыртқа (дана) 
0,25 
0,5 
0,5 
0,5 
0,5 
1 
1 
Сүт 
500 
600 
420 
500 
500 
700 
700 
Сүзбе 
40 
50 
40 
40 
50 
50 
75 
Ет 
60 
85 
100 
100 
100 
120 
160 
Балық 
20 
25 
45 
50 
50 
25 
70 
Қаймақ 
5 
5 
5 
10 
15 
20 
25 
Ірімшік 
3 
3 
5 
5 
5 
10 
10 
Шай 
0,2 
0,2 
0,2 
0,2 
0,2 
0,2 
0,2 
Дәнді кофе 
1 
1 
2 
2 
2 
1 
2 
Тұз 
2 
2 
5 
5 
8 
5 
8 
Ашытқы 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
1 

 
383 
 
 
 
2-кесте  
Балалар  үшін  энергия  (күніне  килокалориядан),  ақуыздар,  майлар  мен 
кӛміртектер (күніне граммен) тұтынудың ұсынылатын шамалары  
 
Жасы  Құнарлығы  Ақуыздар 
Майлар 
Кӛмір-
тектер 
Барлығ
ы 
Оның 
ішінде 
малды
ң 
Барлығ
ы 
Оның 
ішінде 
ӛсімді
к 
Линол  
қышқылы 
(% 
құнарлығы
) 
 
1-3 
1540 
53 
37 
53 
5 
4 
212 
4-6 
1970 
68 
44 
68 
10 
3 
272 
 
3-кесте 
Тәуліктік рационның құнарлығын үлгілік тарату (пайызда, %) 
 
Тамақ қабылдау 
5 рет тамақ ішкенде 
4 рет тамақ ішкенде 
Таңғы ас 
20 
25 
2 таңғы ас 
10-15 
- 
Түскі ас 
30-35 
35 
Түстен  кейінгі  жеңіл 
тамақ  
10-15 
15 
Кешкі ас  
20 
25 
 
4-кесте 
Балалар үшін жастарына байланысты порцияның массасы (граммен) 
Тамақтану, тағам 
Порцияның массасы  
1-1,5 жыл 
1,5-3 жыл  3-5 жыл 
5-7 жыл 
Таңғы ас 
 
 
 
 
Ботқа  немесе  кӛкӛністен 
жасалған тағам  
200 
200 
250 
250 
Кофе  
100 
150 
150 
200 
Түскі ас 
 
 
 
 
Салат 
- 
40 
50 
50 
Сорпа 
100 
150 
200 
250 
Ет, котлет 
50 
60 
70 
80 
Тұздық 
100 
100 
130 
130 
Компот  
100 
100 
150 
150 

 
384 
Түстен кейінгі жеңіл тамақ  
 
 
 
 
Айран  
150 
150 
200 
200 
Печенье (тоқаш) 
15 
15/45 
25/50 
25/50 
Жемістер  
100 
100 
100 
100 
Кешкі ас 
 
 
 
 
Кӛкӛністен 
жасалған 
тағам, ботқа 
180 
200 
200 
200 
Сүт 
100 
150 
150 
150 
Нан бір күнге: 
 
 
 
 
Бидай наны 
40 
70 
100 
110 
Қара бидай наны  
10 
30 
50 
60 
Тәуліктік 
рационның 
массасы  
1100-1200  1300-1400  1400-1500 
1600-1700 
 
5-кесте 
 
Бір ӛнімді басқа ӛніммен алмастыру кестесі 
 
 
№ 
 
Ӛнімнің атауы 
Мӛлшері граммен 
ауыстырылат
ын ӛнімнің  
ауыстыратын 
ӛнімнің  
1 
Ет (сиыр, шошқа, қой) 
100 
 
Сүйегі жоқ ет  
80 
Ішек-қарны алынған құстың еті  
100 
Әртүрлі балық консервілері 
120 
Басы 
жоқ 
салқындатылған, 
тоңазытылған балық  
150 
2 
Сиыр сүті 
100 
 
 ашыған сүт ӛнімдері (айран,  қатық)  
100 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
385 
 
 
 
  
 
6-кесте 
 
Салқындатып ӛңдегендегі шығындар  
(шикі ӛнімнің салмағына қатысты пайызбен) 
 
Ӛнім 
Жеуге 
келмейтін 
ӛнім 
бӛлігінің 
пайызы 
(%) 
Ӛнім 
Жеуге 
келмейтін 
ӛнім 
бӛлігінің 
пайызы (%) 
Жармалар 
1 
Қой еті I санат 
26 
Қыста сақталатын картоп  
35 
Қой еті ІI санат  32 
Күзгі піскен картоп 
28 
Сиыр еті I санат   26 
Кӛк (пияз, петрушка, салат) 
20 
Сиыр 
еті 
IІ 
санат 
30 
Ақ қауданды капуста  
20 
Сиыр бауыры  
7 
Басы бар пияз 
16 
Тауық I санат 
1
 
39 
Сәбіз 
20 
Тауық II санат 
1
  47 
Қияр 
7 
Ақмарқа 
49 
Тәтті бұрыш 
25 
Минтай 
54 
Қызылша 
20 
Ӛзен алабұғасы  52 
Қызанақ 
5 
Майшабақ 
(орташа) 
42 
Редис 
20 
Кӛксерке  
35 
Шалқан  
25 
Треска 
51 
Укроп 
26 
Ірімшік  
3 
Алмалар 
12 
Тауық 
жұмыртқалары  
13 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
386 
 
 
 
 
 
7-кесте 
 
Жылумен  аспаздық  ӛңдегенде  тамақ  ӛнімдерінің  шығындары  (таза 
салмағы) 
 
Ӛнім 
Жеуге 
келетін 
бӛлігінің 
(таза 
салмағы) 
шығыны 
% 
Ӛнім 
Жеуге 
келетін 
бӛлігінің 
(таза 
салмағы) 
шығыны 
% 
Жас картоп, пісіру 
6 
Қой еті, пісіру 
41 
Картоп, пісірілгенді қуыру 
23 
Қой еті, кәуап 
53 
Картоп, шикіні қуыру  
35 
Сиыр еті, пісіру 
43 
Ақ  қауданды  капуста,  жаңа 
піскен, пісіру  
10 
Сиыр 
еті, 
бифштекс 
34 
Ақ  қауданды  капуста,  жаңа 
піскен, бұқтыру 
28 
Бауыр, қуыру 
38 
Ақ 
қауданды 
капуста, 
ашытылған, бұқтыру 
18 
Тауықтар, пісіру 
30 
Басы бар пияз, сығу 
35 
Тауықтар, қуыру 
37 
Басы  бар  пияз,  дӛңгелектеп 
қуыру  
69 
Ақмарқа, бұқтыру  25 
Аршылған сәбіз, пісіру  
1 
Табан, бұқтыру  
29 
Сәбіз, қыздырып пісіру 
30 
Минтай, пісіру 
23 
Сәбіз езбесі, бұқтыру  
27 
Минтай, қуыру 
27 
Бұрыш, ет салынған  
28 
Ӛзен 
алабұғасы, 
пісіру  
26 
Петрушка, сығу 
45 
Кӛксерке, қуыру 
25 
Қызылша, 
қабығымен 
пісіру 
21 
Треска, пісіру 
23 
 
 
 
 
 

 
387 
 
 
 
 
 
«Білім берудің мектепке дейінгі ұйымдарын  
күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын  
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» 
санитариялық ережелеріне  
7-қосымша  
 
 
Ерекше тез бұзылатын ӛнімдерді сақтау және ӛткізу мерзімдері 
 
Ӛнімнің атауы  
2  -  6°  дейінгі  артық  емес 
температурада 
сақтау 
және  ӛткізу  мерзімдері, 
сағ. 
Жартылай дайындалған кесек ет ӛнімдері 
48 
Мұздатылған бауыр  
48 
Салқындатылған бауыр 
24 
Салқындатылған құс, қоян еті  
48 
Мұздатылған құс, қоян еті  
72 
Пісірілген шұжықтар: 
 
жоғары сорт 
72 
бірінші сорт 
48 
Жоғары,  бірінші  және  екінші  сортты  жіңішке 
шұжықтар, еттен жасалған сарделькалар  
48 
Пастерленген сүт, кілегей, ацидофилин 
36 
Айран  
36 
Майлы, майсыз, диеталық сүзбе  
36 
Қаймақ  
72 
Ірімшік-сүзбе бұйымдары  
0 - 2°  температурада 36 
Полистиролдан 
және 
басқа 
да 
полимер 
материалдардан  жасалған  қорапшалардағы  кілегейлі 
ірімшіктер                                                                                                                                                     
тәтті және жеміс-жидек дәмді, 
 
 
48 
ащы, кеңестік  
72 
Салқындатылған балықтың барлық түрлері  
0 - 2°  температурада 24  
Мұздатылған  балықтың  және  балық  тауарларының 
барлық түрлері  
0 - 2°  температурада 48  
Пісірілген кӛкӛністер тазартылмаған  
6 

 
388 
 
 
 
 
 
«Білім берудің мектепке дейінгі ұйымдарын  
күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын  
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» 
санитариялық ережелеріне  
8-қосымша  
 
Мектепке дейінгі балалар ұйымдарының 
медициналық есепке алу-есептілік құжаттамасы 
Медициналық есепке алу-есеп беру құжаттамасы: 
1.инфекциялық ауруларды есепке алу журналы Ф- 060/У; 
2.соматикалық сырқаттанушылық журналы; 
3.жіті инфекциялық аурулармен қатынаста болғандарды есепке алу журналы 
Ф-61; 
4.карантинді есепке алу журналы; 
5.профилактикалық егулер картасы Ф-063/У; 
6.профилактиалық егулерді есепке алу Ф 064/У журналы; 
7.бактериялық препараттар қозғалысының журналы; 
8.манту сынамасын тіркеу журналы; 
9.Манту  сынамасы  бойынша  зерттеп-қарауға  жататын  қатер  тобының 
балаларын тіркеу журналы; 
10.фтизиопедиатрда  тексеріп-қарауға  жататын,  туберкулин  "+"  адамдарды 
тіркеу журналы; 
11.вакцинациядан кейінгі асқынулар журналы; 
12.тұрақты және ұзақ мерзімдік медициналық бӛлу журналы; 
13.ашық құтылар мен вакцина қалдықтарын жою журналы; 
      14.бақыланатын химиялық профилактиканы ӛткізу журналы;  
      15.вакциналар  мен  басқа  да  иммундық-биологиялық  препараттардың 
қозғалысы туралы есеп;  
      16.профилактикалық егулермен қамту туралы есеп; 
      17.егу кабинетінде ауқымды жинау жүргізу журналы, 
18.кабинетті кварцтеу журналы; 
      19.салқындату жабдығының температуралы режимін есепке алу журналы; 
      20.паразиттік  аурулардың  қоздырғыштарына  зерттеліп-қаралатындарды 
тіркеу журналы; 
      21.журнал регистрации лиц, обследованных на гельминты; 
      22.педикулезге, қышымаға және дерматомикозға тексеріп-қарау журналы; 
тоңазытқыштардағы температура режимін есепке алу журналы; 

 
389 
23.тереңдетілген 
профилактикалық 
медициналық 
тексеріп-қараулар 
журналы, мамандардың актілері;  
24.балаларды «Диспансерлік» есепке алу журналы; 
25.профилактикалық  медициналық  тексеріп-қарауларды  есепке  алу  картасы 
Ф 131 У;  
26.диспансерлік қадағалауды бақылау картасы Ф-030/У; 
27.ауыз қуысын сауықтыру журналы; 
28.контингенттің аты-жӛнін және қозғалысын есепке алу журналы; 
29.сәбилер бақшасына балалар қабылдауды есепке алу журналы Ф 122/у; 
30.сәбилер  бақшасына  балалардың  күнделікті  келуін  есепке  алу  табелі  Ф 
123/у; 
31.баланың денсаулық паспорты Ф 026/у-3; 
32.дайын ӛнімнің бракераж журналы; 
33.«С» витаминдеу журналы; 
34.ас блогының қызметкерлерін тексеріп-қарау журналы; 
35.санитариялық-ағарту жұмысын есепке алу журналы Ф- 038-0/У; 
36.вакциналардың андатпалары бар папка; 
37.бұйрықтар мен нұсқаулар; 
38.«Перспективті ас мәзірі» папкасы; 
39.ас  блогына  түсетін  тез  бұзылатын  ӛнімнің  сапасын  бақылау  бойынша 
бракераж журналы; 
40.шикі ӛнімнің бракераж журналы; 
41.ас блогының санитариялық жағдайын бақылау журналы; 
42.килокалорияны есептеу журналы. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
390 
 
 
 
 
 
 
Мектепке дейінгі ұйымдарды күтіп-ұстауға 
 және пайдалануға қойылатын 
 санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» 
санитариялық ережелеріне  
9-қосымша 
МДББҰ-ның  медициналық  кабинетінің  жабдығы  мен  аспаптарының  үлгілік 
тізбесі  
 
№ 
Медициналық  жабдықтар  мен  аспаптардың 
атаулары 
Саны  
1 
Жазу үстелі 
1 
2 
Орындықтар  
4-6 
3 
Тақтай тӛсек   
1 
4 
Кеңсе шкафы 
2-3 
5 
Медициналық шкаф  
1 
6 
Керме  
1 
7 
Шыны қақпағы бар медициналық үстел 
2 
8 
Тоңазытқыш  (вакциналар  мен  дәрі-дәрмектерге 
арналған) 
1 
9 
Балалардың манжеты бар тонометр 
2 
10 
Фонендоскоп  
2 
11 
Кварц шамы 
1 
12 
Таразы  
1 
13 
Бой ӛлшеуіш  
1 
14 
Термоконтейнер  
1 
15 
Спирт термометрі 
2 
16 
Үстел шамы  
1 
17 
Медициналық термометрлер  
50- 100 
18 
Резеңке бұраулар  
2-3 
19 
Бір реттік шприцтер (кӛлемі-2,0; 5,0; 10,0; 20,0;) 
10 данадан 
20 
Бір реттік система 
2 
21 
Пинцеттер 
2 
22 
Қайшылар  
2 
23 
Спирометр 
1 
24 
Динамометр 
1 

 
391 
25 
Жуынатын раковина 
1 
26 
Педаль қақпағы бар шелек  
1 
27 
Үстел шамы (ЛОР зерттеуге арналған) 
1 
28 
Кӛз кӛргіштігін анықтауға арналған кесте  
1 
29 
Кіші бикс  
2 
30 
Резеңке жылытқы  
1-2 
31 
Мұзға арналған сауыт  
1-2 
32 
Бүйрек тәрізді науа  
5 
33 
Вакциналардың  қалдықтарын  жоюға  арналған 
ыдыс  
2 
34 
Шпательдер 
40 
35 
Шиналар  (Крамер,  Дитерикс,  пластмасса,  қолға 
арналған) 
10 
36 
Ағаш лантограф  
1 
37 
Тубус кварц  
1 
38 
Медициналық халаттар  
2 
39 
Қалпақтар  
2 
40 
Ақ жаймалар  
2 
41 
Орамалдар  
3-4 
42 
Жинауға арналған қара түсті халаттар  
1 
43     Кілемше (1мх 1,5м) 
1 
44 
Бір реттік бетперделер  
10 
45 
Жинау 
мүкәммалы: 
шелектер, 
швабра, 
шүберектер,    шүберектер,  қолғаптар  сақтауға 
арналған ыдыстар   
Үй-жай 
жиынынан 
есептеу  
46 
Дезинфекциялау құралдары  
Қор 3 айға  
47 
Кеңсе  тауарлары  (журналдар,  дәптерлер,  желім, 
қаламдар,  қағазтескі,  степлер,  түзеткіш,  папкалар 
және т.б.) 
Қажеттілігіне 
қарай  
48 
Ауызкергіш  
1 
49 
Тілқышқаш  
1 
50 
Мензуркалар 
10 
51 
Балалар оправасындағы кӛзілдіріктер жиыны (-1,-
2,-3,-4,+1,+2,+3,+4) 
3-4 жиын  
52 
Гигиеналық таяқшалар  
5 
 
 
 
 
 
 
 

 
392 
 
 
 
 
 
 
Мектепке дейінгі ұйымдарды күтіп-ұстауға 
 және пайдалануға қойылатын 
 санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» 
санитариялық ережелеріне  
10-қосымша 
 
Физиотерапиялық кабинеті жабдықтарының үлгілік тізбесі: 
1. УЖЖ-терапия аппараты; 
2. ультра дыбыстық терапия аппараты; 
3. бу ингаляторы; 
4. аэроионотерапия аппараты; 
5. «Соллюкс» - стол шамы; 
6. ықшам кварц шам; 
7. жарықпен емдеу аппараты; 
8. бактерицидті ықшам сәулелеуіш; 
9. бактерицидті сәулелеуіш; 
10. массажға арналған стол-тақтай тӛсегі; 
11.  ауаны  микроэлементтермен  ылғалдауға  және  байытуға  арналған 
қондырғы.  
 
 
 
 

 
393 
 
 
 
 «Білім берудің мектепке дейінгі ұйымдарын  
күтіп-ұстауға және пайдалануға қойылатын  
санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» 
санитариялық ережелеріне  
11-қосымша 
 
Мектеп жасына дейінгі балаларға арналған үлгілік күн режимі  
 
Режим компоненті  
Жас топтары, жыл 
2-3 
3-4 
4-5 
5-6 
6-7 
Үйде 
(ұйқыдан 
тұру, 
жуыну)  
6.30-
7.30   
6.30-
7.30   
6.30-
7.30   
6.30-
7.30   
6.30-
7.30   
Қабылдау,  тексеріп-қарау, 
ойындар, 
таңертеңгі 
жаттығу  
7.00-
8.00    
7.00-
8.20   
7.00-
8.30  
7.00-
8.30    
7.00-
8.30    
Таңғы ас  
8.00-
8.30   
8.20-
8.55   
8.30-
9.00   
8.30-
8.55   
8.30-
8.55   
Ойындар, 
сабаққа 
дайындалу  
8.30-
9.00   
8.55-
9.20   
9.00-
9.15    
8.55-
9.10    
8.55-
9.10   
Сабақтар  (үзілістерді  қоса 
алғанда)  
9.00-
9.30   
9.20-
10.00  
9.15-
10.00  
9.10-
10.10  
9.10-
11.00  
Серуенге дайындық  
9.30-
9.50   
10.00-
10.20 
10.00-
10.20  
10.10-
10.30 
11.00-
11.15 
Серуендеу  
9.50-
11.30  
10.20-
12.00 
10.20-
12.10 
10.30-
12.35 
11.15-
13.00 
Серуеннен оралу  
11.30-
11.50 
12.00-
12.20 
12.10-
12.30 
12.35-
12.50 
13.00-
13.15 
Түскі ас  
11.50-
12.30 
12.20-
13.00 
12.30-
13.00 
12.50-
13.20 
13.15-
13.35 
Ұйқы  
12.30-
15.00 
13.00-
15.10 
13.00-
15.10 
13.20-
15.20 
13.35-
15.25 

 
394 
Біртіндеп  тұру,  ауа,  су 
рәсімдері   
15.00-
15.30  
15.10-
15.40  
15.10-
15.40  
15.20-
15.50  
15.25-
15.50 
Түстен кейінгі жеңіл тамақ  
15.30-
16.00 
15.40-
16.00 
15.40-
16.00 
15.50-
16.10 
15.50-
16.05 
Ойындар, 
ӛз 
бетінше 
қызметі  
16.00-
16.20  
16.00-
16.30  
16.00-
16.30  
16.10-
16.40  
 
Серуенге дайындық  
16.20-
16.40 
16.30-
16.50 
16.30-
16.50 
16.40-
17.00 
16.05-
18.00 
Серуендеу  
16.40-
18.00 
16.50-
18.00 
16.50-
18.00 
17.00-
18.00 
 
Серуеннен оралу  
18.00-
18.20 
18.00-
18.20  
18.00-
18.20  
18.10-
18.20 
18.00-
18.15 
Кешкі ас  
18.20-
18.45 
18.20-
18.45 
18.20-
18.45 
18.20-
18.45 
18.15-
18.40 
Балалардың үйге кетуі  
18.45-
19.00 
18.45-
19.00 
18.45-
19.00 
18.45-
19.00 
18.40-
19.00 
Үйде  
 
 
 
 
 
Серуендеу  
19.00-
19.50 
19.00-
20.00 
19.00-
20.10 
19.00-
20.15 
19.00-
20.15 
Тыныш ойындар,    
гигиеналық рәсімдер  
19.50-
20.20  
20.00-
20.30  
20.10-
20.40  
20.15-
20.45  
20.15-
20.45  
Жатқызу, түнгі ұйқы  
20.00-
6.30 
  (7.30)   
20.30-
6.30 
  (7.30)   
20.40-
6.30 
  (7.30)   
20.45-
6.30 
  (7.30)   
20.45-
6.30 
  (7.30)   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
395 
                                             Пайдаланылған әдебиеттер 
Нормативтік құжаттар 
1. ҚР-ның Ата заңы. –Алматы: Қазақстан, 1998.  
2. Қазақстанның білім туралы Заңы. -Алматы, 2007.  
3. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту. Негізгі ережелер. ҚРМЖМБС 1.001-
2009. Астана. 
4.Дене тәрбиесі теориясы мен әдістемесі пәні бойынша  типтік оқу 
бағдарламасы(жоғары кәсіптік білім беру). 050101-Мектепке дейінгі оқыту  
және тәрбиелеу мамандығы бойынша ҚР ЖМББС негізінде жасалған. –Алматы, 
2007. – 92-101 б. 
5. Балабақшада 5-7 жастағы балаларды мектепалды даярлау бағдарламасы. –
Астана-Алматы, 1999.  
6. Б.Ж. Ноғайбекова, Г.К. Мақсұтова. Ерте жастағы (1 жастан 3 жасқа дейін) 
балаларды тәрбиелеу мен оқытуға арналған «Алғашқы қадам» бағдарламасы. - 
Астана, 2009. 
7. Т.М.Калашникова, Г.Н.Новогренко, Н.И.Матвиенко, Р.Х.Беспалова, 
Г.Н.Жигайло. Мектепке дейінгі кіші жастағы (3 жастан 5 жасқа дейін) 
балаларды тәрбиелеу мен оқытуға арналған «Зерек бала» бағдарламасы. - 
Астана, 2009. 
8.Т.А.Дрыгина,  Г.Г.Корчевская,  Н.Л.Татаурова,  И.А.Тирская,  С.И.Шелипова. 
Мектепке  дейінгі  ересек  жастағы  (5-6  жас)  балаларды  тәрбиелеу  мен  оқытуға 
арналған «Біз мектепке барамыз» бағдарламасы. - Астана, 2009. 
9.«Балбӛбек» бағдарламасы. –Алматы,  2000. 
Негізгі әдебиеттер 
1.  Т.Ә.Ботағариев, С.С.Кубиева. Дене шынықтыру теориясы мен әдістемесінің 
теориялық негіздері. –Орал, 2010. -232 б. 
2.  З.Есмағамбетов. Дене тәрбиесі теориясы мен әдістемесі. –Қарағанды, 2005. -
192 б. 
3.  А.Тайжанов, А.Қарақов. Дене тәрбиесі. –Алматы, 2009. -189 б. 
4.  Е.Уаңбаев. Дене тәрбиесінің негіздері. –Алматы: «Санат», 2000. -72 б. 
5.  Ф.Н.Жұмабекова. Мектепке дейінгі педагогика. -Астана: «Фолиант», 2008. -
332 б. 
6.  А.В.Кенеман,  Д.В.Хухлаева.  Мектеп  жасына  дейінгі  балалар  дене 
тәрбиесінің теориясы мен методикасы. –Алматы: «Мектеп»,  1985. -293 б. 
7.  Д.В.Хухлаева. 
Методика  физического  воспитания  в  дошкольных 
учреждениях. –Москва: «Просвещение», 1984. 
8.  Э.Я.Степаненкова.  Теория  и  воспитания  физического  воспитания  и 
развития ребенка. -Москва, 2006. 
9.  Л.Д.Глазирина.  Физкультура-дошкольникам  ст.  возраст.  –  Москва:  Владос,   
2001. 
10.  К.Д.Губерт,  М.Г.Рысс.    Гимнастика  и  массаж  в  раннем  возрасте.  –Москва: 
«Просвещение», 1981. 

 
396 
11.  В.М.Изгаршева. Балабақшаға арналған ойыншықтар мен құралдар.-Алматы: 
«Мектеп», 1988.-185 б. 
12.  Бабанский Ю.К.. Методы обучения в современной общеобра-зовательной 
школе. - Москва: «Просвещение», 1985. - 208 с. 
13.  Педагогика.  Учебное  пособие  для  студентов  педагогических  вузов  и 
педагогических  колледжей  /  Под.  Ред.  П.И.  Пидкасистого.  -  М:  Педаг. 
Общество, 1998. - 640 с. 
14.  ҚСЭ. 8 том.  -Алматы, 1976. – 449 б. 
15.  ҚҰЭ. 8 том. -Алматы, 2006.  – 514 б. 
16.  ҚҰЭ. 2 том. -Алматы,1999. – 38 б. 
17.  ҚҰЭ.2 том.-Алматы,1999. – 317 б. 
18.  С.К.Құрманбаева. Ұлттық ойындардың бүгіні мен келешегі. –Алматы, 2004. 
19.  Р.А.Мирзадинов.  Жаратылыстану  концепциялары.  Оқу  құралы.  -  Алматы  : 
ТОО "Изд. LEM", 2004. 
20.  А.Молдагаринов. Казахские детские игры. -Алма-Ата: «Жалын», 1987. 
21.  Базарбек Тӛтенаев. Қазақтың ұлттық ойындары.  
22.  К.Бержанов, С.Мусин. Педагогика тарихы. - Алматы: «Мектеп», 1972. 
23.  Е.Сағындықов.  Ұлттық  ойындарды  тәрбие  жұмысында  қолдану.  -  Алматы, 
1992. 
24.  К.Сейталиев. Тәрбие теориясы. - Алматы, 1986. 
25.  Ж. Қоянбаев, Р.Қоянбаев. Педагогика. - Алматы, 1998. 
26.  Т.Қуаныш. Дене тәрбиесінің теориясы мен әдістемесі.-Алматы, 1996.-186 б. 
27.  Ә.Меңжанова.  Мектепке  дейінгі  педагогика.  –Алматы:  «Рауан»,  1992.  -208 
б. 
28.  В.И.Ядэшко,  Ф.А.Сохин.  Мектеп  жасына  дейінгі  педагогика.  –Алматы: 
«Мектеп», 1982. -240 б. 
                                                Қосымша әдебиеттер 
1. Галанов А. С. Психическое и физическое развитие ребенка: от рождения до 
года; от 3-х до 7 лет. М., 2001 
2. Гарбузов В. И. От младенца до подростка. СПб., 1996. 
3. Гордеев В. И., Александрович Ю. С. Качество жизни (QОL) (новый 
инструмент оценки развития детей). СПб., 2001. 
4. Дерюгина М. П. От колыбели до школы и далее. Минск, 2003. 
5. Доман Г. Гармоническое развитие ребенка. –Москва, 2006. 
6. Мартынов С. М. Здоровье ребенка в ваших руках. -Москва, 2004. 
7. М.Монтессори. Разум ребенка. -Москва, 2007. 
8. Перинатальная психология и акушерство: учебное пособие по элементарному 
курсу для студентов лечебного и педиатрического факультетов медицинских 
вузов. Волгоград, 2008. 
9. Программы: «Радуга», «Из детства в отрочество», под ред. Т. Н. Дороновой. 
 10. Трча С. Мы ждем ребенка. Прага, 2008. 
11. Ғаламтор материалдары. 
 

 
397 
Мазмұны 
Алғы сӛз................................................................................................................3 
Мектеп жасына дейінгі балалардың дене тәрбиесі теориясы мен 
әдістемесі..............................................................................................................4 
Дене тәрбиесі теориясы және әдістемесі ғылыми зерттеу 
әдістері................................................................................................................20 
Мектеп жасына дейінгі балалардың дене тәрбиесі теориясының дамуы. ..31 
Мектеп жасына дейінгі балалар дене тәрбиесінің міндеттері мен құралдары 
.............................................................................................................................40 
Мектепке дейінгі тәрбие бағдарламалары және дене тәрбиесі мазмұны 
.............................................................................................................................59 
Сәби шақтағы балалардың дене тәрбиесі......................................................86 
Жӛргектік кезеңдегі дене дамуы және күтімі...............................................101 
Екі жастағы балалардың дене дамуындағы ерекшеліктері.........................113 
Дене тәрбиесі процесінде үйрету, тәрбиелеу, дамыту.................................120 
Қимыл-қозғалыс дағдыларын қалыптастыру ...............................................167 
Гимнастика.......................................................................................................176 
Мектеп жасына дейінгі балалардың дене қасиетін тәрбиелеу 
әдістемесі..........................................................................................................197 
Қимыл-қозғалыс ойындары............................................................................214 
Спорттық жаттығулар.....................................................................................233 
Мектепке дейінгі ұйымдарда дене тәрбиесін ұйымдастыру формалары 
...........................................................................................................................243 
Күн тәртібіндегі сауықтыру шаралары.........................................................261 
Мектеп жасына дейінгі балаларды шынықтыру..........................................267 
Сергіту сәттері және мерекелері, жүргізілетін іс-шаралар........................274 
Мектепке дейінгі ұйымдарда дене тәрбиесін жоспарлау мен есепке алу.281 
Мектепке дейінгі ұйымдарда дене тәрбиесі жұмыстарына әдістемелік 
басшылық жасау  ерекшеліктері....................................................................297 
Мектепке дейінгі ұйымдардың  отбасы, мектеппен дене тәрбиесіндегі 
сабақтастығы 
.............................................................................................312 
Қосымшалар.....................................................................................................327 
Пайдаланылған әдебиеттер.............................................................................395 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
398 
Тираж 1200 дана
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Басуға **.**.****ж. қол қойылды. Формат 60х90
1/16
. 
Қағазы офсеттік.  
Қаріп түрі ―Times New Roman‖. Кӛлемі  ** б.т. Тираж 1200 дана. Тапсырыс №