Дєріс тезистері



Pdf көрінісі
бет51/294
Дата07.01.2022
өлшемі2,95 Mb.
#20622
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   294
Байланысты:
дене тәрбиесінің оқыту әд

Козғалыс  амплитудасы  –  бұл  тербелісті  қозғалыстың  арылы-берілі  ауытқу 
құлашы  (дененің  немесе  оның  мүшелерінің  теңдік  қалпынан  мейлінше 
ауытқуы).  Қозғалыс  амплитудасы  бұрыштық  ӛлшемдермен  (градустармен), 
сызықтық  ӛлшемдерден  (адымның  ұзындығы)  және  шартты  белгілермен 
(жартылай  отыру)  немесе  сыртқы  нәрселерді  бағдар  тұтумен  (еңкейгенде 
колды  еденге  тигізу),  ӛз  денеңдегі  бағдарлармен  (еңкейгенде  қолды  тізеге 
тигізу) анықталуы мүмкін. Қозғалыс амплитудасы буындар құрылысына, сіңір 
және бұлшық еттерінің икемділігіне тәуелді болады. Бұлшық еттердің белсене 
жиырылуынан пайда болатын буындар қозғалғыштығын белсенді қозғалыс деп 
атайды.  Самарқау  қозғалыс  сыртқы  күштердің  (партнер)  әрекетінен  туады. 
Самарқау  қозғалыстың  ауқымы  белсенді  қозғалыс  ауқымынан  үлкен.  Ӛмірде 


 
52 
және  дене  тәрбиесі  практикасында  әдетте,  қозғалыстың  максималды, 
анатомиялық мүмкін амплитудасы қолданылмайды. Максималды амплитудаға 
жету  үшін  антагонист  бұлшық  еттер  мен  байланыс  аппаратын  шегіне 
жеткенше  созуға  бағытталған  қосымша  бұлшық  ет  күші  талап  етіледі.  Егер 
амплитуда  шамадан  тыс  ұлғаятын  болса,  онда  бұлшық  еттер  мен  сіңірдің 
зақымдануы мүмкін. Мұнымен бірге үлкен амплитудалы қозғалысты атқарған 
соң оның бағытын жайлап ӛзгеру қиын. Кейін тез және қатты жиырылуы тиіс 
бұлшық еттерді алдын ала созу талап етілгенде, сондай-ақ қысқарған бұлшық 
еттерді  созу,  икемділікті  арттыру,  тұлға  кемшілігін  түзету,  аяқтың 
үзеңгіліктерін нығайту қажет болғанда буындарда қозғалғыштықтықтың үлкен 
ауқымы  пайдаланады.  Әртүрлі  амплитудалы  козғалысты  белгілеу  үшін  «кең 
құлашты»  және  «тар  құлашты»  деген  терминдер  қолданылады.  Үлкен 
амплитудалы  қозғалысты  –  кең  құлашты,  кіші  амплитудалы  қозғалысттарды 
құлашты деп атайды. Қозғалыстың бағыты немесе амплитудасы алға қойылған 
қимыл-қозғалыс міндетіне сай келмейтін қозғалыс - бұрыс қозғалыс аталады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   294




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет