Қазақстан республикасы жоғары оқу орындарының Қауымдастығы с. Қ. Тұртабаев



Pdf көрінісі
бет25/224
Дата31.12.2021
өлшемі1,75 Mb.
#21294
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   224
Байланысты:
биохимия

                                     ||                                   |
- С - (NН-СНR-СО)
3
 – N -
      
Əрбір карбонил топ тізбектің бойында орналасқан төртінші 
NН— тобымен сутектік байланыс түзеді. Əрбір 
a-спиральдің 
бір айналымында 3,6 амин қышқылдарының қалдығы бола-
ды, спиральдің əр қадамы 0,54 нм. 
β-құрылымды да спираль 
деп қарастыруға болады, бірақ олар созылған спираль түрінде 
болады. Полипептидтік тізбектің қатпарланған бөлшектері 
(құрылым) антипараллельді жəне параллельді болуы мүмкін. 
Егер қатпарланған тізбек кейін бұрылып, өзіне-өзі паралель 
бағытталса, онда антипаралельді 
b – құрылым түзіледі (4, 5-су-
реттер). 
Полипептидтік тізбек бұрылған жерінде 
b-иіліс пайда бола-
ды. 
b-иіліс жүйелі, бір сутектік байланыспен бекітіледі, бір ізділік 
пен орналасқан төрт амин қышқылдары кіреді. Паралельді 
β-құ-
ры лым жинақталған кезде полипептидтік тізбектің кесінділері 
бір бағытта орналасады.
Қатпарланған қабаттар (
b-құрылым) бір полипептидтік тізбек 
бойында ғана емес, сонымен қатар, молекулада бір-біріне жақын 
жатқан полипептидтік тізбектер тобының арасында да болады. 


39
Белок молекуласының спиральдену (шиыршықтану) деңгейі 
бе 
 
 
локтардың түріне байланысты. Айталық, парамиозин деген 
белоктың спиральденуі 100% болса, гемоглобинде 75%, химо-
трипсиногенде небəрі 11% деп қарастыруға болады. 
β–құрылымда 
полипептидтік тізбек формасы созылған, зигзаг тəрізді болып 
келеді. Амин қышқылдар арасындағы қашықтық 0,35 нм, бұл a–
спиральдегі қашықтықтан ~ 3 есе үлкен. Амин қышқыл қалдығы 
бір 
b-құрылым бойында екіге тең.
Белок молекуласындағы 
a-спиральдің болуы əр белокта əр-
түрлі жəне əр белок макромолекуласына жеке ерекшелік береді. 
Мысалы, миоглобинде құрылымының негізін құрастыратын 
a–спираль болса, химотрипсин молекуласы a – спиральденбеген.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   224




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет