Ќанипа Бітібаева

Сәке
н 
Мағжа
н 
 
Ақындар мақсаты не? 
 
 
III  топ 
Адақ пен Баян (қайсысы батыр, халық 
ұлы). 
 
Ад
ақ  
Ба
ян  
– тағдырл
ары 
– іс-
әрекеттеріндег
і ерекшелік, 
ұқсастық. 
 
 
 
1.Жұмыстард
ы бағалау, талдау. 
2. Қалаулары 
бойынша қосымша 
өткізу. 
3.Көмек-
нұсқаулар ұсыну. 
 
– 
Тапсырмаларды 
сынып болып 
талдау, сол 
бойынша бағалау, 
қосымша жұмыстар 
жүргізу. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
–
Салыстырмалы 
жұмыстар 
үлгісін 
ұсыну. 
Карточка-
көмектер беру. 

 
227 
– Ақында
р шешімі 
 
IV топ 
Кімнің Көкшесі сұлу, әсем? 
Кімнің тілі көркем? 
Кім шебер суреткер? 
 
 
 
 
 
 
Мағжа
н 
Сәке
н 
Поэтикалы
қ тілдері 
–Ақындар 
үндестігі, 
ерекшелігі. 
–Кім 
шебер суреткер 
 
 
  
Ескерту:  
Ж.Т.Т.– жоғары талаптағы тапсырмалар. 
С.Т.–стандарт негізіндегі тапсырмалар 
 
М.ӘУЕЗОВ 
1-технологиялық карта 
 
Мақсаттар 
жүйесі 
Тапсырмалар 
жүйесі (диагностика 
үшін) 
Коррекция 
1.М. Әуезовыің 
өмірі, тағдыры, оның 
жазушы 
шығармашылығына 
әсері. 
 Жазушының 
атақты хаты. 
 
М.Әуезов және 
оның 
шығармашылығы 
туралы қазіргі 
көзқарас (шындық 
және дақпырт) 
 
 
 
 
 
 
1. Ж.Т.Т. 
а) Т.Жұртбаевтың 
«Талқы», «Бесігіңді 
түзе» еңбектері 
бойынша төмендегідей 
жұмыстар жүргізу 
Саяси көзқарасы. 
Тағдырдағы 
тауқымет. Абай туралы 
ізденістері, сол 
жолдағы ауыртпалық. 
 
С.Т. 
Жазушы туралы 
шағын шығарма – 
толғаулар жазу (топтық 
тапсырмалар). 
А) Ой толғау 
(пікірлер, бағалар  
бойынша). 
1.Ең негізгі ой, тұжырымдар 
бойынша көмек-нұсқау беру, 
қосымша сабақ өткізу. 
 
 
1. 
Шығарма  
үлгісін беру. 
2. 
Бір-бірінің 
жұмысына талдау жасатқызу, 
бағалау. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
228 
 
 
 
 
 
 
2. М.Әуезовтың 
алғашқы әңгімелері, 
оның қазақ прозасына 
әсері. М.Әуезов және 
әлем әдебиеті. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
3. «Абай жолы» 
эпопеясы. Жазылу 
тарихы, тағдыры, ол 
туралы бүгінгі 
көзқарас. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ә) Сыр толғау 
(естелік бойынша) 
Б) Жыр тоғау 
(жазушы туралы өлең-
жырлар) 
 
2.Ж.Т.Т. 
М.Әуезов 
әңгімелері және әлем 
әдебиеті (реферат, 
хабарлама) 
 
 
С.Т. 
А) Әңгімелеріне 
аннотация-талдау. 
Ә) Қорғансыздар 
проблемасы, оны 
шешудегі жазушы 
табысы (пікірлесу, ой 
бөлісу, дәлелдеу) 
 
Ж.Т.Т. 
А) Ғылыми 
еңбектер бойынша 
«Абай жолы және оның  
тағдыры»  атты ғылыми 
кеңес сабағына 
дайындалу. 
1. Баяндамалар 
әзірлеу. 
2. Хабарламалар 
жасау. 
3. Салыстыру, 
талдау жұмыстары. 
4. Әр түрлі 
шығармашылық 
тапсырмалар 
 
Ә) Р.Тоқтаров 
«Абай жұмбағы» 
романы туралы 
пікірлесу. 
 
Шығармашылық 
тапсырмалар үлгісі 
(таңдап алады, 
қалаулары бойынша) 
– Дәйектемелі-
шағын мінездемелері 
–Реприка–
диалогтар 
 
– Реферат жазу дағдыларын 
жетілдіру үшін көмек-нұсқау 
ұйымдастыру. Оппонент бағалауына 
назар аудару. 
 
 
–Сарапшылар белгілеп, өзара 
талдау жасау, бағалау. 
 
 
 
 
 
1. 
Қосымша 
жұмыстар жүргізу. 
2. 
Ең негізгі 
бөлімдері бойынша көмек-
нұсқау ұйымдастыру. 
3. 
Зачет, тест 
жұмыстары. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
1. 
Шығармашылық 
жұмыстарға көмек-нұсқау 
ұсыну. 
2. 
Алдын ала  
қосымша көмектер беру. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
- Еңбектің ең негізгі 
бөлімін нақты көрсету, 
жұмысты орындау жолдарын 
көрсету. 
- Көмек-нұсқау, 
карточкалар беру. 

 
229 
 
 
 
 
4. М.Әуезов – 
драматург. М.Әуезов 
және қазақ 
драматургия өнері, 
театры. Драмалық 
шығармалардың 
өзіндік ерекшелігі 
трагедия табиғаты. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
5. М.Әуезов – 
ғұлама ғалым. Әуезов 
және Абай  
–Жазушы тілінің 
сөздігін жасау 
–Проблемалық 
ситуация шешу, 
дебаттық сұрақтарға 
дайындалу, дискуссия 
диспут, пікірлесу. 
–Реферат, 
автореферат жазу, т.с.с. 
 
С.Т. 
А) Ғылыми 
еңбектермен, қосымша 
жұмыс 
1. М.Әуезов. Мен 
Абай жолы эпопеясын 
қалай жаздым? 
2. Б.Сапарұлы. 
Құнанбай. 
3. Т.Жұртбаев. 
Талқы Құнанбай. 
Ә) Оқулықпен 
жұмыс. Ең негізгі 
мәселелерді бөліп алу. 
Б) Жауаптарының 
жоспарын әзірлеу. 
В) Әдеби 
образдарға әр түрлі 
талдау жұмыстары (үлгі 
ұсынылады) 
Ж.Т.Т. 
А) Р.Нұрғалиевтің 
«Трагедия табиғаты» 
атты монографиясын 
оқу, сол бойынша 
жұмыс. 
Үлгі 
–Еңлік-Кебек 
–Абай 
–Қарагөз 
 
–жазылу тарихы 
–көтерген 
мәселесі 
–көркем тілі 
 
 
Ж.Т.Т. 
М.Әуезовтың 
«Абай Құнанбаев» 
монографиясын топтық 
- Тексеру, бақылау, 
бағалау бағытында зачет 
өткізу, дәптерлерін тексеру, 
сол бойынша қосымша өткізу. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Топтық тапсырмаларды 
тексеру, бағалау. 
– құжаттармен қамтамасыз ету. 
 
 
 
 
 
 
 

 
230 
тапсырмалар бойынша 
талдау. 
 
С.Т. 
–Ғылыми 
еңбектері туралы 
хабарлама. 
–Конспект, 
баяндама әзірлеу. 
 
М.ӘУЕЗОВТЫҢ АЛҒАШҚЫ ӘҢГІМЕЛЕРІ 11-СЫНЫП 
2-технологиялық карта 
 
Мақсаттар жүйесі 
Диагностика 
/тапсырмалар жүйесі/ 
Коррекция 
М1: Сюжеттік-
композициялық жоспар 
жасай білу 
Д1: Негізгі сюжетін 
бөліп алыңдар. Композиция 
мен сюжет бірліктігін, осы 
мәселеден жазушы табысын 
айқындаңдар 
Сюжет, композиция 
туралы білімдеріңді еске 
түсіріңдер 
 
 
 
 
М2: Негізгі 
эпизодтарды бөліп ала білу, 
оның жазушы 
проблематикасын ашудағы 
маңызын саралай  білу. 
Д2: Қорғансыз, 
панасыздар бейнесіне теңеу 
жасап, әңгімелердің 
көтерген тақырыбын 
анықтаңдар. 
Эпизод туралы 
бұрынғы білімді жаңа 
жағдайда пайдалана білуге 
талпыныңдар 
М3: Әдеби талдау 
талаптарына сай 
шығармалар бойынша пікір 
сайысын өткізе білу 
Д3: Жазушы 
қорғансыздарын қорғай ма? 
Оны немен дәлелдейсіңдер? 
Жазушы шешіміне 
қосыласыңдар ма? 
Өзің болсаң… 
 
 
 
 

 
231 
 
 БІЛІМ БЕРУ ПАРАМЕТРІ 
(Әдебиет пәні бойынша) 
 
Жеке тұлғаны 
дамыту 
Берілген білім 
мазмұны 
Өнімді іс-әрекет 
Білімді 
тереңдетіп 
беру 
Оқулық 
Практикалық 
жұмыстар, 
(талдау, 
салыстыру, 
тіл дамыту) 
Қосымша материалдар 
(энциклопедия, т.б.) 
Ғылыми еңбектер 
(монография, т.б.) 
Көркем шығармаларды 
оқу, талдау 
Әлем әдебиеті үлгілерін 
оқу, салыстыру 
Нәтиже 
–Шешен, әдемі, мәнерлі, 
мәнді сөйлейтін. 
–Сауатты, жазба тілі 
дамыған, жазу мәдениетін 
меңгерген. 
Өз беттерімен 
орындайтын танымды 
іздендіруші іс-әрекетке 
баулу 
Шығармашылық іс-
әрекетке баулу 
Ғылыми жұмыстарға, 
зерттеушілік іс-әрекетке 
икемдеу 
Анализ, синтез, баға беру 
дағдыларын дамыту 
Өзін-өзі және бір-бірін 
оқытуға дағдыландыру 
Қабілетті, дарынды 
дамыту (ақындық, 
жазушылыққа баулу) 
Жеке, дербес іс-
әрекетке баулу (өзін-
өзі, бір-бірін бағалау, 
жетектеу) 
Көркем туындыны өз 
беттерімен талдау, 
пікірлесу, сын айта 
білу. 
Модель, жоба жасау, 
ғылыми жұмыстарын 
қорғау. 
Мұғалім көмегімен 
сабақ өткізу, басқа 
жұмыстарға 
көмектесу.  
Оқушы-мұғалім 
–Өз пікірін қоғай алатын 
–өткір, ашық сын айта 
білетін, оның шешімін 
ұсына білетін 

 
232 
Әдебиетті құзырлылық тұрғысында оқыту -  қазіргі таңда білім берудің ең негізгі 
жолы.  Төменде  құзырлылыққа  негізделген  тапсырмалар  жүйесінің  үлгісі  беріліп 
отыр.  
 
 
Төњкерістен кейінгі т‰бегейлі µзгерістер, оныњ єдебиетке єсері, идеялыќ-
эстетикалыќ табыстар мен тыњ ізденістер. 
 
І  Проблемаларды шешу ќ±зыреттілігі мен µзіндік менеджмент. 
Тапсырмалар: 
1. 
Тарихи  жаѓдайлардыњ,    жања  саясаттыњ  ќазаќ  єдебиетіне  де  т‰бегейлі 
жањарулар  мен  µзгерістер  енгізгенін,  оныњ  ±тымды,  ±тымсыз  жаќтарын  зерделењдер, 
саралањдар. Наќты деректерге с‰йеніњдер.  
 
Маќсатќа жету технологиясы: Ќосымша материалдармен ж±мыс, тезис-конспект.  
Зерттеу ж±мыстарына мыны єдебиеттерді пайдалануѓа болады: 
1. 
Т.Кєкішев «Санадаѓы жазулар» 
2. 
Т.Ж±ртбай «Талќы» 
3. 
Д.Досжан «Абаќты» 
4. 
«Бес арыс» кітабы. 
 
2.  М.Ж±мабаев  жєне  тµњкеріс.  Шыѓармаларындаѓы  ±лттыќ  рух,  ±лтжанды  сезім, 
азаттыќ идеясы, эстетикалыќ жетістігін дєлелдеу. 
Маќсатќа жету технологиясы: Проблеманы поэтикалыќ талдау арќылы шешу. 
 
ІІ Аќпараттыќ ќ±зырлылық 
Тапсырмалар: 
Абай,  М.Ж±мабаев,  І.Жанс‰гіровтіњ  табиѓат,  махаббат  лирикаларыныњ  µзіндік 
‰ндестігі мен ерекшелігін саралай отырып, оныњ басты себебін т‰сіндір. Егер µзіњ аќын 
болсањ, ќай аќынды ‰лгі т±тар едіњ, табиѓат, махаббат лирикасын ќалай жазар едіњ? 
«Егер мен аќын болсам...» шыѓарма-болжам жазыњдар.  
Маќсатќа  жету  технологиясы:  іздендіру,  зерттеу,  шыѓармашылыќ  баѓыттаѓы  жазба 
ж±мыстары. 
 
ІІІ Коммуникативтік ќ±зырлылық. 
Тапсырмалар: 
1.  «Мен  Ж‰сіпбектей  шебер  жазушыны  кµрген  жоќпын»  деген  Бейімбет  пікіріне 
ќосыласыњ  ба?  Жазушыныњ  кµркемдік  єлемі,  жазу  мєнеріне  талдау  жасап,  жоѓарыдаѓы 
с±раќќа жауап єзірле де сыныптастарыњныњ ортасына ой таста.  
 
Маќсатќа жету технологиясы: с±хбат-интервью. 
2. 
¤зіњ  оќып  жатќан  аќын-жазушылардыњ  шыѓармалары  сеніњ  ќазіргі 
болашаќтаѓы  µміріње  ќажеті  бар  ма?  Осы  мєселе  айналасында  бір-біріњнен  интервью 
алыњдар  да  талдау  жасањдар.  Пікірлеріњді  жинаќтап,  сыныптаѓы  білім  банкісіне 
салыњдар.    
 
 
ІІІ модуль 
 
М.Єуезов жєне ќазаќ прозасы. «Абай жолы» эпопеясыныњ µзінен кейінгі тарихи 
романдардыњ туу, ќалыптасуына игі ыќпалы. Дєст‰р мен жањашылдыќ. 
І Проблемаларды шешу ќ±зыреттілігі мен µзіндік менеджмент. 

 
233 
Тапсырмалар:  
1. 
Эпопеяѓа ќандай шыѓармалар жатады? Негізгі белгілерін саралањдар 
да  «Абай  жолыныњ»  эпопея  екенін  дєлелдеуге  талаптаныњдар.  Ќай  ќаламгердіњ 
романын эпопеяѓа жатќызар едіњ? 
Маќсатќа жету технологиясы: дєлелдеу, рецензия, проблеманы шешу.  
Шарттары:  
-Ѓалымдар  ењбегіне  ‰њіле  отырып,  µз  пікірлеріњді  наќты  мысалдармен 
дєлелдењдер.  
а).З.Ахметов «Єдебиеттану» 
є). М.Ќаратаев «Ќазаќтыњ т±њѓыш эпопеясы».  
2. 
Эпопеядаѓы  мына  проблемалар  ќалай  шешілген?  Жазушыныњ 
эстетикалыќ  табысын  дєлелдењдер  (ќалауларыњ  бойынша  бір  проблеманыњ 
айналасында ізденуге болады). 
 
Проблемалар 
 
Жазушы шеберлігі 
-Єкелер  мен  балалар 
проблемасы. 
-Аналар  мен  балалар 
проблемасы. 
-Абай жєне ќоѓам 
 
Абай-Ќ±нанбай 
Абай – Єбіш 
Тєкежан – Єзімбай 
¦лжан – Абай 
Єзімбай  - Ќаражан 
Абай  жєне  Єйгерім, 
Тоѓжан 
Абай жєне Дєрмен 
 
 
 
ІІ Аќпараттыќ ќ±зыреттілік 
Тапсырмалар: 
1.Тарихи романдаѓы тарихи бейнелерді іріктењдер де ќалауларыњ бойынша µздеріњ 
жинаќтаѓан бір бейнеге ѓылыми баѓыттаѓы хабарлама єзірлењдер. Эпопеядаѓы тарихи 
жєне кµркем шындыќ айналасына зерттеу ж‰ргізіњдер. Наќты мысалдармен 
дєлелдењдер. Шыѓармаларды µз ќалауларыњ бойынша тањдап алуѓа болады.: 
1. М.Єуезов «Абай жолы» 
2. Ѓ.М‰сірепов «¦лпан» романы, «Кездеспей кеткен бір бейне» поэмасы. 
 
Маќсатќа жету технологиясы: Ѓылыми ењбектермен ж±мыс,  ѓылыми баѓыттаѓы 
маќала, дєлелдеу, саралау, проблеманы шешу.  
 
2. Абай мен Ќ±нанбай жолыныњ жобасын жасањдар. Егер µзіњ жазушы болсањ, 
олардыњ жолын ќалай жазар едіњ? 
Маќсатќа жету технологиясы: Жоба-болжам жасау.  
 
Абай                               Ќ±нанбай 
 
 
 
 
Шарттары:  «Абай  жолы»  эпопеясындаѓы  єр  тараудыњ  аттарына  назар  аудару,  
талдау, жинаќтау. 
 
ІІІ Коммуникативтік  ќ±зыреттілік. 
Тапсырмалар: 

 
234 
1.Ж.Аймауытов, М.Єуезов шыѓармаларындаѓы  ана, єйел таѓдыры туралы ѓалымдар 
зерттеулерініњ пікірі бойынша тµмендегідей ж±мыс ж‰ргізіњдер. Ќалауларыњ бойынша 
ж±мыс т‰рін тањдап алуѓа болады.  
-реферат. 
-рецензия-талдау. 
-баяндама.  
-шыѓарма. 
 
Маќсатќа жету технологиясы:  
а)М±ѓалім ±сынѓан ѓалымдар ењбегі бойынша керекті дєлелдерді с±рыптап алу. 
є) Ортаѓа салу, даулы мєселелерді бірігіп шешу.  
 
2.«Меніњ  Єуезовім»,  «Меніњ  Абайым»,  «Єуезовтіњ  єйелдері»  таќырыбында  ой 
толѓау жазу (µз ќалаулары бойынша тањдап алу). 
Маќсатќа жету технологиясы: Шыѓармашылыќ баѓыттаѓы жазба ж±мысы. 
 
Ќазаќ єдебиетіндегі дєст‰р жалѓастыѓы.Эпикалыќ шыѓармалардаѓы тыњ 
ізденістер. 
 
І Проблемаларды шешу ќ±зіреттілігі мен µзіндік менеджмент.  
Тапсырмалар: 
1. 
Є.Тєжібаев,  Ќ.Бекхожинніњ  поэма-дастандарыныњ  кµркемдік 
єлемі, жанрлыќ ерекшелігі, тыњ ізденістерін аныќтап, саралањдар (рецензия-
талдау жазу). 
         Маќсатќа жету:  
         а) ѓалымдар ењбегін пайдалану. 
         є) Поэмаларын оќып, поэтикалыќ талдау жасау. 
         б) Олардыњ б±рынѓы поэма т‰рлері, кµтерген таќырыбына барлау ж‰ргізу. 
         в) Рецензия-талдау жазу. 
 
2. 
Низами  жєне  Ќ.Бекхожинніњ  «Аппак-нємесы».  Аќын 
поэмасындаѓы  Низамидіњ  ‰лгісі.  Аќынныњ  Низамиге  ж‰гіну  себебін 
дєлелдеу, аныќтау, проблеманы шешу. 
 
        Маќсатќа жету:  
        а) салыстыру (Низами µлењдеріне µз беттерімен зерттеу ж‰ргізу) 
        є) дєлелдеу 
        б) аныќтау 
        в) ќорытынды жасау 
 
 
ІІ Аќпараттыќ ќ±зыреттілік 
             Тапсырмалар: 
1. 
Є.Тєжібаев, Ќ.Бекхожин поэмаларындаѓы тарихи т±лѓаларды іріктеп, 
олар  туралы  ќосымша  материалдар  єзірлеу.  Тарихи  жєне  кµркем  шындыќ,  ањыз 
жєне шындыќ айналасында ой ќорыту. 
2. 
Ж.Молдаѓалиев,  И.Сапарбай  шыѓармаларындаѓы  атамекен,  Отан 
таќырыптары  ќалай  берілген?  ¦лттыќ  рух,  ±лтжандылыќ  сезімдері  туралы  не 
айтасыњдар? 
 
Маќсатќа жету:  
а) ќосымша материалдармен ж±мыс 

 
235 
є) салыстыру 
б) мєтінді талдау 
 
 
 
Коммуникативтік ќ±зыреттілік 
Тапсырмалар: 
1. 
Ќалай ойлайсыњдар, Ж.Молдаѓалиевтыњ «Мен ќазаќпын» 
поэмасыныњ б‰гінгі к‰н ‰шін µміршењдігі бар ма? Бір-біріњнен интервью 
алып, оны ортаѓа салуѓа єзірленіњдер. Аќын орнында µзіњ болсањ, б‰гінгі 
Ќазаќстанды ќалай жырлар едіњдер. Жырыњныњ жоспар-тезисін жаса.  
 
Маќсатќа жету: болжам, жоспар-тезис, интервью. 
 
2. Жиенбаев Саѓи, Нєжімденов Ж±мекен лирикаларыныњ µздеріње ќайсысы 
±найды? «Мені тербеген аќын» таќырыбына сыр-с±хбат ж‰ргізіњдер. Ж±п, топ 
болып ж±мыс істеп, артынан шаѓын пікірлесу µткізіњдер.  
Маќсатќа жету: сыр-с±хбат, єдеби пікір сайысы.  
 
 
Технологиялық  оқыту  талабы  мұғалімнің  алдын-ала  болжам  жасап,  күтілетін 
нәтижені  саралап  отыруын  қажет  етеді.  Төменде  әр  сынып  бойынша  күтілетін  нәтиже 
болжамы ұсынылып отыр. 

 
236 
 

 
237 
Әдебиет 6-сынып. 
Ауыз әдебиеті – ұлттық қазына, ұлттық өнер мен мәдениет, ұлт рухы.  
 
Негізгі ұстаным 
Біледі (оқу-танымдық құзіреттілігі) 
Үйренеді (іздену, зерттеу, коммуникативтік оқырмандық 
құзыреттілігі) 
Әдебиет – ұлттық 
қазына,  ұлт  рухы,  ұлт 
мәдениеті, 
ұлттық 
мораль, этика айнасы.  
 
-Ауыз әдебиетінің халық қазынасы, халық 
туындысы,  бүтін  бір  ұлттың  тыныс-тіршілігі, 
рухани  дүниесі,  арман-сенімі,  ұлт  рухының 
көрінісі екендігін түсінеді.  
 
-Ауыз  әдебиетін  халықтың  әдет-салты, 
наным-сенімі, тарихтың айнасы екенін, ондағы 
елжандылық,  Отан  сүйгіштік,  гуманизм, 
имандылық иірімдерін ұғынады.  
 
-Әлем  халықтарының  ауыз  әдебиетімен 
үндестігі,  өзіндік  ұлттық  ерекшелігі  туралы 
біледі.  
 
-Ауыз  әдебиетіндегі  ұлттық  мораль, 
этика,  ұлт  мәдениеті  туралы  алғашқы  түсінік, 
білім алады.  
  
-Мәтінді оқудың, мазмұндаудың, әңгімелеудің шығармашылық 
түрлерін меңгереді. Сол арқылы мазмұнын меңгереді: 
-мәнерлеп оқу; 
-түсіндірмелі оқу; 
-ең негізгі оқиғаны теріп оқу; 
-рөлге бөліп оқу; 
-бірінші жақтан мазмұндау; 
-талдау, бағалау бағытындағы мазмұндау; 
-өздеріне ұнаған оқиғаларды теріп мазмұндау; 
-кейіпкерлер атынан мазмұндау т.с.с 
-Өзіне ұнаған кейіпкерлердің ұнамды мінез-құлқы, қасиеттерін 
саралап ала білуге үйренеді, оларға мінездеме береді.  
-Ауыз әдебиеті арқылы өздерінің «мен» менталитеті қалыптаса 
бастайды.  
-Өздеріне ұнағанын, пікірін ашып айтуға дағдыланады. 
-Өз  беттерімен  салыстыру,  іздену,  зерттеудің  алғашқы 
тәсілдеріне жаттығады.  
-Өзіне 
ұнаған 
кейіпкердің 
бойынан 
ұлтжандылық, 
Отансүйгіштік қасиеттерді бөліп алуға дағдыланады.  
-Өлең ұйқасы, түрі, көркемдегіш құралдарына талдау жасаудың 
алғашқы әліппесін үйренеді.   
 
 
 
 
 
 
 

 
238 
Әдебиет – көркем 
өнердің  бір  түрі,  яғни 
сөз өнері.  
-Әдебиеттің тегі мен түрі туралы алғашқы 
ұғымдары қалыптасады.  
-Ауыз 
әдебиетінің 
жанрларын, 
әр 
жанрдың өзіне тән белгілерін ажырата біледі.  
-Әдеби 
фольклор 
мен 
халықтық 
фольклордың  үндестігі,  өзіндік  ерекшелігін 
түсінеді.  
-Сюжет  пен  композиция,  идея  мен 
тақырып,  проблематика  туралы  алғашқы 
ұғымдары қалыптасады.  
-Халықтың  бай  тілінің,  көркем  әдеби 
тілдің  қайнар  бұлағы  екенін,  халық  тілі  мен 
әдеби  тілдің  ара  жігі  туралы  алғашқы 
түсініктері қалыптасады.  
-Көркем  әдебиет  пен  ауыз  әдебиетінің 
басты-басты ерекшелігін ажырата біледі.  
-Сөз 
өнерінің  көркемөнердің  басқа 
түрлерінен  өзіндік  ерекшелігі,  үндестігі  менг 
фйырмашылығын 
ажыратудың 
алғашқы 
әліппесін игереді. 
-Ауыз 
әдебиетіне  тән  көркемдегіш 
құралдар    (ассонанс,  аллитерация,  гипербола, 
литота) туралы алғашқы түсінік алады.  
- Ең негізгі мәселелерді бөліп ала білуге үйренеді. 
-Өз қиялдары, ойына ерік бере отырып аяқтауға үйренеді. 
- 
Салыстыру,  дәлелдеу,  талдау,  дәндері  бар  өзіндік 
шығармашылық жұмыстарға төселеді. 
-Қазақ әдебиеті мен әлем әдебиетітің үндестігін дәләлдей алады 
( халық арманы, үміті, кейіпкерлер тағдыры т.с.с) 
-  Өз  беттерімен  қалаған  туындыларының  сюжеті  мен 
компазициясын өздерінше құрып, түпнұсқадағы ой мен тақырыптың 
өзгертіп ұшырау, ұшырмауын байқауға үйренеді. 
-Өз  беттерінше  ертегілер,  жұмбақтар,  мақал-мәтелдер,  салт-
жырларын  құрастыра,  жаза  алады.  Өзін-өзі  оқыту,  өзін-өзі  таныту 
үрдісі  негізінде  өздігінен  шығармашылық  қабілеттерін  дамытуға 
дағдыланады. 
-Шешендік  сөздер,  афористік  ақыл-нақылдардың  синонимін 
тауып, өзіндік вариантын жасайды. 
-Жазба 
жұмыстарының 
шығармашылық 
түрлеріне 
дағдыланады: 
-шағын шығарма-кескіндеме 
-шығарма-мүсіндеме 
-шығарма-суреттеме 
-Ғылыми  ізденістің,  зерттеудің,  зерттеудің  алғашқы  әліппесін 
меңгереді. 
-Өз беттерімен модель, жоба, макет құрастырады. 
-Алдына  мақсат  қою,  мақсатты  түрде  білім  алуды  алғашқы 
әліппесін меңгереді.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
239 
 
 
Әдебиет 7 сынып. 
 
Негізгі ұстаным 
Біледі (оқу-танымдық құзыреттілігі) 
Үйренеді (іздену, зерттеу, коммуникативтік 
оқырмандық құзыреттілігі) 
 
Әдебиет – ұлттық 
қазына,  ұлт  рухы,  ұлт 
мәдениеті, 
ұлттық 
мораль, этика айнасы.  
 
Көркем  әдебиеттің  тақырып  байлығын,  идеялық 
тереңдігін  оның  негізінде  жатқан  тарихи  оқиғалармен 
байланыста (пәнаралық байланыс) түсінеді: 
-халық  басынан  кешкен  тарихи  оқиғалар,  оның 
көркем әдебиеттегі көрінісін; 
-әдебиеттегі  отаршылдарға  қарсы  айбынды  үн, 
азаттық сарынын; 
-желтоқсанның қаһарлы даусын; 
-Егемендік, Тәуелсіздік, туған жер тақырыбын; 
-Махаббат, сүйіспеншілікті; 
-Ана мен бала; 
-Адамзатты, Адамды сүю, Адам тағдырын; 
-қоршаған орта, экология мәселелерін. 
-Осы  тақырыптардың  әлем  әдебиетінің  де  басты 
проблемалары екендігін ұғынады. 
-Ұлттық әдебиет пен мәдениеттегі этика мен мораль, 
эстетикалық құндылықтар туралы түсінеді.  
-Әлем  әдебиеті,  мәдениеті,  оның  бүкіл  адамзат 
баласына  ортақ  құндылығы  туралы  алғашқы  ұғымдары 
ары қарай жетіледі.  
 
  
-Білімді  оқушылық  деңгейден  шығармашылық 
деңгейге  көтеруге,  яғни  өзін-өзі  оқыту,  бір-бірін 
оқыту  іс-әрекеттерінің  әдіс-тәсілдеріне  үйренеді. 
Әдеби  талдау  (анализ),  жинақтау  (синтез)  өзіндік 
баға, сыни көзқарас сынды танымдық іс-әрекеттерге 
төселеді.  
-Оқудың,  мазмұндаудың,  әңгімелеудің  күрделі 
түрлерін  меңгереді  (кейіпкер  атынан  мазмұндау, 
бірінші, екінші жақтан мазмұндау). 
-Оқыған шығармаларын өз беттерімен талдауға, 
өзіндік  пікір  айтуға,  әдеби  пікір  таластарының 
әдістеріне үйренеді. 
-Әдеби  кейіпкерлердің  ұлтжандылық,  Отан 
сүйгіштік, ұлттық қасиеттерін саралап, топтайды.  
-Әдеби  кейіпкерлер  арқылы  өзінің  азаматтық 
позициясын анықтайды.  
-Көркем  туынды  негізіндегі  автор  ұстанымы 
мен кейіпкерлер ұстанымын ажырата біледі.     
Әдебиет – көркем 
өнердің  бір  түрі,  яғни 
сөз өнері.  
-Оқып, талдап жатқан шығармаларына байланысты 
әдебиеттің  тегі  мен  түрлері  туралы  алғашқы  ұғымдары 
ары қарай кеңейеді: 
а) Эпикалық туындылардың өзіндік ерекшелігі; 
ә) Лирикалық туындылардың өзіндік ерекшелігі; 
-Әдеби жанрларды салыстыру арқылы өзіне тән 
белгілерін саралауға үйренеді. 
-Жанрларға  байланысты  мәнерлеп  оқудың 
шығармашылық түрлеріне дағдыланады. 

 
240 
б) Драмалық туындылардың өзіндік ерекшелігі. 
 
-Көркем шығармаларды автор, яғни көркем сөз иесі 
тудыратынын түсінеді. 
-Көркем  туынды  негізінде  жатқан  авторлық 
ұстаным,  идеялық-эстетикалық  проблематика  туралы 
алғашқы ұғымдары кеңейеді.  
-Көркем 
туындыны 
құрайтын 
сюжет 
пен 
композиция екендігін, оның әдеби жанрларға байланысты 
әр түрлі болып келетінін, сондай-ақ жанрлардың бәрінде 
оның бола бермейтіні туралы білім алады.  
-Көркем  туындыдағы  кейіпкерлер  жүйесі,  оның 
түрлері туралы алғашқы ұғымы қалыптасады. 
Яғни: 
Лирикалық кейіпкер; 
Эпикалық кейіпкер; 
Драмалық кейіпкер. 
-Кейіпкерлер  тілі  мен  авторлық  суреттеулер, 
баяндаулардың өзіндік ерекшеліктерін ажыратады.  
-Әдеби қаһарман мен автор арасындағы байланысты 
түсінеді.  
-Өз  беттерімен  инсценировка,  әдеби  монтаж 
құрастырып үйренеді.  
-Көркем  туындыдағы  автор  тілінің  сөздігін 
құрастырады.  
-Шығарма-болжам,  шығарма-арман,  шығарма-
толғау, эссе жазуға т.б шығармашылық, өнерпаздық 
жұмыстарға дағдыланады, үйренеді. 
-Көлемді туындыларға аннотация жасайды. 
-Көркем туынды оқиғасына дәйектемелі жоспар 
жасайды, эпизодтарға бөледі, оған ат қояды.  
-Дәйектемелі 
шағын-мінездемелер 
жазуға 
дағдыланады.  
-Көркем  туындыға  өзіндік  пікір  айта  білуге, 
пікір қорғауға үйренеді. 
-Поэтикалық талдаулардың қарапайым түрлерін 
меңгереді. 
-Зерттеу, 
іздену, 
ғылыми 
бағыттағы 
жұмыстардың алғашқы әліппесін меңгереді.   
 
 
8-9 сыныптар. 
 
Негізгі мақсаттар 
Біледі (оқу-танымдық құзыреттілігі) 
Үйренеді (іздену, зерттеу, коммуникативтік 
оқырмандық құзыреттілігі) 
Әдебиет – ұлттық 
қазына,  ұлт  рухы,  ұлт 
мәдениеті, 
ұлттық 
мораль, этика айнасы.  
 
 
 
-Әдебиетіміздің  тарихы  YІІ  ғ  басталатыны,  Ежелгі 
дәуір әдебиетінің жанрлық ерекшелігі, ондағы руна жазуы 
туралы түсінеді.  
-Ежелгі  дәуір  әдебиетіндегі  патриотизм,  ерлік, 
батырлық, азаматтық рухты түсінеді.  
-Азаматтық, еркіндік, тәуелсіздік үнін ұғынады.  
-Ежелгі  дәуір  әдебиеті  бойынша  түсіндірме 
сөздік  құрастыру,  салыстыру,  қорытынды  жасауға 
үйренеді.  
-Жыраулар  өткен  жер  бойынша  маршруттық 
карта жасап үйренеді.  
-Жыраулар  тілінің  поэтикасы  бойынша  сөздік 
құрастыру. 

 
241 
 
 
 
 
 
 
 
 
Әдебиет – көркем 
өнердің  бір  түрі,  яғни 
сөз өнері. 
-Жыраулар 
шығармашылығының 
ұлттық 
поэзиямызға ғана тән ерекшелігін біледі.  
-Ондағы ұлтжандылық сезім. Туған ел, жерге, оның 
адамдарына деген асқақ сезімді түсінеді.  
-Жыраулар  поэзиясының  ұлттық  құндылығын, 
пәлсапалық тереңдігін ұғынады.  
-Әдебиеттегі  мораль  мен  этика  мәселелерінің  
көрінісін түсінеді.  
 
-Әдебиеттің  тегі  мен  түрлері  туралы  білімдері  ары 
қарай тереңдейді.  
-Қазақ әдебиетінің өзіне ғана тән жанрларын танып 
біледі,  басқа  ел  әдебиетінен  ерекшелігін,  үндестігін 
ажыратады.  
-Көркем  туынды  негізіндегі  авторлық  «Менді», 
автор әлемін ұғынады, оның маңызын түсінеді.  
Кейіпкер 
«мені» 
мен 
автор 
«менінің» 
айырмашылығын саралай біледі.  
-Көркем  туынды  негізіндегі  автордың  идеялық-
эстетикалық ұстанымы туралы түсінігі тереңдейді. 
-Автордың  көркемдік  әлемі  туралы  алғашқы  білімі 
қалыптасады.  
-Әр  қаламгердің  өзіне  тән  стильдік  ерекшелігі, 
қолтаңбасы болатынын түсінеді. 
-Көркем  туындыдағы  кейіпкерлер  әлемін  жүйелей 
біледі. Тип, прототип туралы білімдері қалыптасады.  
-Көркем  әдебиеттің  өнердің  басқа  да  салаларымен 
тікелей байланыста дамитынын түсінеді (бейнелей өнері, 
сәулет өнері т.с.с) 
-Сөз өнері туындыларының ұлттық мәдениетімізге, 
өнерімізге  әсерін,  көркемөнер,  олардың  арасындағы 
ажырамас бірлікті, байланысты түсінеді.  
-Жыраулар шығармашылығы афоризм, даналық 
сөздер, шешендік өнердің тоғысы екендігін түсінеді.  
 
 
 
 
 
 
 
-Ғылыми,  зерттеу  еңбектерін  оқып,  үйренеді, 
сол 
арқылы 
зерттеу-іздену 
жұмыстарына 
дағдыланады.  
-Проблеманы  шешуге,  өз  беттерімен  проблема 
қоя білуге үйренеді. 
-Қазақ  тілінен  алған  білімдері  бойынша,  әр 
қаламгердің  тіліне  барлау  жасайды,  стилін  анықтау 
үшін  салыстыру,  дәлелдеу  жұмыстарын  жүргізуге 
жаттығады.  
 
 
 
 
 
-Өз беттерімен қосымша материалдар бойынша 
кейіпкерлердің  прототипін  табуға  ізденеді,  көркем 
бейне  негізіндегі  тарихи  шындық  пен  көркем 
шындықтың ара жігін ажыратады.  

 
242 
-Сондай-ақ,  көркем  сөз  өнеріндегі  халық  тілінің 
маңызын,  әдебиет  пен  тілдің  егіз  ұғым  екендігі  туралы 
ұғымдары тереңдейді.      
 
10 сынып. 
 
Негізгі ұстанымы 
Біледі (оқу-танымдық құзыреттілігі) 
Үйренеді (іздену, зерттеу, коммуникативтік 
оқырмандық құзыреттілігі) 
Әдебиет – ұлттық 
қазына,  ұлт  рухы,  ұлт 
мәдениеті, 
ұлттық 
мораль, этика айнасы.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Қазақ әдебиетін дәуірлеу негізі туралы білім алады. 
Әдебиет  пен  тарихтың  бір-бірімен  тікелей  байланысы 
туралы ұғымдары кеңейеді.  
-ауыз әдебиеті; 
-ежелгі дәуір әдебиеті; 
-хандық дәуір әдебиеті (жыраулар поэзиясы); 
-бодандық дәуірдегі әдебиет; 
-қызыл империя дәуіріндегі әдебиет; 
-Тәуелсіз,  Егемен  Қазақстан  дәуірі,  қазіргі  әдебиет 
болып бөлінетінін түсінеді.  
-Әр  дәуірдегі  әдебиеттің  көтерген  ең  басты 
проблемасы азаттық үшін күрес болғандығын ұғады.  
-Әдебиеттегі өрлеу  дәуірін (ренессанс) оның басты 
белгілерін,  ұлттық  ерекшелігін  әлем  әдебиетімен 
байланыста түсінеді.  
-Өрлеу  дәуіріндегі  басты  тақырып  Адам,  оның 
қоғамдағы  орны,  гуманизм,  имандылық  проблемалары 
екендігін ұғады.  
-Қазіргі кезең әдебиетінің басты ерекшелігі ретінде 
ұлттық бояудың қалыңдығы, ұлттық сананың оянуы, азат, 
тәуелсіз әдебиет екендігін түсінеді.  
ХХ  ғасыр  басындағы  әдебиетте  көтерілген  басты 
мәселелер,  әйелдер  теңсіздігі,  әлеуметтік  теңсіздік, 
азаттық, ұлт бостандығы екенін ұғады.  
 -Төңкерістен 
кейінгі 
социалистік 
реализм, 
партиялық  әдебиет  сияқты  қызыл  империя  саясатының 
 
-Ғылыми  мақалалар,  еңбектер  бойынша  тезис, 
тезис-конспект жасайды.  
-Әлем  әдебиетіндегі  өрлеу  дәуірі  бойынша 
алған 
білімдерін 
қазақ 
әдебиетінен 
алған 
білімдерімен 
ұштастырып, 
өрлеу 
дәуіріндегі 
әдебиеттің басты бағыттарын саралайды.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
243 
 
 
 
 
 
Әдебиет – көркем 
өнердің  бір  түрі,  яғни 
сөз өнері. 
 
 
 
 
 
 
әдебиет  пен  мәдениетке,  қазақтың  дарынды,  ұлтжанды 
зиялы қауымына тигізген сұмдық залалы туралы түсінеді.  
 
 
 
-Бұрынғы 
білімдерінің 
негізінде 
әр 
дәуір 
әдебиетінің  ерекшелігін,  бағытын,  көркемдік  әдісін 
түсінеді.  
-Әдебиеттегі  ағымдар:  (романтизм,  реалистік, 
сыншыл  реализмнің  қазақ  әдебиетіндегі  туу,  даму 
кезеңдерінен мәлімет алады.  
-Ұлы Абайдың  қазақ поэзиясына реноссанс дәуірін 
әкелгенін, жазба  әдебиеттің негізін салғанын, әдеби тілді 
дамытқанын,  өлең  құрылысы  мен  ұйқасына  реформа 
жасағанын түсінеді.   
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
-Ғылыми  бағыттағы  іздену,  зерттеу  жұмысын 
жүргізу дағдылары жетіледі. 
-Қаламгердің стилдік ерекшелігін зерттейді. 
-Идеялық-эстетикалық табыстарын жүйелейді. 
-Әр  дәуір  әдебиетітің  өзіндік  белгілерінг 
саралап, ғылыми жоба жазады, қорғайды. 
-Рейензия, 
реферат, 
автореферат 
жазуға 
төселеді. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
244 
 
 
 
 
 

 
245 
Пайдаланған әдебиеттер тізімі: 
 
1. 
Қазақстан  Республикасының  2010  жылға  дейінгі  білім 
беруді дамыту тұжырымдамасы // Егемен Қазақстан, 26 желтоқсан, 
2003ж. 
2. 
Қазақстан  Республикасында  Білім  беруді  дамытудың 
2005-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. Қазақстан 
Республикасы  Президентінің    2004  жылдың  11  қазанында  №1459 
жарлығымен бекітілген // Егемен Қазақстан, №258, 16 желтоқсан. 
3. 
Жазылмақ  оқу  құралдары  һәм  мектебіміз//  «Бостандық 
туы» газеті, №5, 1921. 
4. 
Байтұрсынов А. Ақ жол.-Алматы: Жалын, 1991.-464б. 
5. 
Жұмабаев М. Педагогика.-Алматы: Рауан, 1999.-112б. 
6. 
Поташник  М.М.  Как  развивать  педагогическое 
творчество.-М:Наука, 1987.-230. 
7. 
Кочетов А.И. Культура педагогического исследования.-
Минск. 1986.-327с. 
8. 
Ксензова  Г.Ю.  Перспективные  школьные  технологии.-
М:Наука, 2001.-205с. 
9. 
 Коменский  Я.А.  Великая  дидактика.  Изб.Соч.-Москва: 
Педагогика 1955.-287с. 
10. 
Данилов  М.А,  Есипов  Б.П.  Дидактика.-Москва: 
Просвещения. 1957.-272с. 
11. 
Амонашвили  Ш.А.  Личность  –  гуманная  основа 
педагогического процесса.-Минск: Просвещение, 1990.-176с. 
12. 
Выготский 
Л.С. 
Избранные 
психологические  
исследования.-Москва: Педагогика, 1958.-276с. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
246 
 
 
МАЗМҰНЫ 
АЛҒЫ СӨЗ................................................................................................................................3 
I  тарау. МЕКТЕПТЕГІ ӘДЕБИЕТ ПӘНІ 
 Нәтижеге бағытталған білім беру және әдебиет пәнін оқытудың өзекті 
мәселелері...................................................................................................................................6 
Әдебиетті оқыту – ғылым, шығармашылық құбылысы........................................................7 
Әдебиет сабақтарында әдіс-тәсілдерді таңдау жолдары.......................................................9 
Көркем  шығарманы оқыту барысында оқушылардың  жас ерекшеліктерін 
ескеру........10. 
Көркем шығармаларды оқып –үйренудің әдіс-
тәсілдері.....................................................13 
Әдеби талдаудың негізгі тәсілдері мен бағыттары..............................................................14 
Ауызша суреттемелер, бейнелемелер, кескіндемелер жасату............................................18 
Инсценировка, киносценарийлер 
құрастыру........................................................................19 
Көркем шығармалармен жұмыстың негізгі кезеңдері мен басты 
бағыттары....................23 
Көркем туындыны оқу - әдебиетті оқытудың ең негізгі мәселесі......................................25 
Көркем мәтінді оқып-үйрену және талдау 
жұмыстары.......................................................26 
Көркем мәтінді талдау  жолдары...........................................................................................27 
Көркем шығармалармен жұмыстың қорытынды кезеңдері................................................29 
II тарау.  ӘДЕБИ ШЫҒАРМАЛАРДЫ, КӨРКЕМ МӘТІНДІ ОҚЫТУ, ТАЛДАУ 
ЖОЛДАРЫ 
Көркем мәтінді оқу жұмыстарын ұйымдастыру.................................................................32 
Автор ізімен талдау, оның негізгі мақсаттары....................................................................37 
Көркем туындыны образдар жүйесіне қарай талдау жолдары..........................................39 
Әдеби шығармаларды проблемалық талдау жолдары........................................................40 
«Абай жолындағы» Абай бейнесін проблемалап оқыту....................................................44 
Эпикалық шығармаларды  оқыту (теориясы)......................................................................47 
Көркем туындының  сюжеті, композициясы.......................................................................48 
М.Әуезовтың «Абай жолы» эпопеясын оқыту....................................................................49 
Әңгіме жанрын оқыту............................................................................................................64 
Мысал жанрын оқыту............................................................................................................69 
Ертегілерді оқыту...................................................................................................................72 
Публицистикалық шығармаларды, эпистолярлық жанрды оқыту...................................77 
Хаттарды оқытудың негізгі ерекшеліктері.........................................................................77 
Батырлар жырын оқыту........................................................................................................83 
Лириканы оқыту....................................................................................................................87 
Поэманы оқыту......................................................................................................................94. 
Драмалық шығармаларды оқыту.........................................................................................99. 
 III  тарау. АҚЫН-ЖАЗУШЫЛАРДЫҢ ӨМІРБАЯНЫН, ШЫҒАРМАШЫЛЫҚ 
ЖОЛЫН ОҚЫТУ 
Жазушы өмірбаянын 9-11 сыныптарда 
оқыту....................................................................106 
Шолу тақырыптарын 
оқыту..................................................................................................113 
Әдеби сын-зерттеу еңбектерін 
оқыту..................................................................................118 
Әдеби-теориялық ұғымдарды оқыту...................................................................................126 

 
247 
Әдеби-теориялық ұғымдарды қалыптастыру 
жолдары.....................................................128 
Үй тапсырмасын беру және бала білімін есепке алу жолдары.........................................133 
Оқушыларды тіл мәдениетіне, ауызша және жазбаша тіл шеберлігіне баулу................137 
Сабақ үлгілері мен түрлерінде тіл дамыту, сөйлеу мәдениетіне баулу 
жолдары...........138 
Оқушылардың сөйлеу мәдениетін 
қалыптастыру..............................................................147 
Шығарма оған қойылатын талаптар, шығарманың негізгі түрлері..................................150 
Оқушыларды шығарма жазуға  
даярлау..............................................................................153 
Әдебиет сабағындағы 
көрнекілік.........................................................................................154 
 
 
 
 
IV тарау. СЫНЫПТАН ТЫС ЖҰМЫСТАР 
Сыныптан тыс жұмыстардың мақсаты, маңызы............................................................... 159 
Сыныптан тыс жұмыстардың түрлері.................................................................................159 
Сыныптан тыс оқулар...........................................................................................................160 
Сабақтан тыс оқу сабақтары................................................................................................163 
Сабақтан тыс уақытта шетел әдебиетімен таныстыру......................................................165 
Әдебиетті тереңдетіп оқыту мәселелері.............................................................................165 
Сабақ үлгілері мен түрлері..................................................................................................170 
Абайдың  табиғат лирикасы............................................................................................... 176 
V  тарау. БІЛІМДІ ЖИНАҚТАУ САБАҒЫНЫҢ МОДЕЛІ 
«Алпамыс батыр» жырын қайталау....................................................................................180 
Абайдың суреткерлік шеберлігі..........................................................................................181 
Абай, Әбіш және Толық Адам............................................................................................182 
ЖБИМ – жаңа білімді игеру моделі...................................................................................185 
Абай – Әбіш – Толық адам және мен................................................................................187 
ЛМКМ – логикалық мағынаға негізделген конструкторлық  модель. Әбдірахман туралы 
өлеңдер..................................................................................................................................188 
Жыраулар шығармашылығы ЛМ-К ................................................................................. 189 
Жыраулар афоризмі......................................................................................................... .  191 
Конструкторлық жобалау технологиясы...........................................................................195 
Абай – махаббат жаршысы.................................................................................................196 
Абай «Сегіз аяқ» өлеңіндегі даналық................................................................................197 
«Ескендір» – рухани тартыстар поэмасы..........................................................................198 
«Абай жолы» эпопеясындағы әйелдер бейнесі................................................................199. 
С.Сейфуллин «Көкшетау» поэмасындағы халық аңыздары.......................................... 200 
Прозалық шығармаларды талдау үлгісі............................................................................201 
Абай лирикасы..................................................................................................................  202 
Абайдың жүрек философиясы...........................................................................................203 
ЛМ-К Мұқағали...................................................................................................................204 
Қозы Көрпеш – Баян сұлу...................................................................................................205 
Ақын-жазушылар тілінің сөздігін жаса. Абай тілі......................................................... .207 
Характер портретін сомдаудағы автордың сөз байлығына, тіл шеберлігіне барлау. 
М.Әуезов «Абай жолы»...................................................................................................................... 
207 

 
248 
Мемуарлық  (өмірбаяндық)  еңбектер негізінде орындалатын ғылыми-зерттеу 
сипатындағы  тапсырмалар үлгісі: 
С. Сейфуллин өмірі............................................................................................................208 
Дебат үлгісіндегі тапсырма...............................................................................................208 
Жаңа білімді меңгерту технологиясы...............................................................................210 
Технология талаптарына  негізделген сабақ жоспарының үлгісі..................................213 
Ақпараттық-технологиялық карта....................................................................................217 
Дәстүрлі білім беру мен өнімді білім берудің басты ерекшеліктері, 
айырмашылықтары............................................................................................................218 
С.Сейфуллин. Технологиялық карта.............................................................................. 220 
М.Әуезов. 1-технологиялық карта...................................................................................222 
М.Әуезовтың алғашқы әңгімелері. 11-сынып 
2-технологиялық карта......................................................................................................224 
Білім беру параметрі..........................................................................................................225