Н. С. Ахтаева А. И. Абдигапбарова
жүктеу/скачать 1,92 Mb. Pdf көрінісі
|
Басқару психологиясы оқу құралы by Ахтаева Н.С. (z-lib.org)
| 2.8 Коммуникативтік қызмет
Ұйым бөлімшелері мен жекелеген мүшелерінің іс-әрекетін жалпы мақсатқа жету үшін үнемі үйлестіру қажеттігі басқару іс-әрекеті мәнінің өзімен байланысқан. Бұл үйлестіру әртүрлі формасында, ең алдымен коммуникация барысында, яғни ұйым мүшелерінің алуан түрлі түйісулері арқылы жүзеге асы- рылады. Ұйымның ішінде жүріп жатқанның барлығы комму- никативтік процестермен байланысқан. Сондықтан да олар оның тұтастығы мен қызмет етуін қамтамасыз етудің негізгі құралдары болып табылады. Жетекші іс-әрекетінде коммуни- кация қызметі ерекше рөл атқарады. Ол басқарудың басқа барлық қызметтерін жүзеге асыру мен өзара үйлестіру құралы ретінде болады. Сондықтан бұл қызмет шешім қабылдау қыз- метімен қатар ұйымдағы байланыстырушы процесс ретінде қарастырылады. Жалпы тұрғыдан коммуникация – бұл адамдар немесе адам- дар топтары арасындағы кез келген ақпарат алмасуы, ол өзара түсіністікке алып келу немесе келмеуіне тәуелді емес. 74
«Коммуникация» ұғымына енгізілетін құбылыстар мен про- цестердің алуан түрлілігіне байланысты, оны құрылымдау және жетекші іс-әрекетінің мазмұнын сипаттауға арналған сандағы ең маңызды аспектілерді айқындау қажеттігі туындайды: 1) Коммуникация жалпы құбылыс ретінде; 2) Коммуникация жетекшінің атқарушылармен және ұйым бөлімшелерімен тікелей байланыс тәжірибесі ретінде; 3) Коммуникация басқарудың ерекшелік қызметі ретінде. Бұл аспектілердің әрқайсысы нормативтік-ұйымдасты- рушылық және субъектілік-психологиялық жоспарлардан тұ- рады. Біріншісі оңтайлы коммуникативтік процесс құрылы- мымен байланысқан. Екіншісі «коммуниканттардың» психоло- гиялық ерекшеліктерінің осы қызметке үлкен ықпалын көрсе- теді және оның маңызды деген, соның ішінде тиімділікке бөгет болатын маңызды сипаттарын түсіндіреді. Коммуникативтік қызмет ұғымы өзіндік үш психологиялық аспектіден тұрады: жетекшінің коммуникативтік мінез-құлқы, оның іс-әрекетінің коммуникативтік құбылыстары мен процестері. Келесі бағыттар коммуникативтік қызмет мазмұнын си- паттайды: – бұл қызметтің мәні мен оның ерекшелігін анықтау; – коммуникациялардың негізгі түрлері мен типтерін талдау; – коммуникация үдерісінің құрылымдық компоненттері мен кезеңдерін анықтау; – осы қызметтің жүзеге асу формасын сипаттау; – «барьерлерді (кедергілерді)» талдау (сипатты қателіктер мен қиындықтар); – коммуникативтік қызметін оңтайландыруға арналған не- гізгі талаптарды сипаттау (оңтайлы коммуникация принципі). Жетекшінің коммуникациялық қызметінің негізгі міндеті – ұйым ішінде оның бөлімшелері арасындағы және сыртқы орта- мен ақпараттың оңтайлы алмасуын қамтамасыз ету. Оңтай-
ұйымның жалпы мақсаттарына жетуге қолдау көрсетуінің нәтижесі. Коммуникациялар тиімділігі үшін мақсаттың айқын тұжырымы, оның әр бөлімше үшін шағын мақсатқа нақтылануы; бөлімшелер жұмысының белгілі бір түрлері мен нормативте-
75
рін реттейтін мүшеленген жоспар; дұрыс таңдалған ұйым типі; бақылаудың тиімді жүйесі қажет. Коммуникациялық қызмет- тің ерекшелігіне, басқарудың басқа қызметтерінің барлығы, яғни мақсат қою, жоспарлау, ұйымдастыру, бақылау оны жү- зеге асыру құралдары болып табылатынын көрсетеді. Мұны жетекшінің бүкіл жұмыс уақытының 50-90 пайызы осы ком- муникациялармен толатыны туралы мәліметтер растайды.
жүктеу/скачать 1,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|