Оқулық «Білім беруді дамыту Федералды институты»



Pdf көрінісі
бет83/142
Дата14.01.2022
өлшемі4,68 Mb.
#24019
түріОқулық
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   142
САНДЫҚ ҚҰРЫЛҒЫ 
5.4.1. 
Жалпы мәліметтер 
Автоматиканың  сандық  құрылғылары  –  бұл,  ережеге  сай, 
дискреттік режимде жұмыс жасайтын электрондық құрылғылар, яғни, 
олар тек белгілі бекітілген жағдайда ғана бола алады. Олар сандық деп, 
олардың жағдайы сандармен белгіленгендіктен аталады: 1, 2, 3-е және 
т.б.  сандық  құрылғылар  сандық  құрылғы  болып  табылатын  ЭВМ-нен 
қолданғандықтан,  ЭВМ  арифметикалық-логикалық  құрылғысында 
операцияларды  орындау  үшін  ыңғайлы  есептеудің  екілік  жүйесіндегі 
сандардың жағдайын білдіру үшін қолданылады. Екілік жүйесінде екі 
санын  есептеу:  0  және  1,  бірақ,  ондық  жүйеде  сияқты  разрядтар  бар. 
Сондықтан  да,  сандық  құрылғылардың  жағдайын,  мысалы,  келесідей 
белгілеуге  болады:  біріншісі  0  санымен  белгіленеді;  екіншісі  –  1 
санымен;  үшіншісі  –  екінші  разрядты  кіргізуді  талап  етеді  және  10 
білдіреді (он емес, ал бір – нөл), төртіншісі – 11 (бір – бір), бесіншісі – 
100 (бір –нөл – нөл), алтыншысы - 101 (бір – нөл - бір) және т.б. 
Автоматты жүйелердегі сандық құрылғылар қолданылады:  
■ 
дискреттік  параметрлер  датчиктерінен  ақпаратты  алу  және  сақтау 
үшін (объектілердің жағдайы және саны);  
■ 
датчиктерді сұрату тәртібін таңдау;  
■ 
дискреттік басқару әсерлерін қалыптастыру («қосу-сөндіру», «ашу-
жабу», «5 қалпына ауыстыру» және т.б.);  
■ 
операцияны орындау кезектілігін басқару;  
■ 
ЭВМ-мен ақпаратты алмастыру. 
Мысалы,  бағдарламалық-логикалық  басқару  режимінде  сандық 
құрылғылар осындай операциялар кезектілігін қамтамасыз етеді:  
 


127 
 
■ 
П1 қосқышты қосу; 
■ 
К1 клапанды ашу; 
■ 
Жүйедегі қысым Р1 мәніне жеткенде, В1 вентелі 30°-ға ашылады (3 
қалып) және т.б. 
Аталған  функцияларды  орындайтын  барлық  сандық  құрылғылар 
триггер негізінде жасалады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   142




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет