27
Көміртегінің айналымы.
Фотосинтез үшін көміртегінің көзі атмосферадағы немесе суда
еріген көмірқышқыл газы болып табылады. Өсімдіктер түзген
органикалық заттың құрамында көміртегі қоректену тізбегі бойынша
тірі не өлі өсімдік ұлпалары арқылы өтіп, тыныс алу немесе отынның
жануы нәтижесінде көмірқышқыл газы түрінде атмосфераға қайтады.
Көміртегі циклының ұзақтығы үш-төрт жүзжылдар бойы созылады.
Азот айналымы. Өсімдіктер азотты ыдыраған өлі органикалық
заттан алады. Бактериялар ақуыздардың азотын өсімдік-тер сіңіре
алатын түрге өткізеді. Атмосферадағы бос азотты өсімдіктер тікелей
сіңіре алмайды. Бактериялар мен көк жасыл балдырлар
атмосфералық азотты байланыстырып, топыраққа өткізеді. Көптеген
өсімдіктер
олардың
тамырларында
түйнектер
түзетін
азотфиксациялаушы
бактериялармен
симбиоз
түзеді.
Өлген
өсімдіктерден немесе жануарлардың өлекселерінен бактериялардың
басқа топтарының іс-әрекеті нәтижесінде бос түрге өтеді де қайтадан
атмосфераға қайтады.
Достарыңызбен бөлісу: 
