1999 ж. Шыға издается бастады с 1999 г

333 
 
ӘОЖ  35.082.22 
 
Нұрмаханова Ж.М. 
 
Қазақ ұлттық аграрлық университет 
 
ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚОҒАМ ҚҰРУ БАРЫСЫНДАҒЫ ЖАСТАР  
ИДЕОЛОГИЯСЫНЫҢ АЛАТЫН ОРНЫ 
 
Андатпа 
Мақалада  автор  азаматтық  қоғам  құру  идеяларын  жүзеге  асыру  барысында 
демократиялық принциптеріне аса жоғары мән береді. 
Жастарды ұлттық, патриоттық тәрбие беру барысында жастық рухтың алатын орны 
ерекше  екеніне  назар  аударады.  Жаhандануға  жаңашылдықпен  кіруді  ұстану  барысында 
әлемдік  озық  технологияның  тілін,  экономикалық-өндірістік  басқару  тетігін  білу 
қажеттілігі  талқыланған.  Сонымен  қатар,  мемлекет  тарапынан  жастар  саясатының 
дамуына қосатын үлесі. 
Кілт  сөздер:  демократия,  Конституция,  құқықтық  сана,  құқықтық  мәдениет, 
мемлекет,  халықаралық  стандарт,  этикалық  норма,  интернационалдық  тәрбие,  рухани 
тәрбие, макродеңгей, микродеңгей, идеологиялық саясат, стратегия. 
 
       
Қазақстан  Республикасын  демократиялық,  зайырлы,  құқықтық,  әлеуметтік  мемлекет 
деп Ата заңымыз Конституцияда жарияланғандай оның ең басты құндылығы адам, оның 
өмірі, құқығы мен бостандығы деп ерекше атап өтілген.  Мұның өзі қоғамдағы көп жақты, 
көп  сатылы  қарым-қатынастарды  реттеудің  негізгі  құрамы  ретінде  құқықтық  сана  мен 
құқықтық  мәдениет  маңызының  арта  түсуіне  жол  ашты.  Қоғамдағы  шынайлықтың 
объективті  ақиқаты  білімді  қоғам  қалыптасуының  барысында,  демократияның  барлық 
мүмкіншіліктерін пайдалана  отырып, жан-жақты аша түсетінін дамушы мемлекеттердің 
өзі  дәлел  бола  алады.  Демократияның  басты  кепілі  -  құқықтық  мәдениеттің  жан-жақты 
дамуы. Ол белгілі дәрежеде заңмен, тәртіппен реттеліп отыратын қоғамдық белсенділік.  
Мемлекетіміз өзінің алдына ұзақ мерзімге үлкен жоспарлар қойып отырғанын біз жақсы 
білеміз. 
 
Бұл  еліміздің  көркейіп,  дамитындығын   көрсетеді.  Отанымызды  биік  дәрежеге  
көтеріп,  оның  болашағына  ие  болып,  гүлдендіретін  де  жастар  болып  табылады.  Ал 
жастарды  осы  бастан  ел  мен  жерге  құрмет  көрсете  білуі  мақсатын  қазақ  халқының 
ғасырлар  бойы  сақтап  келе  жатқан  әдет-ғұрыптары  мен  салт-дәстүрлерінің  үлгілерін  өз 
бойына сіңіруге, ғылым мен білімнің соңғы жетістіктерін жете меңгерген кәсіпқойлыққа 
баулуымыз қажет.  
      
Мемлекеттің  өркендеуіне  табиғи  байлық,  халық  саны,  жердің  кеңдігі  қандай  рөл 
атқаратын болса, жастардың кәсіпқой, өз ісінің шебер маманы болып қалыптасуы да зор 
рөл  атқарады.  Қазақстанның  ғылым  мен  білім  саласында  жеткен  жетістіктерін  болашақ 
ұрпақтың  бойына  сіңіріп,  ұрпақ  сабақтастығын  басты  назарда  ұстау  қажеттілігі 
туындайды. Сонда ғана біз алдыңғы қатарлы елдердің деңгейіне көтеріле аламыз. 
 
Қазіргі  заманның  басты  талабы  –  мемлекеттік  және  халықаралық  стандартқа  сай, 
бәсекеге  икемді  түрлі  саладағы  жас  мамандарды  даярлап  шығару.  Оның  негізіне  жалпы 
адамзаттық  құндылықтар  жүйесінде  даярлығы  мол,  өзіне  қойылатын  талаптар  мен 
этикалық  нормаларды  меңгерген  кәсіпқой  маман  тұлғасын  қалыптастыру,  отан  сүйгіш, 
интернационалдық  сезімде  тәрбиеленген,  ұлттық  тәрбие  мен  патриоттық  тәрбиеге  ие 
жастарды  қалыптастыру,  дүниежүзілік  құқықтық  дамудың  тәжірибесін  меңгеріп  қана 
қоймаған,  ел  дамуының  кәсіптік  мүддесіне  сай  өз  көзқарасын  қалыптастырған,  оларды 

334 
 
пайдалана  білуге  дағдыланған  азаматтарды  тәрбиелеу  басты  парыз  болып  табылады. 
Сондықтан да нарықтық экономикаға өтуге байланысты жаңа заман талабына сай, қазіргі 
ақпараттық және жаңа технологиялық жаңалықтарды өз бойына жинаған, жоғары білікті 
маман  иелерін  даярлау  ісі  құқықтық  білім  беру  және  құқықтық  тәрбиемен  ұштасады. 
Құқықтық  мәдениеті  жоғары  жастарды  тәрбиелеу  және  қалыптастыру  мемлекетіміздің 
маңызды шаралардың бірі болып табылады. 
      
Қазіргі  таңда  Қазақстанның  қоғамдық  өміріндегі  басты  бағыттардың  бірі  қоғамдық 
өмірді  барынша  демократияландыру,  азаматтық  қоғам  құру  идеяларын  жүзеге  асыру, 
демократиялық принциптерді сақтау. Бірақ осындай ашық қоғамдық даму жолына түскен 
еліміздің  қоғамдық  өмірінде  дәл  қазіргі  таңда  өзекті  және  күрделі  мәселелерінің  бірі 
азаматтық қоғам құру және қоғамды демократияландырудағы жастардың жағдайы. 
       
«Қоғамды  жетілдіретін  де,  дамытатын  да  жастық  рух»[2].    Жастық  Рух  -  ұлттық 
тәрбие  мен  патриоттық  тәрбие  негізінде  жүзеге  асатын  құндылық. Сондықтан  да  «әрбір 
жасқа  ұлттық  тәрбие  мен  ұлттық  идеология  әрқашан  серік  болуы  тиіс»  [2].    Адамды 
рухани  жағынан  жетілдіру  қоғамды  жетілдірудің  бірден  бір  жолы.  Жасты  рухани 
жетілдірудің  жолы  тәрбиелеу,  ол  мейлі  идеологиялық  тәрбие,  ол  мейлі  экономикалық 
тәрбие,  ол  мейлі  саяси,  мәдени,  құқықтық  тәрбие  болсын.  Тәрбие  –  бұл  аморальдық 
әрекеттердің  алдын  алу,  жастың  моральдық  адамгершілік,  психологиялық  қабілеті 
қасиеттерін  жағымды  іс-әрекеттерге  бой  ұрып,  жағымсыз  жат  қылықтарға  төтеп  беруге, 
қарсы тұруға дайындау шаралары. Экономикалық кризис өтпелі кезеңінде халықтың бала 
тәрбиесіне  назар  аудара  алмауының  салдарынан  тәрбиенің  қажеттілігі  қазіргі  таңда 
байқалып  отыр.  Бұл  жағдайда  Кеңес  өкіметінің  де  атеистік  идеологиясы  да  өз  ықпалын 
тигізбей  қоймады.  Бұл  процестер  қоғамға  кері  әсерін  тигізуін  қазіргі  жастардың  рухани 
құндылықтардан,  ұлттық  құндылықтардан  ажырап  ұлттық  нигелизмге,  қылмысқа, 
нашақорлыққа бой алдыруы, жезөкшелікке түсуі, бөтен дінге өтіп кетуі сияқты қоғамдық 
ауруға   ұшырауынан  көреміз.  «Бүгінгі  психология  мамандардың  сараптауынша,  рухани 
күйзеліске ұшыраған адамдар бұл дағдарыстан, тек діни сенім арқылы ғана құтыла алады 
екен»  [3].    Бұл  жерден  көретініміз  жастардың  рухани  құндылықтардан  сусындап,  өз 
бойында  рухани  күшті  қалыптастыра  алмауынан  азғындайтыны,  рухани  тәрбие 
жастарымызға өте қажет. 
Мемлекеттік тәрбие жүйесін өз кезегінде  макродеңгейлік және микродеңгейлік деп 
бөліп қарастыратын болсақ, микродеңгейде мемлекеттік басқару органдары өз жұмысын 
бұқаралық  ақпарат  құралдары  –  газет,  теледидар,  радио  арқылы  жүргізіп,  өзінің 
стратегиялық  бағдарламаларын,  мақсат-мүдделерін,  саяси  құндылықтарын  насихаттап, 
азаматтардың  санасына  сіңіріп  отырса  үлкен  жетістіктерге  ие  болады.  Микродеңгейдегі 
мақсатты  оқу-тәрбие  жұмыстарын  тікелей  жүргізетін  жалпы  білім  беретін  орта  мектеп, 
арнаулы  орта  мектеп,  жоғары  оқу  орындары  жатады».  Осы  оқу  орындарында 
Елбасымыздың  идеологиялық   саясатын    стратегиялық  бағдарламаларын  насихаттайтын 
оқу пәндері енгізілсе жастарымызды патриоттық, ұлттық, жастық Рухты қалыптастыруда 
үлкен рөл атқарады.   
      
Мемлекеттік тәрбие жүйесінен тыс тәрбие жүйесі бұл отбасындағы тәрбие, жастардың  
мемлекеттік емес, коммерциялық мақсаттағы емес ұйымдары, діни т.б. орындар жатады.  
       
Бұндай  тәрбие  жүйесі  біздің  қоғамда  біртұтас  мемлекеттік  идеологияны  жастардың 
бойына сіңіруге ықпалын тигізуі қажет. 
       
Қазіргі кезде жастарға мемлекет тарапынан қолдау көрсетіліп отыр. Жастар саясаты 
мемлекеттік, партиялық, кәсіподақтық т.б. деңгейлерде жүргізілуде.  
        
Еліміздің жастар саясатының дамуының негізгі бағыттарын анықтайтын құжаттардың 
біріне 1999 жылғы  28 тамызда  №73 Қазақстан Республикасының Президентінің өкімімен 
бекітілген 
«Қазақстан 
Республикасының 
мемлекеттік 
жастар 
саясатының 
тұжырымдамасы» жатады. Осы құжатта еліміздегі мемлекеттік жастар саясатының негізгі 

335 
 
мақсаты  мен  принциптері,  бағыттары  айқындалған.  2004  жылдың  7 -  шілдесінде 
Қазақстан  Республикасындағы  жастар  саясаты  туралы  заң  қабылданды.  Осы  заңның  1- 
бабында:  «Мемлекеттік  жастар  саясаты  -  бұл  мемлекет  жүзеге  асыратын  және 
әлеуметтендіру  процесінде  жастарды  қолдауға  бағытталған  әлеуметтік-экономикалық, 
саяси, ұйымдастырушылық және құқықтық шаралар жүйесі» көрсетілген. 
 
Заңда жастардың құқықтық статусы белгіленіп, тікелей қатысушы бола алатындығы 
атап айтылған. 
- 
Мемлекеттік  макродеңгейлік  тәрбие  жүйесінің  құралы  –  бұқаралық  ақпараттық 
құралдар  арқылы  өңірлік  аудандық,  ауылдық  жерлерде  жастар  саясатын  дамыту 
бағдарламаларымен ақпараттық қамтамасыз ету; 
- 
Мемлекеттік микродеңгейлік тәрбие жүйесінің жастарды дамытудағы жеке арнайы 
бағдарламаларымен ауылдық жерлерде жастар саясатын жүзеге асыру және істері жөнінде 
ақпарат құралдарында мерзімді қорытынды есептерін беріп отыру; 
- 
Жастарға арналған ауылдық жерлердегі әлеуметтік инфрақұрылым объектілерінің 
құрылысын қолға алу және ұйымдастыру. 
2013 жылдың 14- желтоқсанда қабылданған Елбасының «Қазақстан жолы – 2050: Бір 
мақсат.  Бір  мүдде.  Бір  болашақ»  Жолдауында  маңызды  мәселелер  көптеп  көтерілген. 
Жолдаудың  әр  бөлімінде  нақты  бағыттар  мен  айқын  мақсаттар  көрініп тұр.  Бұған  дейін 
«Қазақстан-2050» Стратегиясы қабылданғаны мәлім. Онда әлемдегі ең дамыған 30 елдің 
қатарына  қосылу  басты  мақсат  етіп  қойылған.  Ал  осы  Жолдауда  сол  мақсатқа  жетудің 
жолдары мен механизмдері, түрлі иірімдері мен тетіктері көрсетілген. Себебі, дамыған 30 
елдің  қатарына  қосылу  өте  қиын  әрі  асқан  жауапкершілікпен  еңбек  етуді  талап  ететін 
міндет. 
Жолдауда  Мемлекет  басшысы  Мәңгілік  Ел  идеясын  көтерді.  Онда  Мәңгілік  Елдің 
егемендігін  тұғырлы  ету  мәселесіне  назар  аударды.  Мемлекетіміздің  болашағын  дұрыс 
бағдарлап, қазіргі замандағы даму үрдістерінен қалып қоймай, әлемдегі өзіміздің лайықты 
орнымызды  иеленуге  тиіспіз.  Енді  бұдан  былай  тәуелсіздігімізді,  мемлекеттігімізді  сәт 
сайын  нығайта  беруіміз  керек.  Идеологиялық  жұмыстарды  жетілдіріп,  халқымызды 
Мәңгілік Ел идеясына жұмылдыруымыз қажет. Негізі, еліміз тәуелсіздік алған жылдардан 
бергі  басты  мақсатымыз  –  Мәңгілік  Ел  құру  болатын.  Мемлекет  басшысы  бұл 
Жолдауында  ол  мақсатқа  жетудің  жолдары  мен  тетіктерін  көрсетіп,  кезеңдерін  белгілеп 
берді. Енді Үкімет пен Парламент палаталары, сондай-ақ, басқа да қоғамдық ұйымдардың 
бәрі  осы  Мәңгілік  Ел  идеясының  қасынан  табылып,  кемел  келешек  жолына  жұмылуы 
керек. Осы орайда бұл идеяны іске асыруда, оқушылар жүрегіне жарқын болашағымызға 
деген  зор  сенім  мен  елімізге  деген  шексіз  сүйіспеншілік  орнатуда  білім  ордаларының 
маңызы  үлкен,  жауапкершілігі  жоғары  екені  байқалады.  XXI  ғасырдағы  дамыған  ел 
дегеніміз:  белсенді,  білімді  және   денсаулығы  мықты  азаматтар  екені  даусыз.  Ол  үшін 
бірегей  білім  беру  жүйесі  мен  денсаулық  саласының  жұмысын  жақсарту  қажет.   Осы 
орайда замануи бағдарламалар мен оқыту әдістемелерін, білікті мамандар ұсыну аса қажет 
екеніне  көз  жеткізген  Елбасымыздың  жалпы  білім  беретін  мектептерді  Назарбаев 
Зияткерлік мектептеріндегі оқыту деңгейіне жеткізу керек деген ойы, біріншіден, біздерге, 
Зияткерлік  мектептерге,  сондай-ақ  біздердің  жеткен  жетістіктерімізге  деген  зор  сенім, 
екіншіден, үлкен  талап екенін түсініп отырмыз. Себебі біздерде Зияткерлік мектептерде 
жинақталған озық ойлар мен тәжірибені еліміздің мектептеріне тарату жүгі тұр[1].  
«Елбасы  жолдауларында  келешек  жастарымыздың  қолында  екеніне  назар  аударып 
отыр.   Жастар  арасындағы  патриоттық  сезімді  қалыптастырудың  бірден-бір  жолы  – 
мемлекеттік тіл екені белгілі. Жолдауда «Ана тіліміз Мәңгілік елімізбен бірге Мәңгілік тіл 
болып қалады! » деп айтылған. «Мәңгілік Ел - ата-бабаларымыздың сан мың жылдан бергі 
асыл  арманы.  «Қазақстан-2050»  -  Мәңгілік  Елге  бастайтын  ең  абыройлы,  ең  мәртебелі 

336 
 
жол», - деп қорытындылады Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев.  Біз осыған кәміл сенеміз және 
де еліміздің  өсіп-өркендеуіне бар күш жігерімізді саламыз [1]. 
Қорытындылай 
келгенде, 
азаматтық 
қоғам 
құру 
және 
қоғамды 
демократияландырудың өз кезегінде ғаламдық бірқалыпты модельден айырмасын түсіну 
және жастардың сол қоғамды құруда өз міндеттерін түсінуі тиіс.  
 
Әдебиеттер 
 
1.
 
Қазақстан  Республикасының  Президенті  Н.Ә.  Назарбаевтың  Қазақстан  халқына 
Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар. 
2.
 
Нұрхат Шакузадаұлы. Ұлағат: Кітап сериясы. №4.- Алматы, 2002.  
3.
 
Ә.Исаев.  Қазақстан  жастарын  саяси-әлеуметтендіру.//  Саясат.2004.  -  №6.-58  -
59б.б. 
4.
 
Аманхан  Әлімұлы.  Қазақстанды  космополитизм  елесі  кезіп  жүр.  //Заң.  2004.       
№3.- 44-57 
5.
 
Интернет сайт: http:// user. сituline. ru/ -snt/ diskus/ molipol. htm 
6.
 
aeli. altai.ru/ nauka/ sbornik/karimbayev. htm/  
 
Ж.М. Нурмаханова 
 
РОЛЬ МОЛОДЕЖИ В РАЗВИТИИ ПРАВОВОГО ГОСУДАРСТВА 
 
        
В  данной  статье  автор  большое  внимание  уделяет  развитию  демократических 
принципов  при  ставновления  гражданского  общества.  При  национальном, 
патриотическом  воспитании  молодежи     большую  роль  играет  дух.  Мировая 
глобализация  требует  знания  языка  технологии,  жесткого  контроля  управления 
экономикой   и  производством.  А  также  вклад  государства  в  развитию  политики 
молодежи. 
      
Ключевые  слова:  демократия,  Конституция,  правовое  мышление,  правовая  культура, 
государство, международный стандарт, этическая норма, интернациональное воспитание, 
духовное  воспитание,  макро  положение,  микро  положение,  идеологическая  политика, 
стратегия. 
 
Zh.M. Nurmahanova 
 
THE ROLE OF YOUNG PEOPLE IN THE DEVELOPMENT OF STATE 
 
       In this article, the author pays great attention to the development of democratic principles in 
the stavnovleniâ civil society. When national, patriotic education of the youth in the spirit plays a 
big role. World globalization requires knowledge of the language of technology, strict control of 
economic management and production. As well as the contribution of the State in the 
development of policies for young people. 
Keywords:  democracy, Constitution, legal thinking, legal culture, State, international 
standard, ethic, international education, moral education, macro, micro, ideological policy, 
strategy. 
 
 
 
 
 

337 
 
УДК 631.115 
 
V.M. Sinelnikov, O.N. Shabunya; N.L. Pavlovskaya 
 
Education establishment "Belarusian State Agrarian Technical University",                                  
Minsk, the Republic of Belarus 
 
CONDITION ASSESSMENT OF A BEET SUGAR SUBCOMPLEX OF  
THE REPUBLIC OF BELARUS 
 
Abstract  
The economic evaluation of the performance of the beet sugar subcomplex of Republic of 
Belarus is made in the article. The detailed analysis of work of branches being its part is made.  
Key words: beet sugar subcomplex, production of sugar, export potential, cultivated areas, 
productivity. 
Introduction 
Beet sugar production in the Republic of Belarus is one of the most dynamically 
developing agricultural branches of the country. More than 600 farms in Brest, Grodno, 
Mogilyov and Minsk regions where more than 95% of cultivated areas and beet sugar gross 
collection are concentrated are engaged in industrial sugar beet cultivation. In recent years sugar 
beet is cultivated on the areas of 97-100 thousand hectares, productivity for the last years has 
been at the level of 395–485 c/hectare. At the same time, the achieved productivity of sugar beet 
across Belarus doesn't correspond to the biological potential of the cropper, and lags behind the 
leading agrarian countries of Europe.  
Sugar industry is one of the priority directions of social and economic development of the 
Republic of Belarus, which ensures food safety of the country and promoting development of 
agricultural production. Sugar industry development positively influences economic 
development of the agricultural and sugar organizations. Manufacturing of sugar by-products  – 
beet pulp, molasses, filtration sludge (sugar mud) promotes food supply strengthening and soils 
fertility improvement [1]. 
Main part 
Average productivity of sugar beet at all kinds of farms of Belarus in 2013 constituted 437 
c/hectare. However, in the majority of areas the crop of this culture was lower, so in Mogilyov 
area it constituted 341 c/hectare; in Minsk – 418 c/hectare; in Brest – 389 c/hectare and only in 
Grodno region the productivity exceeded all-republican value and constituted 498 c/hectare. This 
region was the leader in croppage (41% of total amount), Minsk region was on the second place 
— 34%, Brest region - on the third (20%) and Mogilyov area was on the fourth (5%) (table 1) 
[2]. 
 
Table 1 -  Dynamics of sugar beet production indices in all kinds of farms of the Republic of 
Belarus in 2007 - 2013 [2] 
 
Indices 
Year 
2007 
2008 
2009 
2010 
2011 
2012 
2013 
Cultivated area, one 
thousand hectares 
95,6 
92,7 
92,8 
97,3 
100,5 
99,6 
101,9 
Crop page, thousand 
tons 
3626 
4030 
3970 
3773 
4487 
4772 
4343 
Productivity, c/hectare 
387 
439 
450 
395 
454 
485 
437 
 

338 
 
Important and defining factor in of high level sugar beet productivity achievement is 
timely performance of all complex of technological operations, observance of agronomic rules of 
its cultivation taking in compliance with soil and climatic conditions. The loamy soils 
constituting about 37% of arable lands of the Republic of Belarus are the most suitable for 
cultivation of this culture. The best lands for sugar beet cultivation are Minsk and Grodno areas. 
On standard net income for cultivation of sugar beet in the republic about 85% of soils are 
favorable.  
At present the State program of sugar industry development for 2011-2015 is implemented. 
In the frames of this program the issues of raw materials source development for the sugar 
production and extension of sugar beet processing are being settled [1]. 
So, during the first year of the program implementation the sugar beet output in the country 
increased to 4,5 million tons, or by 19% in comparison with the previous year. Cultivated areas 
under sugar beet for the next years are planned to be fixed at level of 105 thousand hectares, 
expected productivity will constitute 524 c/hectare, root crops gross collecting should be 
increased to 5,5 million tons [1]. 
In Belarus the improvement of sugar beet technological indices is planned to be achieved 
through the increase of its sugar content level. If in 2009-2010 the content of sugar in root crops 
failed to reach the basic size (16%), in the course of the last three years. — came nearer to this 
level, and by 2015 has to exceed basic sugar content by 1% and to make 17%. 
Sugar beet cultivation still requires rather high labor input and material capacity, despite 
introduction of new processing methods of crops care and root crops collecting and 
mechanization of the main technological processes. At a number of farms farm labor input for 
one hectare of sugar beet crops appears to be 8-10 times higher, than that for one hectare of grain 
crops, material and monetary expenses — are 6-8 times higher. 
Expediency of beet cultivation is determined by the positive influence of beet crop rotation 
on other crops cultivation and by high profitability of the given branch in agro-industrial 
complex of Belarus. So, following the results of 2013 sugar beet appeared one of the most 
profitable croppers: average profitability reached 17,4% while for grain crops this index made 
14,6%. Profitability of sugar beet in 2013 increased in the leading farms of the Grodno and 
Minsk areas to level of 35-40%. Apart from that, to achieve food security of the country the 
republic has to increase granulated sugar production mainly from domestic raw materials.  
Results of effective sugar beet production, profitability of this branch in recent years are in 
many respects determined by level of purchase prices of this production (Table 2).  
 
Table 2 –  Indices of realization of sugar beet agricultural organizations of the Republic of 
Belarus [2] 
 
Indices 
Years 
2010 
2011 
2012 
2013 
Average price of 
realization, one 
thousand rub * 
103 
239 
358 
377 
Price index as a 
percentage to 
previous year, % 
133,8 
317,6 
200,8 
129,8 
Profitability of 
production, % 
2,7 
36,4 
28,0 
17,4 
* – the given values in national rubles of Republic of Belarus 
 

339 
 
One can notice the substantial increase in average price of root crops to the processing 
enterprises - more than twice in 2011 in comparison with 2010 and the essential growth of sugar 
beet productivity and sugar content level. In 2011 purchase prices on agricultural and other types 
of production in Republic of Belarus rose sharply due to inflationary processes. 
Improvement of sugar beet crops placement in Belarus is formed under the influence of a 
complex of factors, the main of which are formation of compact raw zones for the root crops 
processing enterprises and supply of the sugar subcomplex with labor and material resources [3]. 
The main direction in optimization of raw zones is the concentration of beet crops in areas 
adjacent to sugar plants. Now in Belarus sugar beet is processed at four enterprises: Skidelsky 
and Gorodeysky sugar combines, Zhabinkovsky sugar plant, Slutsky sakharorafinadny combine. 
All of them are joint-stock companies of open type and take stable positions on the volume of 
processing of root crops and output (drawing).  
 
 
 
 Fig. 2. Structure of sugar beet processing by the enterprises of the Republic of Belarus, %.  
 
Among processing plants Slutsky and Gorodeysky sugar combines have the highest 
capacity. These enterprises process about 60% of total amount of sugar beet arriving from 
agricultural producers and make 57–58% of sugar. 
All processing enterprises in the country have undergone modernization and develop 
dynamically, increasing their capacities annually. The modernization carried out in recent years 
allowed the sugar industry organizations to reach growth of the general sugar beet processing 
capacity by 5,7 thousand tons per day, (out of which JSC Skidelsky Sugar Combine -  2,2 
thousand tons per day, JSC Gorodeysky Sugar Combine -  1,5 thousand tons per day, JSC 
Zhabinkovsky Sugar Plant -  1 thousand tons per day and JSC Slutsky sugar combine -  1 
thousand tons per day) and to put in production facilities in beet pulp drying and granulation 
with a capacity of 650 tons of dry granulated beet pulp per day (JSC Skidelsky Sugar combine - 
300 tons a day, in JSC Slutsky sugar combine - 150 tons a day and in JSC Zhabinkovsky Sugar 
Plant - 200 tons a day). 
Now the total daily power of the sugar beet processing plants is 30% lower than necessary 
and constitutes 31 thousand tons a day. At the same time if beet croppage is 4,5 million tons, the 
processing plants capacity has to be higher in order to process the raw material in optimum 

жүктеу/скачать 5,87 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: