И қазақ тіл білш інің антологиясы с. Исаев Қазіргі қазақ тіліндегі негізгі грамматикалық ұғымдар Павлодар 2010



Pdf көрінісі
бет133/149
Дата01.04.2022
өлшемі10,59 Mb.
#29557
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   149
Байланысты:
isaev s kazirgi kazak tilindegi negizgi grammatikalyk ugymda

аффиксам  прннадлежностн, 
образуя  — исторически  притяжательный  тип  сказуемости,  на- 
пример,  аз мән  алдым  «я взял»,  сиз  алсаңыз «если вы  возьме- 
те». К притяжательному типу в болыпинстве тюркских языков 
восходят личные показатели трех глагольных форм: прошедше- 
го объективного времени изъявительного  наклонения и,  менее 
последовательно,  настоящего  времени  условного  наклонения, 
а также повелительного наклонения (ИСГТЯ,  17).  Бұндай пікір 
басқа  да  түркологиялық  зерттеулерден  (мысалы  С.  Г.  -   СИГ, 
151-152),  қазақ  тілі  мамандарынан  да  кездеседі.  «Сөздердің 
жіктелу жүйесі;  яғни жаққа бөлінуі тәуелдік  жалғауы арқылы 
да көрінеді».:. Жіктік жалғауы, сонымен бірге тәуелдік жалғауы 
да етістік формаларына жалғанғанда, тек қана жақтық мағына 
білдіреді.  Тәуелдік  жалғауының  зат  есімге  жалғанғанда 
білдіретін меншіктілік, тәуелділік мағынасы етістік тұлғасында 
білінбейді.  Өйткені  етістік  —
  ұғымы  жағынан  дерейсіз,  тек 
қозғалыс  -   процесс  түрінде  көрінетін,  біреудің  меншігінде 
болуға  келмейтін  сөз  табы.  Өзің  бір  жәрдем 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   149




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет