Физикалық практикум

166 
 
2.Компьютерді іске қосу. 
3.Жұмыс үстелінен «Комптон эффектісі» папкасын тауып, ашу 
4. «Эксперимент» белгішесін ашып, алынған мәліметтерді сұрату терезесіне енгізу.  
5. «Меню»-ге кіру. 
Спектрометр калибровкасы 
1. Детекторды түзу шоғыр астында орнату. 
2. Прибор панелінің алдындағы тетік арқылы шашыратқышты шоғыр жолынан алып тастау. 
3. Детекторды іске қосу 
4. Көзді іске қосу. 
5. 
 «Тіркеу» тетігін басу. 
6.Тура шоғыр астындағы интенсивтілік үлкен болғандықтан, жинақты t=10 c уақыт есебімен, 
қателікті есепке алмай тапқан дұрыс. 
7. Толық жұтылу шыңының максимум қалпын шамамен өлшеп, диалогтік терезеге калибрлеу 
коэфффициентін енгізу. 
8.Құрал-саймандар панелінде 
 «Калибрлеу» тетігі арқылы калибровка жасау. 
9.Спектрді сақтау. 
Шашыраған 
кванттардың спектлер жинағы 
1.Шашыраған 
кванттардың 
 бұрыш  шамаларында  спектр 
жинағын  алу.  Шашыраудың  дұрыс  есептелуі  үшін  детектордың  (фотокөбейткіштің) 
қозғалысын  бір  бағытта  жүргізу  керек.  Бұл  ереже  есептеулердің  нәтижесіне  механикалық 
системалардағы  люфттің  әсерін  алдын  алу  үшін  тұрақты  түрде  қолданылады  (берілген 
жағдайда шашырау бұрышы). 
Назар аударыңыз! Прибор ақауын болдырмау үшін 0
-тың шегіне шығуға болмайды.  
 екенін ескеріп, әрбір бұрыш үшін экспозиция уақытын табу. Осы мақсатта әрбір 
бұрыш үшін өрескел интенсивтілікті І
0
 (жинақтау уақыты t-10 c) есептеу. Спектрдегі барлық 
-кванттардың  санын  анықтау.  Кейін  (13)  формула  бойынша  экспозиция  уақытын  t  табу. 
Алдын ала айтылғандай, алынған N мәнге сүйене  отырып, басқа есептеу тәсілін пайдалануға 
болады. 
3.Мәліметтерді  диалогтік  терезеге  енгізу  арқылы  алынған  экспозиция  уақыты  t  немесе  N  
көмегімен  спектр  жинағын  құрастыру  және  сақтау.  Кейін  маркерді  шыңның  толық 
жұтылуының ортасына апарып, құрал-сайман панеліндегі «Кесте» тетігін басу. 

167 
 
4. 
 үшін  шашыратқышты  алып  тастау,  детекторды  түзу  сәуленің  астына 
орнату, маркерді С шыңына (кері шашырау – 4-суретке қараңыз) бағыттап, энергия мәндерін 
құрал-саймандар панеліндегі «Кері шашырау шыңы» тетігін басу арқылы кестеге енгізу. 
5. «Меню»-ге өтіп, «Спектрді өңдеу» пунктіне өту. 
6. 10
0  бұрыштағы алынған спектрлерді басып шығару. 
Спектрлерді өңдеу 
Спектрлерді  өңдеу  оның  қарапайымдылығына  байланысты  қолмен  микрокалькуляторға 
енгізіледі. 
Диалогтік терезесіне есептелінген мәндер енгізіледі: 
0
-Е=662 кЭв энергия мәніне сәйкес келеді. 
-электрон үшін комптондық толқын ұзындығы  
,  кезекпен-кезек  кестедегі  жолдарды  белгілей  отырып,  шашыраған  -квант      үшін 
алдын ала табылған энергияларды есептейді. 
Шамаларды есептеңіз: 
1.Толқын ұзындығын (ангстрем түрінде) 
2.Комптондық ығысу-эксперимент жүзінде(ангстрем түрінде) 
Комптондық ығысу-теориялық түрде(ангстрем түрінде) 
 
Есептеу тәсілі 
 «Көмек» бөлімінде толықтай қарастырылады. 
Есептеу  тек  бастапқы  3  бұрыш  үшін 
 жүргізіледі.Қалған  бұрыштар  үшін 
есептеу автоматты түрде есептеледі,  сондықтан график тұрғызуға 3 бұрыш мәнін алғаннан 
кейін «График» тетігі арқылы іске асады. 
4.  Графикті  тұрғызу  программаның  инструменттер  панелінде 
 «График»  тетігі  арқылы 
жүзеге асырылады. 

жүктеу/скачать 3,87 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: