1. Негізгі электрондық геодезиялық аспаптар
Қазіргі заманғы электронды тахеометрлер
жүктеу/скачать 358,66 Kb. Pdf көрінісі
|
Каип Нұрасыл Геодезия сөж6
| Қазіргі заманғы электронды тахеометрлер
Қазіргі заманғы тахеометрлер тек техникалық сипаттамаларында, дизайн сипаттамаларында ғана емес, сонымен қатар белгілі бір пайдаланушыға немесе белгілі бір қолдану саласына назар аударумен де айтарлықтай ерекшеленеді. Сондықтан жалпы станцияларды нақты мəселелерді шешуге арналған мақсатына қарай жіктеуге болады. Бұл жағдайда өлшеулердің дəлдігі мен ауқымы бұдан былай маңызды рөл атқармайды. Мəселенің белгілі бір түрін шешу үшін құрылғыны қолдану тиімділігінің факторы анықтаушы болады. Мысалы, жер бұру бойынша дəстүрлі жұмыстарды орындау үшін ендірілген бағдарламалардың ең аз жиынтығы бар қарапайым механикалық тахеометр болуы жеткілікті. Сонымен қатар, мұнай құбырларын іздестіру жəне салу жұмыстары үшін шағылыстырғышты, контроллерді жəне бағдарламаларды автоматты бақылау функциялары бар роботты тахеометрді қолдану тиімді болады, бұл тек жобалық деректермен жұмыс істеуге ғана емес, сонымен қатар нəтижелерді тікелей контроллер экранындағы өрісте ойнатуға мүмкіндік береді . 90-шы жылдардың басында электрондық тахеометрлерді дамытудың негізгі қағидаттары салынды: конструктивтілік тұрғысынан модульділік жəне функционалдылық тұрғысынан автоматтандыру (роботтандыру). Қазіргі заманғы электронды тахеометр, оның оптикалық предшественнигі сияқты, бұрыштар мен қашықтықты фазаға немесе штативке дейін рефлектормен өлшейді. Бұл бағдарламада сіз жоғарыда аталған жұмыстарды алдын-ала жоспарлай аласыз, жоспарлау кезінде жəне тахеометрдің өңделген контроллерінде орындалатын жұмыстар. Тахеометр 500-ден 1000 м-ге дейінгі қашықтықты өлшегеніне қарамастан, кейде одан ұзағырақ қашықтықты өлшеуге тура келеді. Сондықтан есепті 3000-4000 метрге 2 мм+ 2 ррм дəлдікпен алатын есептегіш ең тиімді болып табылады. Болашақта бұл параметр барлық жалпы станция үшін стандарт болуы керек. Көптеген өндірушілер қашықтық индикаторын өте жоғары бағалайды, бірақ сонымен бірге мөлдірлікті бұзады, сондықтан қашықтықты өлшеуді анықтау мүмкін болмайды. Мысалы, мұндай көрсеткіш 40 км атмосфераның абсолютті мөлдірлігін көрсетеді. Егер сіз назар аударатын болсаңыз, онда тахеометрді қолданатын атмосфераның жағдайын іс жүзінде анықтауға мүмкіндік жоқ. Сонымен қатар, қаладағы автожолдардағы жұмыстар пайдаланылған газдардың салдарынан тахеометрлердің ашықтығы өзгеруде.
Соңғы уақытта тахеометрлерді қолдану ең жоғары биіктерге жетті. Тахеометрлер 100-180 қашықтыққа, ал дəлдігі 1020 мм болатын шағылыспайтын нысандарды анықтай алады.бұл қателер беткі сəулелердің шағылысуынан, оның дəлдігінен жəне нүктеге дəл көрінуден алынады. Бірақ оның біртіндеп жақсарғанын байқауға болады. Электрондық тахеометр Модулінің негізгі құрылғысы-бақылаушы құрылғы немесе сыртқы құрылғы. Бақылаушы - бұл компьютер емес, басқарушы. Оның өнімділігі экранның көрінісі мен ажыратымдылығына, бағдарламалардың қолмен жəне кірістірілген санына, жалпы станция функцияларына байланысты. Жалпы станциялардың көптеген модельдерінің өз бақылаушылары бар, олар пернетақта тақтасы арқылы басқарылады. Пернетақта тақтасы сандық жəне əріптік-сандық түймелерден тұруы мүмкін. Кейбір жалпы станция модельдерінде пернетақта екі жақты. Жалпы алғанда, робототехниканы практикада қолдану механикаландырылған тахеометрлермен салыстырғанда алғашқылары жұмыс өнімділігін 2 есе арттыратынын, адамның еңбек шығындарын азайтатынын жəне жұмыс қателігін нөлге дейін жеткізетінін көрсетеді. Сондай-ақ, олар камералдық өңдеуді оңтайлы жүргізеді жəне жылдық геодезиялық жұмыстардың өнімділігін 2 есеге арттырады. Көптеген өндірушілер автоматтандырылған жүйелер шығарады (Автоматтандырылған бақылау жүйесі). Олардың негізі-қуатты диапазон блогы бар серво сериясы жəне барлық функциялармен жабдықталған электронды станция. Бұл серия қарапайым роботты тахеометрлер жəне автоматты басқару жүйелері ретінде қолданылады. Мысалы, Geodemiter ATS сериясының құралы келесі міндеттерді есептеу үшін қолданылады: жер беті мен инженерлік құрылымдардың деформациясын автоматты түрде бақылау, геодезия гидрографиялық жұмыстарын қамтамасыз ету, жылжымайтын мүліктің координаттарын автоматты түрде анықтау, құрылыс машиналары мен механизмдерін басқару. Құрылғы əртүрлі компьютерлік бағдарламалардың басқаруымен жұмыс істейді. Автоматты бағыттау режимі 12 км. Geodemiter ATS - RM деформация жүйелерін автоматты түрде бақылауға арналған. Процестерді басқаруды бақылау, деректерді тіркеу, оларды өңдеуді талдау бүгінгі күні арнайы компьютерлік бағдарламалардың көмегімен жүзеге асырылады. Қазіргі уақытта Далалық жұмыстардың үлкен үлесі дəстүрлі оптикалық теодолиттермен жəне ескірген геодезиялық аспаптармен өлшенеді. Соңғы 5 жылдағы ең прогрессивті компаниялар электронды тахеометрлерді біртіндеп қолданады. Орташа көрсеткіштер бойынша қазір 23000-ға жуық электрондық тахеометрлер қолданылады. Жоғарыда келтірілген деректерді ескере отырып, қазір электронды тахеометрлер қолдану саласы, дəлдігі жəне орындалатын функциялары бойынша 3 топқа бөлінеді: • қарапайым электронды тахеометр; • Электрондық тахеометрлердің орташа класы • Роботизированные электронные тахеометры
7
8
Қарапайым электронды тахеометр-қашықтық пен биіктікті өлшеуге арналған дəстүрлі геодезиялық құрал. Деректерді ішкі жадта немесе флэш-дискілерде сақтауға болады. Бұрыштарды өлшеу кезіндегі қателік 5-тен 6 - ға дейін, ал қашықтықты өлшеу кезінде-3-5 мм. Электронды тахеометрлердің екінші түріне Leica, Nikon, Trimble сияқты өндірушілердің тахеометрлері жатады. Бұл тахеометрлер қарапайымдармен салыстырғанда əлдеқайда қымбат, бірақ олар барлық жерде қолданылады. Олар барлық геодезиялық жұмыстарда қолданылады: координаталарды натураға шығару, тура жəне кері геодезиялық есептерді шешу кезінде, аудандарды есептеу, бұрыштарды табу. Қателік осы аспаптардың кезінде бұрыштық өлшеулер құрайды. Тахеометрлердің үшінші түріне роботты тахеометрлер жатады. Олар автоматты түрде шағылыстырғышқа бағытталып, нүктелерді алып тастайды. Сонымен қатар, құрылғылар дистациялық басқарумен жабдықталған, яғни бір адам түсіре алады. Сондықтан Еңбек өнімділігі 80% - ға артады. Қазіргі уақытта маркшейдерлік-геодезиялық аспаптарға сұраныс жылына 100 аспапты құрайды. Егер нарықта Геодезиялық аспаптар кең таралса, онда картографиялық жəне геоақпараттық компанияларда жаңа, прогрессивті технологиялар ескірген технологияларды ығыстырады.
|