• Рәмізі – Гетедегі «Фауст» бейнесі.
дарашылдығы және жекелігі.
Шығыс мәдени типі
Шығыс рухани мәдениетте үлкен жетістікке жетті.
Ислам
Христиан
Буддизм
Әлемдік діндер
Келесі мәдени тип ол шығыс мәдени типі, егер батыс матералды
мәдениеттерге үлкен жетістіктерге жеткен болса шығыс рухани мәдениеттерге
үлкен жетістіктерге жетті. Барлық әлемдік діндер шығыста пайда болды тіпті
сонын ішінде батыстын діні христиандықта таяу шығыста қалыптасты шығыс
мәдениеттінде адам қашанда қоғамшыл, қоғамнан тыс адам өмір сүре
алмайды. Егер батыста пәле басқадан келетін болса, шығыста пәле адамның
өзінде, адам өзіндегі нәпсі құмарлықтан арылып Құдайға, жаратушыға
қосылуы керек бұл тек қана ерекше бір рухани дамудын нәтижесінде
қалыптасады.
Әрине біз шығыс мәдениетті батыс мәдениетті деп айтып отырғанымен
олардың айырмашылықтарын абсолютке айналдырып жібермеуіміз керек.
Қазақтың ұлы ақыны, ойшылы Олжас Сүйлеменов өте тамаша айтқан
«Шығыста жоқ, батыста жоқ тек қана күнің атуы мен батуы бар» әсіресе
қазіргі әлемде шығыс пен батыс арасында ерекше синтез қалыптасты мәдени
типология тек қана шығыс және батыспен шектелмейді, тарихи типология да
өте маңызды болып табылады. Мынандай тарихи типтерді атап өтуге болады: