əлдекімнің  араласуына  жол  бермеу

қатынастарда  жеке  мүліктік  сипат  деңгейінде  таралады.  Əлдекімдердің  жеке 

істерге араласуына жол бермеу жəне де біреудің жеке өміріне, жеке құжаттары 

мен қатынастарына қол сұқпауды білдіреді.  

Азаматтық  заң  қағидалары  қатарына  жеткілікті  негіздер  арқылы 

кəсіпкерлер  мен  тұтынушылардың  құқықтарын  қорғауды  да  жатқызуға 

болады.  Бір  қарағанда  аталған  азаматтық  құқықтық  қатынастар  субъектілері 

арасында мүдделер қақтығысы бар сияқты көрінеді жəне сондықтан да біреуінің 

қорғалуы екіншісімен сəйкес келе бермейді. Керісінше кейбір (тұтынушыларды) 

өзге бір (кəсіпкерлерден) қорғау қажет. 

Бірақ бұл – үстіртін жасалған пайымдау. Еш талас тудырмайтын 

айырмашылықтарда  кəсіпкерлердің  де,  тұтынушылардың  да  жалған 

мүдделерінің  қорғалуы  түптеп  келгенде  бір  мақсатқа – тұтынушылардың 

мүдделері  мен  қажеттіліктерін  толықтай  қанағаттаныратын,  өзгеше  жүзеге  аса 

алмайтын  кəсіпкерліктің  дамуына  жол  ашады.  Ал  бұл – өркениетті 

экономиканың  басты  міндетін  құрайтын  тұтынушы  мүдделерінің  толықтай 

қанағаттандырылуы.  Бірақ,  əрине,  кəсіпкер,  бір  қырынан  тұтынушы  мүддесін 

тікелей қорғайтын нақты қажеттіліктер көбіне-көп əртүрлі болып келеді.  

Əрине ең соңында азаматтық заң қағидалары ішінде атап өтетін азаматтық 

құқық  бөлігі  оның  қорғаныштылығы.  Құқық  мемлекет  тарапынан  сенімді 

қорғалмаса  əрекет  етуге  қабілетсіз  декларативті  ұйғарымдарға  жəне  іске 

аспайтын  субъективті    мүмкіндіктерге  айналады.  Азаматтық  құқықтарды 

қорғаудың шара жүйесі ретіндегі жалпы сипаттамасы, құқықтарды бұзған жəне 

зардаптардың алдын алған жағдайда құқыққа ешкімнің тиіспеуіне, оның жүзеге 

асуына, қайта қалпына келтірілуіне бағытталған. АК 9-бапта қарастырылған. Ал 

96 

 

егер  құқықты  қорғайтын  заңмен  айқындалған  шараларға  келсек,  онда  олар 

жеткілікті жəне əрқилы. 

жүктеу/скачать 3,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: