Агроэкологиядағы далалық және зертханалық зерттеулер Үшінші басылым

287 
Ағаш әсерлерінің Кестесі 
Кескін: Батысты көрсетеді Күні:17 тамыз, 2016 
Ағаш тұқымы: Ірі жемісті Сауырағаш (ірі жемісті сауырағаш Уақыт: 13:00 сағ 
Деректер
ді Жинау 
Пункті 
% 
Жарық 
өткізу 
Топырақта
ғы су 
мөлшері 
(θm) 
Топырақ 
Бетінің 
Температу
расы (°C) 
Органик
алық 
заттарды
ң 
құрамы 
(%) 
Топырақ
тың 
үйінділік 
тығызды
ғы (г / 
см3) 
Қоқыс 
қабатын
ың 
тереңдігі 
(мм) 
Бұталар 
дың 
биіктігі (см) 
Бұталард
ың 
әртүрлілі
гі (сп) 
1 
2,1 
0,30 
17,9 
4,5 
1,42 
21 
5,1 
1 
2 
1,9 
0,29 
18,1 
4,6 
1,45 
21 
7,2 
2 
3 
2,2 
0,27 
18,4 
4,5 
1,49 
22 
6,3 
1 
4 
2,3 
0,25 
18,3 
4,3 
1,44 
24 
5,9 
3 
5 
5,2 
0,24 
18,1 
4,2 
1,49 
22 
7,3 
2 
6 
3,2 
0,26 
18,5 
3,8 
1,45 
20 
4,1 
2 
7 
4,6 
0,29 
18,7 
4,0 
1,42 
19 
7,9 
2 
8 
7,9 
0,27 
19,2 
3,9 
1,43 
15 
4,9 
3 
9 
5,8 
0,32 
18,9 
3,7 
1,53 
13 
11,7 
5 
10 
10,6 
0,28 
19,3 
3,4 
1,45 
8 
14,4 
4 
11 
15,3 
0,25 
20,2 
3,3 
1,47 
6 
20,4 
7 
12 
42,3 
0,21 
21,1 
3,2 
1,53 
2 
29,5 
10 
13 
100 
0,20 
24,0 
2,8 
1,65 
1 
32,3 
9 
14 
100 
0,20 
25,1 
2,7 
1,71 
0 
31,5 
11 
15 
100 
0,18 
27,4 
2,7 
1,73 
0 
29,8 
12 
16 
100 
0,17 
29,8 
2,8 
1,69 
1 
30,9 
10 
17 
100 
0,19 
33,0 
2,5 
1,74 
0 
30,3 
12 
18 
100 
0,17 
34,9 
2,6 
1,75 
0 
32,5 
13 
19 
100 
0,16 
35,2 
2,7 
1,77 
1 
31,6 
12 
20 
100 
0,16 
35,5 
2,6 
1,79 
0 
32,0 
11 
21 
22 
23 
24 
25 
 
21.2-сурет 
Ағаш әсерлерінің кестесінің толтырылған мысалы. 
Топырақтың Ылғалдылығын Өлшеу 
4-зерттеуде сипатталған әдісті пайдалана отырып, қима бойындағы әрбір 
деректерді жинау нүктесіндегі топырақтың құрамындағы су мөлшерін 
өлшеңіз. Келесі аспектілерге назар аударыңыз: 
1. Осы зерттеудің мақсаты үшін бір қабат шегінде —0–15 см бетінен 

288 
төмен ылғалдың мөлшерін өлшеген жеткілікті (бірақ қалаған жағдайда басқа 
қабаттарда ылғалдылықты өлшеуге болады). 
2. Бастапқы деректерді жазу үшін топырақ ылғалдылығының кестесін (4-
зерттеудегі сияқты) пайдаланыңыз. Тек 0-15 см тереңдікте өлшегенде 0-15 см 
белгісі бар жолдарды пайдаланыңыз және 15-30 см белгісі бар жолдарды 
елемеңіз. Сондай-ақ, саны үшін бағанды елемеңіз, себебі орналасу мен нөмір 
үлгісі бірдей болады. Топырақтағы судың орташа мөлшерін есептеуге 
алаңдамаңыз. 
3. Топырақтағы су құрамын есептегеннен кейін (θm) деректерді жинаудың 
әрбір нүктесі үшін осы мәнді ағаш әсерлерінің кестесіндегі топырақтағы су 
құрамы бағанына ауыстырыңыз. 
Топырақтың Температурасын Өлшеу 
3-зерттеуде сипатталған әдісті пайдалана отырып, бөлік бойындағы әрбір 
деректерді жинау нүктесіндегі топырақ температурасын өлшеңіз. Келесі 
аспектілерге назар аударыңыз: 
1. Топырақ температурасын жер бетінде ғана өлшеген жеткілікті, 
қалауыңызға қарай басқа да тереңдіктерде өлшеуге болады. 
2. Топырақ температурасының көрсеткіштерін тек Ағаш әсерлерінің 
Кестесінен жазып алыңыз. 
Топырақтағы органикалық заттардың құрамын өлшеу 
5-зерттеуде сипатталған әдісті пайдалана отырып, бөлік бойындағы әрбір 
деректер жинау нүктесінде органикалық заттың құрамын өлшеңіз. Органикалық 
заттың пайыздық мөлшерін есептеуден кейін әрбір деректер жинау нүктесі үшін 
осы деректерді ағаш әсерлерінің кестесіне жазыңыз. 
Топырақтағы қоректік заттардың құрамын өлшеу 
5-зерттеуде сипатталған әдісті пайдалана отырып, бөлік бойындағы әрбір 
деректерді жинау нүктесінде топырақта болатын азот, фосфор және калий 
деңгейлерін өлшеңіз. Деректерді зертханалық блокнотқа немесе жеке 
дайындалған қосымша кестеге жазыңыз. 
Топырақтың үйінділік тығыздығын өлшеу 
5-зерттеуде сипатталған әдісті пайдалана отырып, 
бөлік
бойындағы 
деректерді жинаудың әрбір нүктесінде топырақтың үйінділік тығыздығын 
өлшейді. Топырақтың үйінділік тығыздығын есептеуден кейін деректерді 

289 
жинаудың әрбір нүктесінде осы деректерді ағаш әсерлерінің кестесіне 
жазыңыз. 

жүктеу/скачать 2,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: