Дәлел-дәйектерімен намаз оқу үлгісі 1 ДӘлел-дәйектерімен намаз оқУ Үлгісі
Дәлел-дәйектерімен намаз оқу үлгісі
жүктеу/скачать 1,32 Mb. Pdf көрінісі
|
aefc7ac18e9a228b86d72ab2b0bffea3
- Бұл бет үшін навигация:
- Дәлел-дәйектерімен намаз оқу үлгісі
| Дәлел-дәйектерімен намаз оқу үлгісі
6 ілімдерді жетік білген мүжтәһидтің шығарған үкімдерімен әрекет етсек, оның несі айып?! Имам Ағзам мәзһабының «Ханафи» деп аталуының өзі тегін емес. Аталмыш мәзһабта адамның барлық қажеттілігі, адамның басында кездеспей тұрмайтын барлық жағдай ескерілген. Астамдық пен нұқсандықтан ада, орта жолдан ауытқымауды басты мақсаты еткен бұл мәзһабты Әбу Ханифа қалыптастырғандықтан, оның есімімен аталатынын айта кету керек. Әбу Ханифа – Ислам ғылымдарын жетік меңгерген көрнекті тұлға. Оның қырық мыңнан астам шәкірті болған, солардың төрт мыңынан астамы мүжтәһид (ғылымның ең үстіңгі деңгейі) дәрежесіне жеткен. Әрі осы ғасырға дейін сол жолды ұстанып келе жатқандардың арасынан мүжтәһидтердің де шыққанын айта кету керек. Ханафи мәзһабы дүние жүзіне барынша кеңінен тараған мәзһаб болып табылады. Қазіргі таңда ханафи мәзһабы – Түркия, Балқан түбегі, Албания, Босния-Герцеговиния, Украина, Қырым, Әзербайжан, Дағыстан, Татарстан, Башқұртстан, Кавказ, Қазан, Қазақстан, Өзбекстан, Түркменстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Қытай, Жапония мұсылмандарының ресми мәзһабы. Ал Ауғанстан, Хоросан, Үндістан, Кашмир, Сирия, Ирак пен Пәкістан мұсылмандарының көпшілігі Ханафи мәзһабын ұстанады. Біздің өңірге Исламды алып келген осы Ханафи ғұламалары екендігін естен шығармау керек. Ханафи мәзһабының алғашқы буындары саналатын Әбу Юсуф, Имам Мұхаммед, Зуфар, Хасан ибн Зияд сынды мужтәһид ғалымдардың тәрбиелеген шәкірттері Хорезм, Батыс Түркістан, Хорасан мен Мавраннахр сияқты халқы Дәлел-дәйектерімен намаз оқу үлгісі 7 жаңадан мұсылман болған аймақтарға барды. Онда ұстаздары үйреткен діни ілімді тарату мен жайылуына сүбелі үлес қосты. (С.Сейтбеков, «Мәзһабтар тарихы», 322, 328 беттер. Алматы-2012ж.) Оның басқа мәзһабтардан ең негізгі айырмашылығы – Құран аяттары мен хадистердің түпкі мәні мен ішкі мағынасына тереңінен үңіліп, ақыл-ой, парасат-пайымға ерекше көңіл бөлуінде әрі Құранның жалпы рухына қайшы келмейтін жергілікті елдің озық әдет-ғұрып, дәстүрлерін ескеруінде жатыр. Керек десеңіз, аят, хадистерде кездеспейтін жағдайлар орын алғанда үкім шығаруда жергілікті халықтың салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпы негізге алынады бұл мәзһабта. Қысқасы, қолыңыздағы кітапта Ханафи мәзһабындағы намаз оқу үлгісі үшін хадистерден дәлелдер келтірілген. Бұл еңбекке мұқият ден қойған адам ұлық имам Әбу Ханифаның бірде-бір үкімді ойдан алып шығармағанына көз жеткізеді. Үкімдердің дені «Әл-Мәбсүт (әс-Сәрәхси)», «Бәдә’иғ (Әл-Кәсәни)», «Әл-Һидая (әл-Мәрғинани) және оның шархы әл-Биная (әл-Айни)», «Бәхрур Ра’иғ (ән-Нәсәфидің шархы. Ибн Нүжәйм)», «Ихтияр (әл- Маусули)», «Құдуридің шархы-Лүбәб (Әл-Мәйдәни)», «Раддул Мұхтар (Ибн Ғабидин)» сынды Ханафи мәзһабының іргелі, төл кітаптарынан алынған. Ал, үкімдердің дәлелдері беделді хадис жинақтарынан (Сахих Бұхари, Сахих Мүслім, Сүнәнут Тирмизи, ән-Нәсәфи, т.б.) тікелей алынып, сол қалпында берілді. Бұл жерде біздің айтпағымыз: Ханафи мәзһабының бәзбіреулер жар салғандай негізсіз, әшейін, қуыстан сығалап айтылған сөз емес, ондағы көтерілген әр мәселеде аят, хадистен дәйекті |