Оқулық Алматы «Атамұра» 2018 (ХVІІІ-ХІХ ғасырлар) ҚазаҚстан тарихы



Pdf көрінісі
бет58/181
Дата06.07.2022
өлшемі7,89 Mb.
#37526
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   181
Байланысты:
Тарих 8(7)

С. 
д
атұлы бастаған ұлт-азаттық қозғалыс
© ЖШС 
«8&8», 2018
1783 ж. С. Да
тұлы к
өт
ерілісінің а
удандары
1789–1797 жж. С. Да
тұлы к
өт
ерілісінің а
удандары
Ш
ег
аралық
шепт
ерг
е С. Да
тұлының шаб
уылдары
1793–1794 жж. С. Да
тұлы қ
оныст
арының а
уданы
Ж
азала
ушы эк
сп
едиция
лар
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217


70
замандастарының арасында аса зор бедел мен сый-
құрметке бө лендi. 
Сырым Датұлы бастаған көтерiлiстен кейiн 
патша үкiметi бiр қа тар мәселелер бойынша, соның 
iшiнде ең алдымен Едiл мен Жайық аралығындағы 
мал жайылымдарын пайдалану жөнiнде де едәуiр 
жеңiл дiктер жасауға мәжбүр болды. 1801 жылы 
Жайық өзенiнiң оң жақ жағалауында Iшкi Орда 
құрылды. Бұл аймақтағы халықтың едәуiр мол 
бөлiгi Сырым Датұлының жақтастары мен жақын 
туыстары бо ла тын. Батыр бастаған көтерiлiске 
белсене қатысқандар да солар едi.
?
1. Қосымша материалдарды пайдалана отырып, қазақ фольк ло рынан Сырым 
Датұлының шешендiк таланты туралы деректердi iздеп та быңдар. 2. Сырым 
батырды өз кезеңінің әйгілі тұлғасы деп есептеуге бола ма?
Қазына – түрлi бағалы заттар, дүние-мүлiк; материалдық байлық.
расправа – Кiшi жүздегi ру ақсақалдары кiруге тиiстi болған отарлау жүйесінің 
әкiмшiлiк органы.
Старшын – ру басшысы.
Айшуақ хан (1720–1810) – Кiшi жүздi 1797–1805 жылдары билеген хан, Әбiл-
қайыр ханның ұлы.
Қаратай сұлтан – патша әкiмшiлiгiне қарсы шыққан Кiшi жүз сұлтаны.
«Сырым батыр – ХVIII ғасырдың екiншi жартысында Кiшi жүзде бол ған 
оқиғаларға белсене қатысқан ерекше тұлға. Табиғатынан алып күш иесі, 
ақылға бай, ерiк-жiгерi зор, ержүрек, тапқыр, айла кер лiгi жеткiлiктi, өз қадiрiн 
жете бағалай бiлетiн оған жалпы жұрт та бын ған десе де болады. Кiшi жүз 
қазақтары оны өздерiнiң даңқын асы ратын ерекше адам деп таныды. Қарапайым 
қазақтардың арасынан шы ғуы да Сырымды халыққа жақындастыратын. Өзiнiң 
орасан зор ықпалын пайдаланған батыр өзiн құрметтейтiн топты небiр батыл 
да қауiптi iстерге бастай бiлдi». 
Бульжер (Боулджер) Демитриус Чарлз. Англия мен Ресей Орталық Азия-
да (ағылшын тiлiнде). Лондон, 1879, I том//Қазақтар. Көпшiлiкке арналған 
тоғыз томдық анықтамалық. Қазақстан мен қазақтар туралы. А., 1998, 7-том, 
167–168-беттер.
1. Батырдың бойында тұлғалық қандай қасиеттерi болды? 2. Халық С. Дат-
ұлын нелiктен құрмет тұтып, сыйлады? 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   181




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет