Басқару ғылымының мазмұны
Өндірісті басқару үрдісінде адамдардың мақсатты қызметінің
формалары мен әдістерін, міндетті істерін (функцияларын),
қағидаларын әзірлеу, заңдар мен заңдылықтарды анықтау басқару
ғылымының мазмұны болып табылады.
Өндірісті басқару ғылымының міндеті – өндірісті басқару
155
қатынастарының тетіктерін түсіндіру және нақты міндетті тиімді
шешудің жолдары мен амалдарын іс жүзінде табуға жәрдемдесу.
Өндірісті басқару теориясы – кешенді білім жүйесі. Ол мына
бөлімдерге бөлінеді:
•
Өндірісті басқарудың әдістемелік негіздері. Мұнда
басқарудың мәні, оның мазмұны, басқарудың заңдылықтары мен
қағидалары ашып көрсетіледі.
•
Өндірістің басқару жүйесі туралы ілім. Бұл бөлімде басқару
жүйесінің ұйымдастыру формалары, басқару функциясы мен
құрылымы, басқарудың әр түрлі деңгейлерін ұштастыру сөз болады.
•
Ықпал етудің тұтқалары мен құралдарының жиынтығы
ретінде басқару әдістері мен тетіктері туралы ілім. Мұнда
басқарудың әлеуметтік-психологиялық, ұйымдастырушылық-
басқарушылық экономикалық тетіктері, олардың жиынтығы және
ықпалдасуы қарастырылады.
•
Басқару үрдістері, олардың ерекшеліктері, басқару үрдісінің
қарқыны, әдістері туралы ілім, басқару үрдісінің синтезі секілді
ақпаратпен қамтамасыз ету және шешім.
•
Басқарудың сапасы мен тиімділігі туралы ілім. Мұнда
басқарудың стилі мен мәдениеті, басқару өнері, сондай-ақ тиімділікті
бағалау мен оны арттырудың жолдары сөз болады.
Өндірісті басқару ғылымы теориясының даму негізін құрайтын
іс-тәжірибенің талап етуі арқылы пайда болады.
Өндірісті басқару теориясының мазмұны объектілер арқылы
анықталады.
Басқару – бұл ғылым мен өнер, онда объективтілік пен жеке
даралық ұштастырылады.
Тұтастай алғанда ХХ ғасырдағы басқару туралы ғылымның
дамуын шартты түрде мына кезеңдерге бөлуге болады:
- 50-ші жылдар – таза басқарушылық шешімдер кезеңі;
- 60-ші жылдар – фирма ішіндегі ұзақ мерзімді жоспарлау кезеңі;
- 70-ші жылдар – стратегиялық жоспарлау кезеңі;
- 80-ші жылдар – стратегиялық менеджмент кезеңі;
- 90-ші жылдар – стратегиялық үрдістерді зерттеуге көшкен
басқару ғылымы дамуының жаңа кезеңі.
156
Достарыңызбен бөлісу: |