ТұРҒанбаев сүйеніш мақСҰт бекзат математикалық сауаттылық

Шешуі: 
s 
v 
t 
12 
 
 
12 
 
 
 
Кесте арқылы теңдеу құрамыз: 
( )( ) 
Жауабы: . 

21 
Шеңбер – барлық нүктесі берілген 
нүктеден (шеңбер орталығынан) бірдей 
қашықтықта жататын тұйық қисық сызық. 
О нүктесі – шеңбер центрі. 
АВ кесіндісі – шеңбер диаметрі және 
D әрпімен белгіленеді. 
ОС кесіндісі – шеңбер радиусы және R 
әрпімен белгіленеді.  
Шеңбердің ұзындығы:  
 
Дөңгелектің ауданы: 
 
Мысал №1 
1.Радиусы 2-ге тең шеңбердің ұзындығын табу керек. 
Шешуі:
Формула бойынша: 
 
Жауабы:
Мысал №2 
Берілген кестедегі мәлімет бойынша дұрыс тұжырымды көрсетіңіз. 
А 
В 
Ұзындығы 37 болатын 
шеңбердің радиусы 
Ауданы 289 болатын 
дөңгелектің радиусы 
Шешуі:
Жауабы:
24
 
 
ШЕҢБЕР ЖӘНЕ ДӨҢГЕЛЕК 
 

22 
Мысал №3 
Дәурен 100 және 20 теңгелерді қағаз бетіне қойып, айналдыра сызып 
шыққанда екі шеңбер пайда болды. Үлкен шнңбердің ұзындығы 24 Кіші 
және үлкен шеңбердің радиустарының қатынасы 3:4-ке тең. 20 теңгенің 
радиусы нешеге тең? 
Шешуі:
Жауабы: 9 
Мысал №4 
Квадратқа іштей сызылған шеңбердің ұзындығы 
12 
болса, квадраттың ауданын табыңыз.
Шешуі:
Жауабы: 144 
 
Мысал №5 
Егер боялған бөліктің ауданы 16
болса, дөңгелектің 
ауданын табыңыз. ( )
Шешуі:
(
)
 
Жауабы: Дөңгелек ауданы 48
. 

23 
Стереометрия (гр. stero – кеңістік, metreo – өлшеймін) элементар 
геометрияның кеңістіктегі фигуралардың қасиеттерін зерттейтін бөлімі. 
 
П
ри
зма
 
П
ир
ам
ид
а 
 
Ц
ил
ин
др
 
26
 
 
СТЕРЕОМЕТРИЯ 
 
Бейнеленуі 
Формулалар 
П
ар
алл
елеп
ип
ед
( ) 

24 
Ко
ну
с 
( ) 
Шар
 
Мысал №1 
Апам бір қорап шақпақ қант сатып алды. Балалар оның жоғары қабатын – 77 
шақпақ қантты жеп қойды. Бұдан кейін олар 55 шақпақ қанттан тұратын 
бүйір қабатын жеді. Соңында олар алдыңғы қабатты да бітірді. Қорапта 
қанша шақпақ қант қалды? 
Шешуі:_____Жауабы'>Шешуі:____(_)_(_)_(_)_(_)___Жауабы'>Шешуі: 
 
 
( )  
( ) ( ) ( ) 
 
Жауабы: 300 шақпақ қант қалды 

25 
Мысал №2 
Қанаттың 1 см-ге тең 32 кубигі бар. Ол тікбұрышты параллелепипед жасау 
үшін барлық кубикты толық пайдаланды. Параллелепипедтің табанының 
периметрі 12 см. Параллелепипедтің биіктігін табыңыз. 
Шешуі: 
 
( )
Жауабы:  Биіктігі – 4 см 
 
Мысал №3 
Биіктігі 24 дм цилиндр пішінді ыдыстың ішіне су толтырылған. Конус 
пішінді воронка ыдысқа цилиндрдегі суды құйғанда төгілмес үшін, биіктігі 
қаншаға тең болатын воронканы таңдап алу керектігін анықтаңыз. (Цилиндр 
мен конустың табан радиустарына тең). 
Шешуі:
 
 
 
Жауабы: 72 дм 

26 
Мысал №4 
Ішінде 180
суы бар цилиндр тәрізді ыдысқа қымыз құйылған торсық 
салынды. Сонда су деңгейі 4дм-ден 9 дм-ге көтерілді. Торсықтың көлемін 
табыңыз. 
Шешуі:
 
 
Жауабы:
Мысал №5 
Гүлнәр компьютерлік графика арқылы төмендегідей сурет салды. Сурет 
бойынша кіші шар көлемінің үлкен шар көлеміне қатынасын табыңыз.
 
Шешуі:
 
( )
 
 
Жауабы: