Аман абасилов әлеуметтік лингвистика
жүктеу/скачать 2,06 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дереккөз
| ҚОСЫМША №2
ӘЛЕМДЕГІ ЖӘНЕ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫН- ДАҒЫ ТІЛДЕР, ОЛАРДЫҢ СӨЙЛЕУШІЛЕРІ МЕН ҚОЛДАНЫЛУЫ ТУРАЛЫ СТАТИСТИКАЛЫҚ МАТЕРИАЛДАР 1.Тілдердің сөйлеушілер саны бойынша әлемдік рейтингі Орны Тілдер Елі Қолданылатын елдер саны Сөйлеші саны (млн. адам) 1 Қытай тілі Қытай 31 1213 2 Испан тілі Испания 44 329 3 Ағылшын тілі Ұлыбритания 112 328 4 Араб тілі Сауд Арабиясы 57 221 5 Хинди тілі Үндістан 20 182 6 Бенгал тілі Бангладеш 10 181 7 португал тілі португалия 37 178 8 Орыс тілі Ресей Федарациясы 33 144 9 Жапон тілі Жапония 25 122 10 Неміс тілі Германия 43 90,3 11 Яван тілі Индонезия 5 84,6 12 Ланда тілі Пакистан 8 78,3 13 Телугу тілі Үндістан 10 69,8 14 Вьетнам тілі Вьетнам 23 68,6 15 Маратхи тілі Үндістан 5 68,1 16 Француз тілі Франция 60 67,8 17 Кәріс тілі Оңтүстік Корея 33 66,3 18 Тамиль тілі Үндістан 17 65,7 19 Италян тілі Италия 34 61,7 20 Урду тілі Пакистан 23 60,6 21 Түрік тілі Түрікия 36 50,8 22 Гуджарти тілі Үндістан 20 46,5 23 Поляк тілң Польша 23 40,0 24 Малай тілі Малайзия 14 39,1 25 Бходжпури тілі Үндістан 3 38,5 26 Авадхи тілі Үндістан 2 38,3 27 Украин тілі Украина 27 37,0 28 Малаялам тілі Үндістан 11 35,9 29 Каннада тілі Үндістан 3 35,3 30 Майтхили тілі Үндістан 2 34,7 31 Зонд тілі Индонезия 1 34,0 223 32 Бирман тілі Мьянма 5 32,3 33 Ория тілі Үндістан 2 31,7 34 Парсы тілі Иран 29 31,4 35 Марвари тілі Үндістан 3 31,1 36 Пенджаби (шығыс) тілі Үндістан 12 28,2 37 Филипин тілі Филипин 1 25,0 38 Хауса тілі Нигерия 13 25,0 39 Тагаль тілі Филипин 8 23,9 40 Румын тілі Румыния 20 23,4 41 Индонезия тілі Индонезия 6 23,2 42 Голланд тілі Нидерланды 12 21,7 43 Синдхи тілі Пакистан 8 21,4 44 Тай тілі Таиланд 5 20,4 45 Пушту тілі Пакистан 9 20,3 46 Өзбек тілі Өзбекстан 14 20,3 47 Роджастхани Үндістан 3 20,0 48 Йоруба тілі Нигерия 6 19,4 49 Әзірбайжан тілі Иран 17 19,1 50 Игбо тілі Нигерия 1 17,5 51 Амхар тілі Эфиопия 6 17,5 52 Чхаттистархи тілі Үндістан 1 17,5 53 Оромо тілі Эфиопия 4 17,3 54 Ассам тілі Үндістан 4 16,8 55 Серб-хорбат тілі Сербия 28 16,4 56 Курд тілі Ирак 32 16,0 57 Кебуано тілі Филипин 2 15,8 58 Синигаль тілі Шри Ланка 8 15,6 59 Рангпури тілі Бангладеш 2 15,0 60 Тай тілі (солтүстік- шығыс) Таиланд 1 15,0 61 Чужан тілі Қытай 2 14,9 62 Мадагай тілі Мадагаскар 4 14,7 63 Непал тілі Непал 5 13,9 64 Сомали тілі Сомали 13 13,9 65 Кхмер тілі (орталық) Камбоджа 7 13,6 66 Мадура тілі Индонезия 2 13,6 67 Бавар тілі Австрия 4 13,3 68 Грек тілі Греция 38 13,1 69 Читтагон тілі Бангладеш 1 13,0 70 Харианви Үндістан 1 13,0 71 Магахи Үндістан 1 13,0 72 Декан тілі Үндістан 1 12,8 73 Венгер тілі Венгерия 14 12,5 224 74 Фула тілі Сенегал 19 12,3 75 Каталон тілі Испания 18 11,5 76 Шона тілі Замбабве 5 10,8 77 Зулу тілі ОАР 6 10,3 78 Силети тілі Бангладеш 10 10,3 79 Кечуа тілі Перу 6 10,1 80 Канауджи тілі Үндістан 1 9,5 81 Чеш тілі Чеш республикасы 12 9,5 82 Ломбард тілі Италия 3 9,1 83 Болгар тілі Болгария 16 9,3 84 Ұйғыр тілі Қытай 15 8,8 85 Ньянджа тілі Малави 6 8,7 86 Белорус тілі Белорусия 16 8,6 87 Қазақ тілі Қазақстан 14 8,3 88 Швед тілі Швеция 8 8,3 89 Акан тілі Гана 1 8,3 90 Коса тілі ОАР 3 7,8 91 Бегхели тілі Үндістан 2 7,8 92 Гаитян тілі Гаити 10 7,7 93 Конкани тілі Үндістан 4 7,6 94 Руанда Руанда 4 7,5 95 Джкуяу тілі Кения 1 7,2 96 Наполетано- Калабрезе тілі Италия 1 7,0 97 Белуджи тілі Пакистан 8 7,0 98 Лиокано тілі Филипин 2 7,0 99 Вархади-нагрури Үндістан 1 7,0 100 Түркмен тілі Түркменстан 14 6,6 Дереккөз: «Этнолог: Языки мира» анықтамалығы 2.Еліміздегі тұрғындардың ұлттық құрамы және тілдерді меңгеруі Барлық тұрғын- дар Оның ішінде өз ұлтының тілін меңгер- гендері Өзе ұлт тілін меңгергендері Қазақ тілін Орыс тілін Ағыл- шын тілін Неміс тілін Фран- цуз тілін Түрік тілін Барлығы 14953126 13483029 1697682 8193866 107055 37879 162 15386 Оның ішінде: Қазақтар 7985039 7933627 - 5988532 53743 15183 85 6693 Орыстар 4479620 4479527 666499 - 40758 18122 56 675 225 Абазиндер 64 8 31 63 1 3 - - Абхаздар 185 22 79 182 2 1 - 2 Аварлар 1407 439 458 1371 1 - - 4 Агулдер 126 17 40 124 1 - - - Адыгейлер 130 29 30 129 4 - - - Азербайжандар 78295 39191 49630 67368 222 74 - 5623 Алтайлар 462 67 205 458 2 1 - - Американдар 98 78 21 57 - - - - Ағылшындар 81 71 38 55 - - - - Арабтар 533 181 129 455 59 10 - 1 Армияндар 14758 6700 3224 14382 201 38 - 26 Ассириялықтар 371 89 96 364 4 1 - - Ауғандар 491 175 177 407 18 - - 2 Балқарлар 2079 549 1380 1980 21 9 - 27 Башқұртар 23225 6540 13532 22731 99 42 - 15 Белорустар 111927 15142 11081 111213 405 354 2 5 Болгарлар 6915 1287 2002 6855 55 18 1 12 Буряттар 553 90 168 537 13 8 - - Венгерлер 440 92 88 431 6 5 - - Гагауыздар 678 103 203 673 2 1 -14 Гректер 12703 3402 3349 12472 151 32 1 100 Грузиндер 5356 1985 1293 5165 65 21 - 90 Даргиндар 879 240 234 853 4 2 - - Дунгандар 36945 18060 13260 35124 94 9 - 6 Еврейлер 6743 476 1188 6671 456 117 - 4 Ингуштар 16900 9831 3818 16370 106 18 - 3 Италяндар 113 14 17 110 5 - - - Қалмақтар 731 47 337 709 15 2 - - Қарақалпақтар 1497 321 1339 1174 8 - - 1 Қарашайлар 1400 192 1061 1279 17 3 - 15 Карелдер 410 67 69 408 7 5 Қырғыздар 10897 4171 9675 8790 72 20 1 16 Қытайлар 3510 1045 961 3315 54 7 - 1 Комилер 387 66 67 381 2 2 - - Коми-пермяк 935 185 75 928 - 2 - - Корейлер 99665 25709 28693 97394 1805 253 3 17 Кубалықтар 50 24 12 46 5 - - - Құмықтар 643 210 368 621 2 1 - 2 Курдтар 32764 22531 20065 25210 26 30 - 1114 Лактер 590 158 175 575 13 3 - 1 Латыштар 1816 277 229 1806 23 15 - 1 Лезгиндер 4616 1719 1559 4482 45 10 - 1 Литвалықтар 7070 1564 833 7033 32 26 - 1 Марийлер 6489 1478 1751 6404 13 12 - 1 226 Молдавандар 19460 4238 3473 19312 56 38 - 5 Моңғолдар 602 289 530 394 2 2 - 1 Морвалар 16147 3554 1987 16060 37 28 - - Немістер 353441 77204 54604 351091 1024 - 3 40 Үнді және Пакистан халықтары 682 78 177 599 360 1 - - Ненецтер 83 43 29 80 1 9 - - Ноғайлар 350 73 241 334 8 3 - 1 Осетиндер 2039 473 407 2002 39 13 - - Парсылар 2869 971 2098 2214 24 1 - 64 Поляктар 47297 4304 4666 46772 224 277 - 13 Румындар 594 100 83 584 2 5 - - Рутулдар 113 34 31 109 2 - - - Сахалар 115 8 47 113 4 1 - - Табасарандар 298 103 81 290 5 - - - Тәжіктер 25659 14578 17423 9190 40 12 - 15 Талыштар 691 218 525 599 1 3 - 1 Татарлар 248954 92457 158310 241250 2073 622 2 176 Қырым татарлары 1006 202 630 979 3 3 - 6 Таттар 51 14 22 50 1 - - 1 Түріктер 75933 57330 56756 57661 275 48 - - Түрік- месхитиндер 2761 2338 2206 1959 1 - - 3 Түркімендер 1729 431 1146 1373 11 6 - 59 Удиндер 294 118 126 282 2 - - 1 Удмурттар 9090 1916 1362 9016 12 24 - 2 Өзбектер 370663 359537 296400 219403 409 109 - 228 Ұйғырлар 210365 171110 169343 160174 997 153 - 198 Украйндар 547054 88126 68664 544360 2513 1905 8 36 Финдар 547 61 76 538 13 4 - - Хакастар 355 60 145 348 6 2 - - Сығандар 5130 3127 725 4944 3 4 - 10 Черкестер 182 24 54 177 2 1 - - Чехтар 945 143 272 941 15 16 - 1 Шешендер 31799 18632 12549 29907 137 55 - 33 Чувандар 375 17 110 369 1 - - - Чуваштар 11851 2814 2247 11763 49 36 - 4 Шорлар 212 31 78 211 - - - - Эстондар 1819 311 239 1804 21 21 - 1 Өзге этнос өкілдері 985 166 281 927 45 17 - 5 |