Агентство республики казахстан по статистике
Кәсіпорынның қызметінің рентабелділік
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
| Кәсіпорынның қызметінің рентабелділік
көрсеткіштері Ақша қаражаттарының қалдығының рентабельділік коэффициенті Кәсіпорын қызметінің қаржылық нәтижесі/ Ақша қаражаттарының орта қалдығы Түскен ақша қаражаттарының рентабельділік коэффициенті Кәсіпорын қызметінің қаржылық нәтижесі /Түсен ақша қаражаттарының сомасы (түсімдер) Жұмсалған ақша қаражаттарының рентабельділік коэффициенті Кәсіпорын қызметінің қаржылық нәтижесі /Шыққан ақша қаражаттарының сомасы (төлемдер) Ескерту: Автормен пайдаланылған әдебиеттер негізінде жасалған. Кез келген қабылданған басқару шешімдері ақша ағымдарының жағдайына әсер етеді. Кәсіпо- рынды оперативті басқару мен ақша ағымдарын басқаруда ресурстық қамсыздандырудың элемент- тері ретіндегі келесі шарттар өзекті роль атқарады: Ақша қаражаттарының түсімінің негізгі көздерін анықтау. Қызметті жүргізуге ақша қаржаттарының жеткі- ліктілігін талдау. Пайда мен таза ақша ағымдарының көрсет- кіштерінің едәуір ауытқуына әсер етуші факторларды анықтау. Ақша ағымдарын басқарудың жалпы тиімділі- гін анықтау, ол тартылған ақша қаражаттарының құны мен оларды орналастырудың рентабель- ділігі арасындағы қатынас арқылы көрсетіледі. Ақша ағымдарын талдаудың тікелей және жана- ма әдістерін қолдану арқылы ақша қаражаттары- ның кірісі мен шығысынның негізгі көздерін анық- тайды. Бұл әдістеме есептеу-талдамалық әдебиет- терде кеңінен қарастырылған және шаруашылық субъектілердің тәжірибесінде қолданылады. Біздің көзқарасымыз бойынша, экономикалық субъектінің қызметінің үздіксіздігін белгілеу үшін, таза ақша ағымдарының динамикасын қарастыру- мен қатар, ақша қаражаттары үшін алғашқы ретті болатын және өткендегі қызметтің тұрақтылығын сипаттайтын бірқатар экономикалық көрсеткіш- терді талдау қажет болады. Ақша ағымдарының бас- қару тиімділігі туралы біртұтас қорытынды жасау үшін болжамды талдау кезінде берілген көрсеткіш- тердің қолданыстағы ара қатынасы белгіленеді. Зерттелген кәсіпорындардың қаржылық жағ- дайы жақсарғанымен, олар жоғары кәсіпкерлік тәуекелділік зонасында орналасқан, себебі креди- торларға толық тәуелді. Өткізілген талдау нәтижесінде келесідей ұсыныстар берсе болады: 1. сату рентабельділігі мен ағымдық активтер рентабельділігін келесі шаралар арқылы артты- рады; 2. айналым құралдарының айналымдылығын арттыру және қаржылық циклді қалыпқа келтіру; 3. сату көлемін кеңейтуді қаржыландыруға қажет ақша қаражаттарын босату мақсатында жалпы кері ақша ағымын қысқарту; 4. тиімділкті арттыру және шығындарды төмен- дету мақсатында коммерциялық және басқару шығындарына тұрақты талдау өткізу; 5. болашақта кері тенденцияларды болдырмау мақсатында компанияның қаржылық жағдайына ай сайын талдау өткізу; 6. ақша ағымдарын үздіксіз жоспарлауды жүзеге асыру. 119 «Экономика и статистика» №2, 2010 Инвестиционно-инновационное развитие вития страны. Анализ данных таблицы 1 показы- вает, что в отраслевой структуре инвестиций в основной капитал по направлениям использова- ния наибольший удельный вес занимает промыш- ленность. В 2008г. на долю этой отрасли приходи- лось 40,1% по сравнению с 45,8% в 2004г. в общем объеме инвестиций. С 2004 по 2007гг. удельный вес инвестиций в промышленность возрос на 1,8% и достиг в 2007г. 47,2%. Резкий спад инвестиций в промышленность на 7,1% вызван мировым эконо- мическим кризисом. Как видно из данных таблицы 1, в структуре инвестиций в основной капитал снижение доли инвестиций в горнодобывающую промышленность в 2008г. по сравнению с 2004г. составило 6,2%, в том числе в добычу сырой нефти и природного газа 8,9%. Однако за 2004- 2007гг. в горнодобывающей промышленности отмечалась высокая инвестици- онная активность и ее доля возросла с 31,5% до 32,3%, в то же время в добыче сырой нефти и при- родного газа наблюдается тенденция снижения с 29,3% в 2005г. до 27,1% в 2007г. в общем объеме инвестиций в основной капитал. В целом в обрабатывающей промышленно- сти инвестиции в основной капитал имеют тенден- цию к снижению. Так, доля инвестиций в основной капитал снизилась с 10,7% в 2004г. до 8,6% в 2008г. Использование инвестиций в основной капитал в наи- более высокотехнологичной отрасли, такой как произ- водство машин и оборудования, составило всего 0,5% в 2008г. по сравнению с 0,7% в 2004г. Влияние мирового финансового кризиса на эко- номику страны также прослеживается в таких отрас- лях как строительство и торговля. Так, удельный вес инвестиций в основной капитал в 2008г. составил 34,9% в строительстве и 56,3% в торговле от их соот- ветствующего уровня 2006г. Анализ данных таблицы 1 показывает, что наибо- лее интенсивно направлялись инвестиции на разви- тие рыночной инфраструктуры и улучшение качества жизни. Так, удельный вес инвестиций в основной капи- тал на транспорте возрос с 12,7% в 2004г. до 17,2% в 2008г., связи соответственно с 2,5% до 3,6%, в опе- рациях с недвижимым имуществом, аренде и предо- ставлении услуг потребителям с 19,4% до 22,2%, в образование с 1,3% до 3,3%, здравоохранение и пре- доставление социальных услуг с 0,8% до 2,1%. Таким образом, анализ инвестиций по направ- лениям использования показал, что незначительные инвестиции в науку, обрабатывающую промышлен- ность тормозят создание высокоэластичной по доходу продукции. Приоритетными сферами для вложений инвестиций должны стать высокотехнологические отрасли и отрасли, определяющие качество жизни общества. Инвестиционные ресурсы определяют динамику производства ВВП, валовых сбережений и накопле- ния. Важной макроэкономической пропорцией высту- пает соотношение накопления в валовом внутреннем продукте (ВВП) страны. Норма накопления показывает использование ВВП для воспроизводства основного капитала (таблица 2). Таблица 2 жүктеу/скачать 3,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|