Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

245 
 
4 Радлов В.В. Сибирские древности. Сообщение о раскопках в Семипалатинской области // Отчет 
археологический комиссии 1866 г. – СПб., 1867. – С. 186-189. 
5 Радлов В.В. Из Сибири: страницы дневника. – М.: Наука, 1989. – 749 с. 
6 Черников С.С. Восточный Казахстан в эпоху бронзы. // МИА. – М. - Л., 1960. – № 88. – С. 12. 
7  Адріановъ  А.В.  Къ  археологіи  Западнаго  Алтая  (изъ  поездки  въ  Семипалатинскую  область  въ 
1911 г.) // Известія императорской археологической комиссіи. – Петроградъ, 1916.  – Вып. 62. – С. 1-94. 
8 Черников С.С. Загадка золотого кургана: где и когда зародилась скифское искусство. – М.: 
Наука, 1965. – 188 с. 
9. Омаров Ғ.Қ. Күршім ауданының археологиялық ескерткіштері (2012 жылғы археологиялық 
зерттеу жұмыстары). – Алматы:Қазақ университеті, 2014. – 148 б. 
10. Омаров Ғ.Қ. Оңтүстік-Батыс Алтайдың ежелгі және ортағасыр көшпелілері: пәнаралық зерттеу 
/Ғылыми зерттеу жұмысы жөніндегі есеп. – Алматы, 2015. – 127 б. Инв.№ 0215РК01519. 
 
 
 
Ошанова О.Ж. 
 
«БАҚ ЗАҢНАМАСЫ ЖӘНЕ ЭТИКА» ПӘНІН ОҚЫТУДАҒЫ ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ 
ТӘЖІРИБЕЛІК БАҒДАРЛАР МЕН ӘДІС-ТӘСІЛДЕР 
 
Журналистиканың  құқықтық  негіздерін  сауатты  және  кәсіби  деңгейде  қолдана  білу, 
оның  әлеуметтік,  мәдени  және  саяси  рөлін  терең  түсіну - бүгінгі  таңда  кәсіби  журналистер 
үшін ең басты қажеттілік болып отыр. 
БАҚ  қызметін  қамтамасыз  ететін  заңдық  механизмдерді  жоққа  шығару  немесе  қажетті 
деңгейде көңіл қоймау жағдайында, журналистік қызмет өзінің тиімділігін жоғалтатыны сөзсіз. 
Журналист  өзінің  кәсіби  қызметінде  ақпаратты  алу,  жинау  және  тарату  кезінде 
көпшілікпен  құқықтық  қарым-қатынас  жасауға  және  интеллектуалдық  меншікті  құқықтық 
тұрғыдан қорғау мәселелерімен бетпе-бет келуге мәжбүр болады.  
Журналистиканың тиімділігі немесе нәтижелілігі көп жағдайда құқықтық және этикалық 
нормаларды сақтауға байланысты болып келеді. 
Құқықтық  мемлекетте  ақпарат  құралдарының  еркіндік  деңгейі  -бұқаралық  ақпарат 
құралдарының  қызметін  анықтаудың  негізі  болып  есептеледі.  Бірақ  кез  келген  еркіндіктің 
шексіз  болмайтыны  түсінікті,  яғни  ол  құқықтық  және  этикалық  жауапкершіліктермен 
сабақтасып  жатуы  керек.  Журналистика  қызметіне  және  оның  қоғам  өміріне  ықпал  ету 
мүмкіндіктеріне неғұрлым көбірек еркіндік берілсе, осы бостандықты пайдалану мазмұны және 
одан  туындайтын  салдарға  орай  жауапкершілік  деңгейі  жоғарылай  түспек.  Кез  келген 
журналист  өзінің  кәсіби  міндетін  атқара  жүріп,  журналистикаға  қойылатын  талаптарға,  яғни 
өзінің  жан-жақты  шығармашылық  ізденісімен  және  ешкім  жоққа  шығара  алмайтын  дәйекті, 
шынайы  публицистикалық  туындыларымен  жауап  беруге  міндетті.  Бір  сөзбен  айтқанда, 
журналист  жоғары  деңгейдегі  құқықтық  мәдениетті  игерген  жан  болуы  керек  және  Этика 
кодексі талаптарын қатаң сақтауы тиіс. Сонымен қатар еліміздің журналистикасының дамуына 
кең  құқықтық  мүмкіндіктер  тудыратын  заңдардың  негізгі  ережелері  мен  заң  актілерін  дұрыс 
түсініп, сауатты қолдана білуі қажет дер едік. 
Бұл  талаптардың  негізі  болашақ  мамандықтарын  журналист  боламыз  деп  таңдап,  осы 
саланың  қыр-сырын  меңгерем  деген  жастардың  бойына  университет  қабырғасынан  қалануы 
тиіс.  Осы  орайда,  біз,  еліміздің  барлық  жоғары  оқу  орындарының  журналистика  факуль-
теттерінде  оқытылатын  «БАҚ  заңнамасы  және  этика»  пәнін  оқытудың  теориялық  негізімен 
қатар  тәжірибелік  бағытта  атқарылар  жүйелі  шаралардың  басымдылық  танытуын  қажет  дер 
едік.  
Бұл  пәнді  оқыту  барысында  журналистердің  құқықтық  мәдениетін  арттыру  мәселесі 
бірінші  кезекте  алға  тартылып,  кәсіби  журналистердің  құқық  алаңында  сауатты  жұмыс 
атқаруының  әдіс-тәсілдері  теориялық  және  тәжірибелік  тұрғыдан  талдау  негізгі  қажеттілік 
болып табылады. 
Сонымен  қатар  еліміздің  БАҚ-тарына  құқықтық  тақырыпта  сауатты  материалдар 
әзірлейтін  мамандар  даярлау  қажеттігін  ескере  отырып,  осы  оқу  курсы  арқылы  ақпараттық 
құралдарда  құқықтық  мәселелерді  көтеру  барысында  журналистердің  қолданатын  әдіс-
тәсілдерін  тәжірибелік  тұрғыдан  талдап,  заңдық  және  құқықтық  қызметте  кездесетін 
тәжірибелік мәселелерге орай студенттерді қажетті біліммен қаруландыру мақсаты көзделеді. 

246 
 
Студенттердің  «БАҚ  заңнамасы  және  этика»  пәні  бойынша  алған  теориялық 
білімдерін тәжірибелік тұрғыдан негіздеу үшін үш жүйеде негізделген тапсырмалар беріледі: 
Бірінші - студенттердің  құқықтық  сауаттылығын  жетілдіру  және  пысықтау  мақ-
сатындағы тапсырмалар; 
Екінші – студенттердің  өзіндік  ойлау  жүйесін  және  кез-келген  жағдайдан  шыға  білу 
қабілеттерін арттыру мақсатында семинар өткізудің түрлі тәсілдерін қолдану; 
Үшінші - отандық БАҚ-тардағы құқықтық мәселелердің көтерілу деңгейін анықтау үшін 
сараптамалық бағыттағы тапсырмаларды орындау. 
Енді осы тапсырмалар жүйесіне жеке-жеке тоқталайық. 
Студенттердің құқықтық сауаттылығын қалыптастыру және пысықтау мақсатын-
да төмендегідей тапсырмалар ұсынылады: 
Бірінші  тапсырма.  Журналист  редакцияның  тапсырмасымен  беделді,  жұртқа  танымал 
тұлғадан  сұхбат  алуға  барды  делік,  сол  кезде  аудиожазба  жазатын  аппараттарды  (диктофон) 
қолдану үшін сұхбат берушіден рұқсат алуы қажет пе?  
Бұл  туралы  Қазақстан  Республикасының  заңдарында  арнайы  айтылған  ба?  Айтылса, 
қандай заңдар екенін атап көрсетіңіз. 
Екінші  тапсырма.  Қызмет  барысында  қоғамдық  пайдалы  мақсатқа  қол  жеткізу  үшін 
журналист  жеке  басын  қауіп-қатерге  тіксе,  бұл  заңды  болып  табыла  ма?  Ал  қандай  жағдайда 
журналист  тәуекелге  бас  тіксе,  ол  негізсіз  деп  танылады?  Бұл  туралы  ҚР  қандай  заңында 
айтылған? 
Үшінші  тапсырма.  ҚР  заңдарына  сәйкес  журналистермен  мәртебесі  теңестірілген  тұл-
ғалар ретінде кімдер танылады? 
Төртінші  тапсырма.  Қажетті  ақпаратқа  деген  сұранысқа  жауап  берудің  төрт  жолын 
атаңыз.  
Ақпаратты  беруден  бас  тарту  туралы  хабарлама  ақпаратқа  деген  жазбаша  сұраныс 
алынған күннен бастап неше күн ішінде редакцияның өкіліне берілуі тиіс? 
Бесінші  тапсырма.  ҚР  «БАҚ  туралы  заңы»  редакцияға  тиісті  мекемелердің  және 
лауазымды  адамдардың  ақпаратқа  деген  сұранысты  қанағаттандыру  тәртібін  орындамағаны 
үшін,  қажетті  ақпаратты  ұсынудан  бас  тартқаны  және  ұсыну  мерзімін  ұзартқаны  үстінен 
шағым  түсіре  алатын  заңдық  мүмкіндік  береді.  Егер  сот  орындары  шағымның  растығына  көз 
жеткізіп,  заң  бұзушылықтардың  орын  алғанын  растаса,  онда  түсірілген  шағымның  негізді 
екендігі  туралы  шешім  шығарып,  орын  алған  заң  бұзушылықтың  қалпына  келтірілуін 
(сұратылған  ақпаратты  ұсыну)  талап  етеді  және  редакцияға  келтірілген  залалдардың,  оның 
ішінде ұтылған пайданың орнының толтырылуын міндеттейді. 
Осы  аталған  мәселеге  қатысты  еліміздің  БАҚ-тарының  шығармашылық  өмірінен  нақты 
мысалдар келтіріңіз. 
Алтыншы  тапсырма.  «Әділ  сөз»  сөз  бостандығын  қорғау  халықаралық  қорының 
сайтында  журналистердің  сотқа  жүгіну  дерегінің  орын  алғаны  туралы  мәліметтерге  талдау 
жасап, оларды заңдық тұрғыда негіздеңіз. 
Жетінші тапсырма. Жұмыс берушілер тарапынан еңбек заңы бұзылып, журналист сотқа 
жүгінуі қажет делік, еліміздің заңдарына сәйкес журналист қандай қадамдар жасауы қажет?  
Сегізінші  тапсырма.  Азамат  немесе  заңды  тұлға  өзінің  ар-намысына,  қадір-қасиетіне 
және іскерлік беделіне нұқсан келтіретін мәліметтерді сот тәртібімен теріске шығаруды талап 
етуге құқылы ма? Заңдық негізде дәлелдеңіз. 
Тоғызынша  тапсырма.  Оқырман  өз  материалын  газет  немесе  журнал  редакциясына 
жіберді  делік,  бұл  жағдайда  бұқаралық  ақпарат  құралы  редакциясын  ол  қабылдамай  тастаған 
материалды  жариялауға  міндеттеуге  оның  құқығы  бар  ма,  әлде  жоқ  па?  Заңдық  негізде 
дәлелдеңіз. 
Оныншы  тапсырма.  Шетелдiктер  не  азаматтығы  жоқ  адамдар  еліміздің  газет-
журналдарына бас редактор бола ала ма? Заңдық тұрғыда мәселені негіздеңіз. 
«БАҚ  заңнамасы  және  этика»  пәні  бойынша  семинар  өткізудің  төмендегідей  түрлері 
қолданылады:  
Біріншіден, еліміздің танымал заңгер-журналистерімен дөңгелек үстелдер ұйымдастыру. 
Ұсынылатын  тақырыптар: «Журналист  қауіпсіздігі  қалай  сақталады?»  немесе  «Журналистің 
құқықтық мәртебесі жеткілікті дәрежеде қорғалған ба?» т.б. 

247 
 
Екіншіден,  оқытудың  «сократтық  тәсілі»:  студенттермен  нақты  мәселе  төңірегінде 
сұрақ-жауап ұйымдастыру. Мысалы: ҚР «БАҚ туралы Заңы» бойынша  қандай адамдар газет-
журнал редакцияларына басшылық ете алмайды, санамалап беріңіз және неліктен?   
Үшіншіден,  нақты  бір  оқиғадан  шығу  жолдарын  табу  үшін  арнайы  тапсырмалар  беру. 
Мысалы,  журналист  кездейсоқ  қарсылық  акциясын  ұйымдастырып  жатқан  адамдардың 
ортасына тап болады, осы жағдайда оның әрекеті қандай болмақ? Бұл акция туралы хабарлама 
жазу үшін арнайы рұқсат керек пе?  
Отандық  БАҚ-тардағы  құқықтық  мәселелердің  көтерілу  деңгейін  анықтау  үшін 
сараптамалық бағыттағы тапсырмаларды орындау: 
1.  «Заң»  газетіндегі  құқық  бұзушылық  жөніндегі  мақалаларға  сараптама  жасау  және 
тақырып жағынан жіктеу; 
2.  «Егемен  Қазақстан»  газетіндегі  сыни  мақалаларға  сараптама  жасау  және  тақырып 
жағынан жіктеу; 
3.  Еліміздің  тәуелсіз  басылымдарындағы  құқықтық  мәселелерге  арналған  мақалаларды 
тақырыптық және мазмұндық жағынан талдау. 
Міне, осы жоғарыда аталған тапсырмалар жүйесі арқылы студенттердің «БАҚ заңнамасы 
және  этика»  пәні  бойынша  арнайы  оқу  бағдарламасы  бойынша  оқытылатын  теориялық 
білімдерін  тиянақтауға  қол  жеткізіліп  және  олар  шынайы  кәсіби  өмірге  қажетті  әдет-
дағдыларды  меңгеріп  әрі  өздерінің  кәсіби  біліктіліктерін  қалыптастыруға  машықтанады  деп 
ойлаймыз. 
 
Пайдаланылған әдебиеттер: 
1.  Қазақ журналистикасы. 3 томдық. –Алматы, 
Таймас баспа үйі. 2008. – 352 б.
 
2.  Камзин К. Қазақ көсемсөзі жанрларының кемелдену үдерісі. – Алматы, «Қазақ университеті», 
2009. 
3.  Жақып Б. Публицистикалық шығармашылық негіздері. – Алматы: «Қазақ университеті», 2007. 
4.  Федотов  М.А.  Правовые  основы  журналистики:  Учебник  для  вузов.  – М.:  ИМПЭ  им.  А.С. 
Грибоедова: Гуманит. изд. центр ВЛАДОС, 2002. – 432 с. 
5.  Велитченко С.Н. Правовые основы журналистики: учебное пособие. – Алматы: Қазақ 
университеті, 2015. – 229 с. 
6.  Жақсылықбаева Р.С. Журналистика этикасы: оқу құралы. – Алматы: Қазақ университеті, 2013. 
– 230 б. 
 
 
 
Раимбекова А.А., Казмагамбетова А.С. 
 
ПРИМЕНЕНИЕ ТЕХНОЛОГИИ ДИФФЕРЕНЦИРОВАННОГО ОБУЧЕНИЯ  
НА ЗАНЯТИЯХ РКИ 
 
Качество знаний учащихся во многом определяется их интересом к предмету. Интерес к 
предмету  можно  развивать  в  различных  видах  деятельности,  применяемых  на  занятиях, 
совершенствуя  методы  и  формы  работы.  Поскольку  практическое  занятие – это  одна  из 
основных форм обучения, нельзя недооценивать его возможности в развитии познавательного 
интереса  учащихся.  Стремясь  сделать  обучение  более  интересным,  преподаватели  все  чаще 
стараются  применять  элементы  разнообразных  интересных  для  них  технологий.  
Использование      в  учебном  процессе  новейших  педагогических  технологий  на  сегодня 
являются актуальной проблемой. Системное использование технологии дифференцированного 
обучения  в  учебном  процессе  позволяет  преподавателю  переосмыслить  цели  образования, 
переориентировать свою профессиональную деятельность на достижение конечного результата 
каждого этапа урока каждым отдельно взятым студентом.  
Слово  «технология»  произошло  от  греческих «techne» искусство,  мастерство,  умение  и 
«logos»  наука. Еще  Я.  А. Каменский  в  своих  трудах  отмечал, что  необходимо  создать  такую 
систему  обучения,  которая  позволяла  бы  преподавателю    готовить  из  обычных  учащихся 
грамотных  и  толковых  профессионалов.  Преподаватель,  по  его  мнению,  должен  овладеть 
педагогическим  инструментарием,  для  того  чтобы  работа  была  эффективной,  качественной  и 
результативной.  

248 
 
Слово  «дифференциация»  в  переводе  с  латинского  означает  «разделение;  разложение 
целого на различные части, формы, ступени». Дифференциация обучения – способ организации 
учебного  процесса,  при  котором  учитываются  индивидуально-типологические  особенности 
личности  (способности,  интересы,  склонности,  особенности  интеллектуальной  деятельности), 
на основании которых студентов можно объединить в группы. 
В реальном учебном процессе технология дифференцированного обучения – это способ 
реализации  содержания  обучения,  предусмотренного  учебными  программами,  представляю-
щий  систему  форм,  методов  и  средств  обучения,  обеспечивающую  наиболее  эффективное 
достижение, поставленных целей.  
Технология  Ж.  А.  Караева  называется  «трехмерная  методическая  система  обучения». 
Здесь «трехмерность» означает наличие многоуровневости, иерархии, т.е. вертикали (высоты) 
относительно  каждого  из  его  компонентов  (цели,  содержание,  методы,  формы  и  средства 
обучения).  Педагогическая  технология  характеризируется  тем,  что  цели  обучения  харак-
теризуются  через  результаты  обучения,  выраженные  в  действиях  учащихся,  которые  можно 
точно опознать и измерить.  
Сложность  данной  постановки  цели  заключается  в  переводе  результатов  обучения  на 
язык действия. Эта задача решается двумя способами:  
1)  построением  четкой  системы  целей,  в  которой  выделены  их  категории  и  последо-
вательные уровни (иерархия). Такие системы получили название педагогических таксономий (с 
греческого taxis- ряд, namus –закон);  
2) созданием максимально ясного, конкретного языка для описания целей обучения.  
По  характеру  содержания  и  структуры  технология  уровневой  дифференциации  является 
более  обучающей.  Цели,  сформированные  по  данной  технологии,  не  дают  такой  четкой 
картины  ее  воспитательной  направленности,  хотя,  само  собой  разумеется,  безусловно,  здесь 
действует.  
По  подходу  к  обучающемуся  это  личностно-ориентированная  технология,  ставящая  в 
центр 
образовательной 
системы 
личность 
учащегося, 
обеспечение 
комфортных, 
бесконфликтных и безопасных условий ее развития, реализацию ее природных потенциалов.  
По организационным формам технология сочетает в себе и групповое, и индивидуальное 
обучение, ее можно отнести к дифференцированной по форме организации учебного процесса 
технологии.  
В  технологии  Ж.  А.  Караева  преобладающими  являются  проблемно-поисковые  методы 
обучения.  По  направлению  модернизации  существующей  традиционной  системы  технология 
Ж.  А.  Караева – это  педагогическая  технология,  функционирующая  на  основе  активизации  и 
интенсификации деятельности учащихся, поскольку в основе своей носит характер проблем-
ного обучения.  
И, наконец, по категории обучающихся, то есть контингенту учащихся, к которым была 
бы  применима  данная  технология  обучения,  технология  Ж.  А.  Караева - это  технология  про-
двинутого уровня.  
Преподаватель при проектировании данной образовательной среды сам определяет цель 
развития учащегося, стараясь учесть индивидуальность каждого, не предъявляет цель в явном 
виде, а  концентрирует внимание на способах организации самостоятельной активности для ее 
достижения.  
Данная  педагогическая  технология  имеет  одно  несравненное  преимущество,  характери-
зующее  ее  в  большей  степени  как  авторитарную  модель,  т.  к.  только  данная  модель  образо-
вательного  процесса    позволяет  четко  планировать,  контролировать    и  отслеживать  процесс 
развития учащихся. Об этом свидетельствует наличие многочисленных оценочных ведомостей 
и  индивидуальных  мониторинговых  таблиц  развития  каждого  отдельно  взятого  учащегося  и 
всей группы в целом.  
Концептуальный  подход  к  построению  данной  педагогической  технологии  имеет 
прочную  психолого-педагогическую  основу,  исходящую,  в  частности,  из  психологических 
утверждений  С.  Л.  Рубинштейна  о  включении  объекта  мысли  в  новые  связи  в  процессе 
мышления  и  тем  самым  выявления  в  нем  новых  свойств,  приводящих  к  изобретениям  и 
открытиям. Другой психологической основой технологии является теория Л. С. Выготского о 
переходе  в  процессе  обучения  умственного  развития  учащегося  из  зоны  «актуального 
развития»  к  зоне  «ближайшего  развития»,  которое  может  быть  осуществлено  на  основе 
деятельности,  переходящей  от  репродуктивного  уровня  к  продуктивному.  Эти  уровни 

249 
 
деятельности  обеспечивают  разные  уровни  усвоения  учебного  материала  учащимися.  
В.П.  Беспалько  уровни  усвоения  учебного  материала  делит  на 4 вида:  ученический,  алго-
ритмический, эвристический и творческий.  
Базовый уровень обеспечивает только такое качество знаний, как правильность (на пер-
вом  уровне – это  правильное  выполнение  аналогичных  заданий,  пересказа  текста,  формули-
ровки правил, теорем и т.д. без собственных комментариев).  
Алгоритмический  уровень  усвоения  обеспечивает  такое  качество  знаний,  как  полнота  и 
действенность,  т.е.  студент  может  перечислить  все  ведущие  элементы  знаний,  дать  опре-
деление каждому из них, охарактеризовать основные их признаки, а также выполнить задания 
по теме с применением полученных знаний и умений.  
Эвристический  и  творческий  уровни  обеспечивают,  кроме  перечисленных  качеств 
знаний, также их осознанность, системность и прочность.  
Традиционное  обучение  не  позволяет  оценивать  уровень  студента  по  деятельностным 
характеристикам,  т.е.  насколько  учащийся  усвоил  материал:  осознанно,  прочно,  системно, 
полно и т.д. при уровневой дифференциации организации процесса обучения разрабатываются 
уровневые задания для самостоятельной и контрольной работы по каждой теме соответственно 
требованию уровней.  
Базовый  уровень  представляет  собой  «обязательный  уровень»,  а  остальные  уровни – 
возможность выбора соответствующих знаний, умений и навыков по индивидуальному спросу 
учащегося. Такое обучение обеспечивает каждому обучаемому свою динамику развития.  
Технологию Караева иногда путают с технологией уровневой дифференциации обучения 
В.  Фирсова.  Но  по  технологии  Караева  никто  не  делит  учащихся  на  сильных  и  слабых, 
каждому предоставляется возможность выполнить задания трех уровней.  
Требования к заданиям:  
1  уровень.  Они  должны  быть  направлены  на  припоминание  и  актуализацию  уже 
имеющихся усвоенных знаний без их видоизменения.  
2  уровень.  Задания  в  измененной  ситуации,  на  сравнение,  описание  и  упорядочение 
ранее  изученного  материала,  т.е.  решение  аналогичных  задач,  требующих  преобразования 
полученных  знаний.  Проверочные  задания,  выполняющие  функцию  обратной  связи.  На  этом 
уровне  учащиеся  способны  самостоятельно  воспроизводить  информацию  и  применять  ее  в 
различных ситуациях.  
3  уровень.  Задания  познавательно – поискового  характера  в  процессе  выполнения, 
которых  учащиеся  приобретают  новые  знания.  Такая  работа  требует  выполнения  следующих 
видов  мыслительной  деятельности:  анализа  и  синтеза,  сравнения,  выделения  главного,  обоб-
щения и систематизации.  
Таким  образом,  главный  акцент  в  развивающей  модели  уровневой  дифференциации  ее 
авторы  делают  не  на  делении  учащихся  по  их  способностям  или  уровню  обученности,  а  на 
идею  согласования  процесса  обучения  с  психологической  и  нравственной  структурой 
развивающейся личности учащихся, что решается через:  
1)  разработку  учебного  материала,  для  которого  каждый  уровень  его  репрезентации 
(обязательный, дополнительный, повышенный, улучшенный и т. п.) мог бы быть предложен в 
многообразии индивидуально-личностных особенностей учащихся;  
2) предоставление учащемуся возможности самостоятельной ориентации в многообразии 
учебного материала, в способах учебной работы, выбора для себя посильного уровня учения, т. 
е. возможности стать субъектом познавательной, нравственной деятельности и общения.  
Основу технологии разноуровневого обучения составляют:  
♦ психолого-педагогическая диагностика учащегося;  
♦ сетевое планирование;  
♦ разноуровневый дидактический материал.  
Сетевой  план – это  модель  учебного  процесса,  которая  позволяет  каждому  учащемуся 
видеть наглядно все, что он должен выполнить за одно занятие, неделю, месяц, семестр и т. д. и 
стать личностью действующей, т. е. субъектом обучения.  
Педагогу  сетевое  планирование  позволяет  перейти  от  дискретного  (прерывистого) 
управления  деятельностью  учащихся,  когда  задания  выдаются  «порциями»  на  занятии 
преподавателем,  к  непрерывному  рефлексивному  соуправлению  и  самоуправлению  учебным 
процессом.  

250 
 
Что касается разноуровневого дидактического материала, то практика и передовой опыт 
убеждают, что только структурированное и дозированное по объему содержание осваиваемого 
курса  наряду  с  развивающими  рефлексивными  педагогическими  технологиями  являются 
гарантами саморазвития личности.  
Задача  структурирования  содержания  решается  при  разноуровневом  обучении  с 
помощью деления текстов, заданий и т. п. на три уровня сложности:  
I уровень – сохраняет логику самой науки и позволяет получить упрощенное, но верное и 
полное представление о предмете;  
II  уровень – углубляет  первый  и  обогащает  по  содержанию,  глубине  проработки,  не 
требуя  переучивания.  Это  происходит  за  счет  включения  ранее  намеренно  пропущенных 
подробностей, тонкостей, нюансов и т. п.;  
III  уровень – углубляет  и  обогащает  второй  как  по  содержанию,  так  и  по  глубине 
проработки.  Это  происходит  за  счет  включения  дополнительной  информации,  не  предусмо-
тренной стандартами.  
Т.  е.  эти  три  уровня  можно  охарактеризовать  при  проведении  занятий  следующим 
образом:  
1. Проблемное изложение (учащийся осваивает образец умственных действий).  
2.  Частично-поисковый  (формируются  элементарные  умения  и  навыки  поисковой 
деятельности).  
3. Исследовательский (формируются навыки творческой деятельности).  
При  этом  ориентировочный  алгоритм  изучения  темы,  его  пошаговое  описание, 
основанное  на  особенностях  процесса  освоения  знаний,  опыта  и  способов  деятельности  и 
эмоционально-ценностном отношении, может быть следующим:  
1 шаг – проблематизация. Для этого необходимо связать изучаемую тему с актуальными 
потребностями  учащихся,  общества  с  целью  привлечения  внимания  к  изученной  теме.  Это 
реализуется  путем  установления  связи  содержания  темы  с  опытом  учащихся,  их  интересами, 
уже изученным материалом.  
2  шаг – мотивация  учащихся,  которая  включает  в  себя  несколько  блоков:  работу  с 
мотивами,  целями,  эмоциями,  учебно-познавательной,  нравственной  деятельностью  и 
общением.  
3 шаг – ознакомление с информацией.  
4 шаг – освоение информации, которое может происходить через:  
- проработку текста;  
- взаимообучение.  
5 шаг – контроль освоения информации.  
Таким образом, основные правила технологии разноуровневого обучения можно свести к 
следующему:  
1. Не дотягивать всех учащихся до единого уровня, а создавать условия каждому в меру 
его потребностей, сил и желания.  
2. Последовательное освоение и сдача уровней.  
3. За одно занятие можно сдать только одну тему.  
4. Для получения оценки «3» необходимо знание не менее 50 % из числа предложенных в 
данный период времени тем, на «4» – 70–80 %, на «5» – 90–100 %.  
5.  При  подготовке  к  практическому  занятию  можно  выбрать  любой  уровень  заданий  и 
повысить свою обычную отметку.  
6) 
Основными 

жүктеу/скачать 12,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: