Терезелер арасында ауысу –

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 179 

 

 

179 

Таңдауды болдырмау:     

жеке файл 



 [Ins] 

файлдар тобы 



 [ - ] 



 маска 



 [Enter] 

Таңдалған файлған жасалатын әрекеттер 

[F5] – көшірмесін алу 

[F6] – басқа каталогқа ауыстыру, атын өзгерту 

[F8] - жою 

Файлды көру - [F3] 

Файлда қозғалу үшін 



,   



,   



,   



, PgUp, PgDown, Home, End пернелері 

[Ctrl+Home] – файл басына 

[Ctrl+End]   - файл соңына 

Дискіде файлды іздеу ("жылдам") 

[Alt+F7] 



 файл аты 

Файлдарды жылдам қарау 

Файл атауын ерекшелеу 



 [Ctrl+Q]  

Файл құру 

      

[Shift+F4] 



 файл аты 

Файлды редактрлеу- [F4] 

- Курсорды жылжыту 

   

 

[



], [



], [



], [



] 

[PgUp], [PgDn] – бір бет жоғары, төмен 

[Home], [End] -  жолдың басына, соңына 

[Ctrl+



], [Ctrl+



] – бір сөз оңға, солға 

- символдарды және жолдарды жою 

[Del] – курсор позициясынан 

[BackSpace] – курсордың сол жағынан 

[Ctrl+Y] – жолды жою 

- блоктармен жұмыс 

[F3]) – блокты ерекшелеу 

[Shift+F3] – блокты ерекшелеуден бас тарту 

Файл туралы ақпаратты шығару 

Толық:   

[F9] 



 сол жақ 



 толық формат   - сол жақ тақта үшін 

[F9] 



 оң жақ 



 толықформат  

- оң жақ тақта үшін 

A.

 

Қысқа:  

[F9] 



 сол жақ 



 қысқа формат   - сол жақ тақта үшін 

 

[F9] 



 оң жақ 



 қысқа формат  

- оң жақ тақта үшін 

Файлдар тізімін сұрыптау реті 

[F9] 



 сол (оң) 



 аты 



 [Enter] – атауы бойынша сұрыптау 

[F9] 



 сол (оң) 



 тип 



 [Enter]  - кеңейтілуі бойынша сұрыптау 

[F9] 



 сол (оң) 



 өлшем



 [Enter]  - өлшемі бойынша сұрыптау 

[F9] 



 сол (оң) 



 уақыт



 [Enter]  - құрылу уақыты бойынша сұрыптау 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 180 

 

 

180 

Файл атрибуттарын өзгерту 

[F9] 



 файл 



 файл атрибуттарын орнату 

 

Каталогтармен жұмыс 

Каталог құру 

[F7] 



 каталог атауын енгізу 



 [Enter] 

Каталогты жою  

Каталог атауын белгілеу 



 [F8] 

Каталогтар бұтағын қарау 

[F9] 



 командалар 



 каталогтар бұтағы немесе [Alt+F10] 

Каталогтарды салыстыру 

[F9] 



 командалар



 каталогтарды салыстыру 

 

Дискеттермен жұмыс 

Дискеттерді форматтау(көшірмесін алу) 

[F9] 



 Диск 



 Форматировать (копировать) 

NC менюі 

Жоғарғы менюмен жұмыс 

менюге ену [F9] 

менюден шығу [Esc] 

меню туралы анықтама(пунктер бойынша) [F1] 

NC конфигурациялау 

- [F9] 



 командалар 



 конфигурация 

- қолданушы менюін құру: [F2] 



 [F6] 



 команда / меню  

   

 

Таратпа материалдар:  

 

1-нұсқа. 

1

 

Экранда С: \NC каталогының мазмұнын көру. 

2

 

С: дискiнiң NC каталогынан NC.MNU  файлын осы дискiнiң түпкi 

каталогына көшiрiңiз. 

3

 

Түпкi каталогтағы NC.MNU файлының атын NOR.MEN атына 

ауыстырыңыз. 

4

 

NOR.MEN файлының аатрибуттары туралы информацияны экранға  шығару. 

5

 

С: дискiнiң түпкi каталогындағы NOR.MEN файлын алып тастау. 

 

2-нұсқа. 

1

 

С: дискiндегi WORK каталогының мазмұнын көру. 

2

 

С: дискiндегi FORMAT.COM  файлын табу. 

3

 

С: дискiндегi FORMAT.COM  файлын А: дискiнiң WORK каталогына 

көшiру. 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 181 

 

 

181 

4

 

FORMAT.COM  файлының атын FOR.COM атына ауыстыр. 

5

 

WORK каталогын жою. 

 

3-нұсқа. 

1

 

А: дискiндегi ТТТ каталогның мазмұнын көру. 

2

 

С:\NORTON\NC.MNU  және C:\TP7\ESEP.PAS файлдарын А: дискiндегi 

ТТТ каталогына көшiру. 

3

 

ТТТ каталогындағы ESEP.PAS файлының атын PROG.PAS –пен өзгерту. 

4

 

А: дискiнiң түпкi каталогының мазмұнын көру. ТТТ каталогын жою. 

5

 

С: дискiндегi NC.MNU және ESEP.PAS файлдарын алып тастау. 

 

4-нұсқа. 

1

 

С: дискiнiң NORTON каталогынан NC.MNU, NE.COM, NE.EXE 

файлдарын  А: дискiнiң түпкi каталогына көшiру. 

2

 

А: дискiде BAS каталогын құру. 

3

 

NC.MNU, NE.COM, NE.EXE файлдарын  А: дискiнiң түпкi каталогынан 

BAS каталогына көшiру. 

4

 

BAS каталогын жою. 

 

5-нұсқа. 

1

 

А: дискiнiң BASIC каталогына BAX ішкі каталогын құру. 

2

 

BASIC каталогынан GWBASIC.EXE файлын BAX ішкі каталогына 

көшіру. 

3

 

BAX каталогының мазмұнын көру.  

4

 

BAX  каталогын жою. 

 

6-нұсқа. 

1

 

А: дискiде МАРР каталогын құру. 

2

 

А: дискiнiң түпкi каталогынан PROG.BAS файлын құрылған каталогқа 

көшiру. 

3

 

PROG.BAS файлын МАРР каталогына ауыстыру. 

4

 

МАРР  

 

7-нұсқа. 

1

 

А: дискiде МАРР каталогын құру. 

2

 

С: дискісіндегі BASIC каталогының атын BAS-қа ауыстыру. 

3

 

С: дискісіндегі BAS каталогының мазмұнын панельге шығару. 

4

 

BAS каталогының барлық файлдарын МАРР каталогына көшiру. 

5

 

BAS каталогын жою. 

 

8-нұсқа. 

1

 

А: дискiнiң түпкi каталогында DRUG каталогын құру. 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 182 

 

 

182 

2

 

С: дискісіндегі BAS каталогынан PROG.BAS файлын құрылған каталогқа 

көшiру. 

3

 

DRUG каталогының мазмұнын көру. 

4

 

DRUG каталогын жою. 

 

 

9-нұсқа. 

1

 

С: дискісінің каталогтар ағашын шығару. 

2

 

С: дискісінде BASIC каталогын құру. 

3

 

BASIC каталогына ТР каталогынан кез келген 4 файлды көшіріп жазу. 

4

 

Көшірілген бір файлды жою. 

5

 

Бір файлдың атын өзгерту. 

 

10-нұсқа. 

1

 

А: дискiде МА каталогын құру. 

2

 

С: дискісіндегі ТР каталогының атын ТР7-ге ауыстыру. 

3

 

С: дискісіндегі ТР7 каталогының мазмұнын панельге шығару. 

4

 

ТР7 каталогының барлық файлдарын МА каталогына көшіру. 

5

 

МА директориін алып тастау. 

 

 

Ұсынылатын әдебиеттер:  

 

1

 

Информатика: Базовый курс Учебник/ под ред. Н.В. Макаровой. – СПб, 

Питер, 2001 г. 

2

 

Информатика: Практикум по технологии работы на компьютере. 3-е изд./ 

под ред.  Н.В. Макаровой. – М.: Финансы и статистика, 2002 

3

 

Острейковский  В.А.  Информатика.  Учебное  пособие  М,  Высшая  школа, 

1999 г. 

4

 

Ефимова О., Морозова В., Угринович Н. Курс компьютерной технологии 

с основами информатики. Учебное пособие. М., 1999 

5

 

IBM PC для пользователя В. Э. Фигурнов., изд. М, 1998 г. 

6

 

 Камардинов О.А., Информатика  Алматы, 2002 

 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 183 

 

 

183 

Студенттің оқытушымен бірге орындайтын өздік жұмысы №8 

 

Тақырыбы: MS WORD мәтіндік процессоры 

 

Мақсаты:  Word  текстік  процессорымен  танысу.  Word  столының 

элементтері. Құжат жасауда менюді пайдалану. Жаңа құжат жасау. Тексті теру, 

редактрлеу, абзацтарды форматтау. Құжатты сақтауды үйрену 

 

Тапсырмалар:   

 

1-тапсырма 

Жаңа  құжат  құрыңыз.  Құжатты  өз  есіміңізбен  Мои  документы  папкасында 

сақтаңыз.  Үлгі№1-де  көрсетілген  мәтінді  теріңіз.  Құжатты  сақтаңыз.  Файлды 

жабыңыз.  

2-тапсырма 

Сақтаған  құжатыңызды  қайта  ашыңыз.  Абзац  соңынан  бастап  Үлгі  №2-  де 

көрсетілген мәтінді теріңіз. Құжатты қайта сақтаңыз. 

 

Сұрақтар:  

1

 

Word мәтіндік редакторында жаңа құжат құру жолдарын атап, көрсетіңіз 

2

 

Word мәтіндік редакторында құжатты сақтау жолдарын атап, көрсетіңіз 

3

 

Форматтау құралдар тақтасының элементтерін атаңыз 

4

 

Стандартты құралдар тақтасының элементтерін атаңыз 

5

 

Word мәтіндік редакторының терезесінің элементтерін атаңыз 

 

Тапсыру  формасы:  Тапсырманы әдістемелік  нұсқаға сүйене отырып,  таратпа 

материалда ұсынылған өз нұсқаңызды таңдап орындаңыз. 

Орындалу  жолын  СОӨЖ  дәптеріңізге  жазып,  оқытушыға 

түсіндіріңіз.  Сұрақтарға  жауапты  СОӨЖ  дәптеріңізге 

жазыңыз. Ауызша қорғау.  

 

Тапсырманы орындауға әдістемелік нұсқаулық: 

 

Тапсырманы  Зертханалық  жұмыс  №15-те  көрсетілген  әдістемелік 

нұсқауға сүйене отырып орындаңыз 

 

Таратпа материалдар:  

 

1-нұсқа 

Үлгі№1: 

Қазақстан  Республикасының білім  беруді  2010  жылға   дейін дамытудың 

Мемлекеттік 

бағдарламасында 

ақпараттық 

және 

коммуникативтік 

технологияны  білім  беру  жүйесін  жеделдетіп  дамытуға  қолдану  негізгі 

міндеттердің бірі ретінде анықталады. 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 184 

 

 

184 

 Ақпараттық-комуникациялық  технологияны  бәсекеге  қабілетті  ұлттық 

білім беру жүйесін дамытуға және оның мүмкіндіктерін әлемдік білімдік ортаға 

енудегі сабақтастыққа қолдану негізгі мәнге ие болып отыр. 

Білім  беруді  ақпараттандыру,  білім  салаларының  барлық  қызметіне 

ақпараттық  технологияны  енгізу  және  ұлттық  модельді  қалыптастыру 

қазақстандық білім беруді сапалы деңгейге көтерудің алғы шарты. 

Аталған  бағыттарды  дамыту  үшін  құқықтық-нормативтік,  материялдық-

техникалық,  ғылыми-әдістемелік  және  ақпаратттық  жағынан  қамсыздандыру 

педагог мамандарды даярлаудың негізгі бағыттарының біріне айналып отыр. 

Білім беруді қайта құру мұғалімінен үлкен дайындықты талап етеді. Олай 

болса,  олардың  тұлғалық  қасиеттері  мен  мамандық  құзырлықтарына  жоғарғы 

талап  қойылады.  Қазіргі  уақытта  мұғалім  білім  беру  жүйесіндегі  кез  келген 

қайта құруларды педагогикалық процестің негізгі субъектісіне айналып отыр. 

Қазіргі  мектепке  шығармашылық  ізденіс  қабілеті  дамыған,  жаңа 

педагогикалық  технологияларды  жете  меңгерген  мамандық  шеберлігі 

қалыптасқан  мұғалім  қажет.  Бір  уақытта  педагог,  психолог  және  оқу-процесін 

ұйымдастырушы  технолог  бола  білуі  керек.  Сонымен  қатар  оқушының 

шектеусіз  қабілетін  дамыта алатындай білім берудің  әлемдік  кеңістігін  құруға 

қабілетті бола білуі шарт. Бұдан мұғалімнің мамандық шеберлігі анықталады.  

Басқаша  айтқанда,  білім  беруді  ақпараттандыру  процесі  мұғалімнің 

дайындық деңгейі мен  мамандық  сапасына  үлкен  талап  қояды.  Ол  мұғалімнің 

өзін-өзі  дамуына,  өзіндік  білім  алуына  және  шығармашылық  түрде  өздігінен 

қызметтерін  іске  асыруға  мүмкіндік  береді.  Сондықтан  мұғалімдерді  жаңа 

ақпараттық технологияны өз қызметтеріне еркін пайдалана білуіне және оқыту 

құралы  ретінде  пайдалану  бағыттары  бойынша  білімдерін  көтеру  және  қайта 

даярлау  курстарының  мазмұнын  өзгертіп,  жасақтау  қажеттілігі  туындады. 

Педагог  мамандардың  біліктілігін  көтеру  және  қайта  даярлауда  ақпаратттық 

әлемде оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың негізгі құралдарын, жаңа әдістер 

мен  формаларды  кез  келген  уақытта  таба  білуіне  мүмкіндік  туғызу.  Мұндай 

жағдайда  педагог  мамандар  өзін-өзі  дамытуына  және  өздігінен  білім  алуына 

мүмкіндік  алады.  Бұл  жағдайда  дамытудың  өзектілігі  –  жаңа  ақпараттық 

коммуникациялық  технологияны  оқу-тәрбие  процесіне  жан-жақты,  әрі  еркін 

пайдалана білуге үйрету дайындау кезеңдерінің сапалығымен анықталады.  

 

Үлгі№2 

Қазіргі  заман  талабына  сай  адамдардың  мәлімет  алмасуына,  қарым-

қатынасына 

ақпараттық-коммуникациялық 

технологиялардың 

кеңінен 

қолданысқа  еніп,  жылдам  дамып  келе  жатқан  кезеңінде  ақпараттық  қоғамды 

қалыптастыру  қажетті  шартқа  айналып  отыр.  Осы  орайда  келешек 

қоғамымыздың  мүшелері  –  жастардың  бойында  ақпараттық  мәдениетті 

қалыптастыру қоғамның алдында тұрған ең басты міндет.   

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 185 

 

 

185 

Ақпараттық мәдениетті, сауатты адам-ақпараттың қажет кезін сезіну, оны 

тауып  алуға,  бағалауға  және  тиімді  қолдануға  қабілетті,  ақпарат  сақталатын 

дәстүрлі және автоматтандырылған құралдарын пайдалана білуі керек. 

Адамзаттың  қолы  жеткен  ең  үлкен  табыстарының  бірі  –  осы  ақпарат. 

Бірақ оны шектен тыс ашық қолдана берсе, жастар санасын улайтын да нәрсеге 

айналып кетуі  мүмкін.  Бұл  ақпараттың  пассивті  түрде  пайдаланатын бөлігінің 

артуына  байланысты  болып  отыр.  Интернеттің  кең  таралуына  орай  ақпарат 

таратудың  бақылауға  көнбейтін  кері  процесінің  күнен-күнге  артып  бара 

жатқаны байқалады. 

 

2-нұсқа 

Үлгі№1 

Мұғалiмнің  ақпараттық  -  коммуникациялық  құзырлылығы  мен 

ақпараттық мәдениетiн қалыпастыру қазiргi таңда үздiксiз педагогикалық бiлiм 

беру  жүйесiндегi  ең  көкейтестi  мәселелердiң  бiрiне  айналып  отыр. 

Қарастырылып  отырған  мәселе  "Жаңа  ақпараттық  -  коммуникациялық 

технологиялар"  ұғымының  пайда  болуымен  және  бiлiм  беру  саласында 

компьютердiң қолданыла бастауымен тығыз байланысты.  

Жаңа ақпараттық технологиялар   дегенiмiз 

- 

бiлiм 

беру 

iсiнде 

ақпараттарды  даярлап,  оны  бiлiм  алушыға  беру  процесi.  Бұл    процестi  icкe 

асырудан  негiзгi  құрал  компьютeр  болып  табылады.  Компьютер  -  бiлiм  беру 

iсiндегi бұрын шешiмiн таппай келген жаңа, тың дидактикалық мүмкіндіктерді 

шешуге  мүмкiндiк  беретiн  зор  құрал.  Бiрақ  әлі  күнге    деЙін  бiз  осы  зор 

құралдың  шексiз  мүмкiндiктерiнің  оннан  бiрiн  де  пайдалана  алмай  отырмыз. 

Себеп  не?  Басты  себеп  –  мұғалімнің  ақпараттық  коммуникациялық 

құзырлылығы  мен  ақпараттық  мәдениетiнің  қалыптаспауына  немесе 

төмендiгiнде.  Соңғы  жылдарда  бiлiм  беру  жүйесiне  енген  «құзырлылық» 

немесе  "құзiреттiлiк"  ұғымы  жеке  қасиеттерi  мен  бiлiм,  бiлiк,  дағды,  ic 

тәжiрибесi, түсiнiгiнің бiрлiгiн сипаттайды.  

Қазiргi  уақытта  құзырлылықтың  бiрнеше  түpi  бар,  соның  бiрi  - 

aқпараттық    коммуникациялық  құзырлылық.  М.В.Лебедева  мен  О.Н.Шилова 

мұғалiмнiң ақпараттық – коммуншсациялық құзырлылығын "оку, тұрмыыстық, 

кәсiби  мiндеттердi  aқпараттық  және  коммуникациялық  технологиялардың 

көмегiмен шеше бiлу қабiлетгiлiгi" деп анықтайды.  

Авторлар  мақалада  ақпараттық    коммуникациялық    құзырлылықты 

қалыптастырудың  базалық,  жалпы  жәнее  кәсiби  кезеңдерiн  бөлiп  көрсетiп, 

ақпараттық  технологияларды  оқу  қызметiнде  қолдану  мен  кәсіби  мiндеттердi 

шешуде  қолданудың  ара  жiгiн  ашып  көрсетедi.  Бұл  тұрғыдан  қарастырғанда, 

ақпараттық  құзырлылық  екі  құрамдас  бөлiктен  тұрады:  компьютeрлiк 

сауаттылық және компьютeрлiк бiлiмдарлық.  

Компьютeрлiк  технологиялардың  даму  жағдайындағы  ақпараттық 

сауаттылыққа  К.А.  Каймин    "компьютермен  өз  бетiнше  жұмыс  iстей  бiлу, 

 

ПОӘК 042-18.39.1.06/01-2013 

10.09.2013 ж.  № 1 басылым  

410 беттің 186 

 

 

186 

компыoтерлiк  техниканың  көмегімен  есептеу,  жазу,  сурет  салу,  ақпараттарды 

iздеу дағдылары мен бiлiктерінің болуы" деп aнықтама бередi.  

Компьютeрлiк  бiлiмдарлықтың  белгiлерiне  компьютерлер  мен  танымал 

бағдарламалардың  кеңтүрлiлiгiн  бағдарлай  бiлу,  олардың  мүмкіндiктepiн 

бiлу,нақты  бір  жұмыс  үшiн  тиiмдi  бағдарламалық  құралдарды  таңдай  бiлу, 

бағдарламалық құралдар бойынша жеке библиотекасының болуы жатады.  

Сонымен,  мұғалiмнің  ақпараттық  –  коммуникациялық  құзырлылығын 

қалыптастырудың негiзгi тәсiлдерiне мыналар жатады:  

           Ақпараттарды  өңдеудiң компьютерлiк  

технологияларын 

теориялық  

және практикалық тұрғыда оқып - үйрену;  

 Әр  түрлi  қолданыстағы  бағарламалық  қамтамасыздандыруды  оқып  - 

үйрену және оны оқыту процесiнде қолдану мүмкiндiктерiне талдау жасау;  

           Ақпараттық  және  коммуниациялық  технологияларды    жеке  пәндердi 

оқытуда қолданудың тиiмдiлiгiн негiздей және дәлелдей бiлу.  

Ақпараттық  мәдениет  дегенiмiз  -  адамға  ақпараттық  кеңістіктің 

қалыптасуына  қатыcyғa  және  ол  кeңicтіктe  epкін  бағдарлай  алуға,  ақпараттық 

өзара ic-әрекетке түсуге мүмкiндiк беретiн бiлiм деңгейi. Э.Л.Семенюктiң пiкiрi 

бойынша "ақпараттық мәдениет - адамның, қоғамның немесе оның бiр бөлiгiнiң 

ақпааттармен  жұмыс  iстеудiң  барлық  түрлерi  -  ақпараттарды  алу,  өңдеу, 

жинақау  және  осының  негiзiнде  сапалы  жаңа  aқпаратты  құру  және  

практикалық қолдану  бойынша жетiлу деңгейi". 

 

Үлгі№2 

Педагог  ақпараттық  мәдениетiн  қалыптастырy  және  дамыту  –  ұзаққа  

созылатын,  педагогтың  aқпараттық  және  педагогикалық  қызметінің 

интеграциялау  процесi.  Бұл  процсстің  күрделiлiгi  сонда  -  ақпараттық 

мәдениеттiң  қалыптасуы  мен  дамуы  жолында  көптеген  кедергiлерден  өтуге 

тура келедi. 

Ғалымдар  мен  мамандардың  пiкiрiнше,  педагогтың  ақпараттық 

мәдениетiн  дамытудың  негiзгi  факторы  ақпараттық  және  компьютерлiк 

технологияларды  қолдануға  бaйланысты  бiліктілiктi  көтеру  жүйесi  болып 

саналады. Педагогтардың ақпараттық және коммуникациялық технологияларды 

оқыту процесiнде колдана бiлу мүмкіндігін дамыту Мақсатында оку курстарын 

ұйымдастырудың  қажеттiлiгi  бүгiнгi  бiлiм  беру  жүйесiнің  кезектi  мәселесiнiң 

бiрiне айналып отыр.  

Жалпы,  педагог  –  кадрлардың  ақпараттық  мәдениетiн  қалыптастыруда 

факторлардың екі тобын бөлiп көрсету қажет сияқты.  

Бiрiншiсi  -  педагогикалық  бiлiм  беретiн  орта  кәсiптiк  және  жоғары  оқу 

орындары студенттерiнiң ақпараттық мәдениетiн қалыптастыру .  

 

жүктеу/скачать 5,95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: