Адам физиологиясы
жүктеу/скачать 28,52 Mb. Pdf көрінісі
|
Физиология кітап
- Бұл бет үшін навигация:
- Қосымша аі глютиногендер мен агглютининдер
| 7 -к е с т е
Д о н о р д ы ң а г г л ю т и н о г е н д е р і Р е ц е п и е н т т ін а г г л ю т и н и н д е р і I II III IV 0 ( 1 ) - - - - А (II) + - + - В (III) + + - - А В (I V ) + + + “ Донор каны коп молшерде (3-4-5 л) кұйылатын болса реципиент эритроциттері донор плазмасындағы агглютининмен кездесіп желімденуі мүмкін. Бүл жағдайда жогарыда келтірілген кестені пайдалануға болмайды: тек топтас қан кұйылады (I топ қанын I топқа, II топ қанын II топка т. т.), Сонымен казіргі кезде бір-біріне тек аттас топтардың каны ғана кұйылады. Осы төрт топтагы қан АВО жүйесіндегі топтар деп аталады. (Мұны АВ ноль деп оқу ксрск). Бүлардың ішінде әсірссс каны I топқа жататын адамдар көп (46%), II топтағылар бұдан сәл аз (42%), ең азы үшінші топтагылар (9%), IV топтагылар (3%). Қосымша аі глютиногендер мен агглютининдер 1. I топка жататын каннын агглютиногені "0" -мсн белгіленсді. Бұл зритроциттерде А мен В агглютиногендері жок деген сөз. Бұлар болмағанымен I топты қанда баска агглютиноген болуы мүмкін. Өйткені агглютиногендердің (А, В, 0) кайсысы болса да тұкым қуалайтын биологиялык белгілер. Сондыктан онда А не В агглютиногені болмаганымен баска белоктық зат болу керек деген болжам айтылады. 2. А агглютиногеннің А1, А2, A3 деп белгіленетін бірнеше түрі болады. Бұлардың А агглютиногенге Караганда альфа агглютининімен байланысы әлсіздеу келеді. Сондыктан кан тобын аныктарда күші эртүрлі кан сарысуын колданған жөн. Қан сарысуы әлсіз болса, А агглютиноген түрілерінің бар екснін байкамай топтагы канды I топ деп оған I топтагы кан кұйып, шатастыруга болады. 3. Қанда баска да М, N, SP, Лютеран, Келл, Льюнс, Даффи, Кидд, Диего агглютининдсрі табылган. Осыган карай кан топтары да өзгереді. Бұл бір адамға бірнеше рет кан күйган кезде ескеріледі. Ландштейнер эр адамның өз тобы болуы керек деп есептейді. 4. АВО жүйесінің агглютиногендерінен баска адамдарда резус факторы агглютиногені жиі кездеседі (85-86%). Қаннын резус факторын анықтаудың дәрігерлік жүмыста өте үлксн мэні бар, өйтксні оны аныктамастан кан қүюга болмайды. Адам қанында Rh - агглютиноген алғашқы рет macacus rhesus атты мацмылдың қанынан табылган, сондықтан да оны Rh (резус) орпімен белгілейді. Осы маймылдың канын қоянға қүйса, қоян денесінде маймылдың агглютиногеніне (Rh) карсы антитән - антирезусагглютинин пайда болады (29-сурет). Иммунданган қоян каны сарысуына адам эритроциттерін косса, адамдардың 86%-де эритроциттері агглютинацияланады. Демек барлык адамның 86%-де резусагглютиноген болганы, ал 14%-де резусагглютиноген болмайды. |