I фактор -
фибриноген - үлкен молекулалы глобулин, м. с. - 340000.
Нлазмзда 0,3-0,4% фибриноген бар.
Қан ұйыганда фибриноген зольден гельге айналып, үйыган қанның
негізін құрады.
II фактор —
протромбин - гликопротеид (гексоза, ацетил гексозаминнің
қосындысы).
"К" вигаминінің қатысуымен бауыр жасушаларында гүзіледі.
Бүл - пассивті фермент, қан ұюы кезінде белсенді тромбинге айналады.
III фактор -
тіндік тромбопластин мен қан тромбоппастині (екеуі де
фосфолипид) - жасуша мембранасының құрамына кіреді. Тромбопластиңдср
протромбиназа түзілуіне қажет.
IV фактор -
кальций ионы - коагуляцилық, гсмостаздық кезсңдердің
үшеуіне де қатысады.
V - VI факторлар -
проакцелерин жэне
акцелерин - глобулин. Екеуін
қосып акцелератор глобулин (белсенді) дейді. Екі фактордың біреуі (V)
белсенді, екіншісі
- (VI) пассивті болгандықтан
соңгысы
кобінесе
қолданылмайды.
VII фактор -
проконвертин - "К" витаминнің катысуымен бауырда
жасалады, тіндік протромбиназа түзілуіне қажет зат.
VIII фактор -
антигемофилдік (гемофилияга қарсы) глобулин "А ".
АГГ жеткіліксіз болса, гемофилия "А" ауруы пайда болады. АГГ IX жэне
X түрткілердің әсерін күшейтеді.
IX фактор -
Кристмас факторы (аурудыц аты) -
антигемофилдік
глобулин "В". Бүл да "К" витаминнің қатысуымсн бауырда түзіледі. IX
фактордьщ жеткіліксіздігі гемофилия "В" ауруына әкеліп согады.
X фактор -
Стюарт-Проуэр факторы (аурудыц аты), "К" витаминінің
катысуымен
бауырда
жасалады,
тіндік
протромбиназа
мен
қан
протромбиназасы түзілуіне керек.
XI фактор -
тромбопластинніц плазмадагы негізі (РТА) - (plasma
tromboplastin antecedent) - глобулин бауырда түзіледі, ол жеткіліксіз болса,
гемофилия "С" ауруына әкеліп согады.
XII
фактор
-
Хагеман
факторы
қан
тамыры,
жасушалары
жарақаттанғанда эрекет етеді, ол үшін қан бүзылған жасушаның бетімен
түйісуі кажет. Сондыктан оны
жанасу факторы дейді.
Белсенді XII фактор XI факторды белсендіріп, екеуі бірігіп комплекс
қүрады
(жанасу комплекс). XII фактор, сондай-ақ каллекреин жүйесі мен
фибринолизді де күшейтеді.
XIII
фактор - фибринді тұрақты ететін фактор (фибриназа)
плазмада, тінде жэне қан жасушаларында кездеседі, ерімейтін фибрин
түзілуіне қажетті зат. Бұл фактор жеткіліксіз болса, хирургиялық жэне
жарақаттанудан болтан жаралар копке дейін жазылмайды.
XIV фактор -
Флетчер фактор (прокалликреин) - белок, XII факторды.
илазминогенді жэне жргары молекулалы кининогенді белсендіруге қатысады..
XV фактор -
Фитцджеральд-Фложе факторы (жогары молекулалы
кининоген) - XI, ХНфакторларды жэне фибринолизді белсендіреді.
Достарыңызбен бөлісу: