Институты

төмен түсу; Бір қатардан бірінід артынан бірі түрып сап түзеу, 
ж үріп келе ж аты п бірден екі катар жасау;
Ойындар: "Аяғыңды сулап алм а”, "Екі аяз", "Итеріспек”, 
”Кім бүрын шеңберді жеткізеді”, "Таяқш а”, "Ақсак тауы қ”.
Ш анам ен сырғанау: Төбешіктен еңіске қарай сырғанау. 
Алдын-ала төбешікке ж алауш а ілінеді.
С ы р ғ а н а у . Т өбеш іктен ө р т ү р л і өдіспен, су к ү й ы п
өзірленген мүздақ жолмен конькимен сырғанау.
Ш аң ғы м ен сы р ған ау. Ш аңғымен бірінің арты нан бірі 
ж ү р у . Б ір оры нда түры п оңға (солға) бүры лу. Төбешікке 
көтерілу жөне түсу. Шаңғьшы ж инау, тасу, күштеп үстау.
Ә у е н д і-д и д а к т и к а л ы қ қ и м ы л д ы о й ы н д а р . ”Қ ы сқы
мереке" - өні М. Старокодомскийдікі, "Сиқырлы баскыштар”, 
"Қуырш ақпен би” - өні Л. Хамидидікі, сөзі Т. Ломовтікі, ”А яз 
ата”, "Ала күшік", "Қыры қаяқ”.
Қ ы с м езгіліне байланы сты көркем өн ер туы нды лары : 
Ә.Қастеев "Қыс", К. Шаяхметов "Алғапзқы кар", Ж . Шөрденов 
"Қыскы пейзаж ”.
Қыс мезгіліне байланысты саяхаттар, мақсатты серуендер 
үйы м д асты р ы п , б ақы л ау ж а с а т у . "Қ ы скы орм ан ”, "Қ ар 
ж ам ы л ған ағаш тар"; "Қысқы ауы л ”, "Қала, ауы л көрінісі” 
суреттері.
Сурет салу. Қыс көрінісі. Қ ала көшелері кар жамылды. 
А уыл қысы. Қ ар жамылған орман.
Мүсіндеу. Ертегілер еліне саяхат. Қысқы ойын. Шырша 
оттары (рельефті бедерлеу).
Ж апсы ру. Суык торғай, қүсқа жем салғыш, Ж аңа жылға 
ойыншықтар, қыс көрінісі, ойын-сауык: ш ьфш а түбіндегі қоян, 
Ж аң а ж ы лды қ тарту. Оригама: А яз ата, "Қағаз пластика”, 
"Қыс көрінісі".
Ойын. ”А қ қала", "Қарқабак", "Аңдар қалашығы”, ”Қыскы 
ормандағы аңдар", "Қыстауда", "Ш опан серігі” ойындарын 
ойнату. Қысқы спорттык ойьш түрлері: шаңғы, коньки тебу, 
шанамен сырғанау. Кардан қайық, арба, шана, кеме, қорған 
ж асату.
Е ң б ек. Қ ал а, ауы л адам дары ны ң қы с кезіндегі еңбек 
өрекеті, кімнің немен шүғылданатыны туралы түсіндіру. ”Кыс 
қызығы", "Кысқы саях ат”, "Қысқы орманда” такырыптары 
б ой ы н ш а а у ы з ш а , ж ү й е л і ө ң г ім е л е у г е ү й р ету . А ул ад а 
жолдарды кардан тазалау, ағаштардың түбіне кар үю.
Көрікті көктем. Наурыз, сөуір, мамыр - көктем айлары. 
Күн ж ы лы на бастады. Қар еріді, сай-салада су ақты. Өзен-көл, 
теңіз мүздары еріді, сең жүрді. А ғаш тар бүршік жарды, жеміс
194

ағаш тары гүлдеді. Көктемнің алғаш қы гүлдері шығып, көк 
шөп өсті. Мал төлдеді. Көктем қүстары келді.
К өктемгі м ерекелер. 8 Науры з - аналар мерекесі, оған 
өзірлік. 22 Наурыз - жы л басы. "Ғарышкерлер күні", қазақтың 
тү ң ғы ш ға р ы ш к е р і Т. Ә убөкіровпен, Т. М үсабаевпен 
таныстыру. 1 Мамыр - Қазақстан хальщтарының бірлігі күні. 
8 Мамыр - Үландар күні. 9 Мамыр - Жеңіс күні екені туралы 
түсіндіру. Ертеңгіліктер өткізу, ардагер аталармен кездесу, 
о л ар ға сыйлық тапсыру. Б алаларды мерекелік дөстүрлер 
жайында өңгімелеп айтуға үйрету.
К ө к т е м г і к и ім д е р . Өткен топта м ең гер тіл ген білім 
дағды лары н тиянақтау. "Біз не киеміз?” деген такы ры пқа 
киімнің қалай (тоқиды, тігеді, пішеді) жасалатынын, неден 
ж асал аты н ы туралы (жүннен, жіптен, жібектен, ш ыттан, 
теріден), тоқыма фабрикасында, сөн үйінде, дайын киімдерді 
қайдан алуға болатьшы туралы, киімге байланысты мамандар 
қ а л а й а т а л а т ы н ы т у р а л ы (тігін ш і, тоқы м аш ы , етікш і) 
өңгімелеу жөне өңгіме қүрату.
К өктем м езгілінде б ай лан ы сты б ақы лау, с а я х ат та р , 
м а қ с а т т ы серуендер: "К өктем гі алм а ағаш ы ”, "С аябаққа 
саяхат”, "Алғашқы ш ыққан гүл”, "Жер жырту, түқым себу", 
"Су тасыды”, "Көктем көрінісі".
Әдеби ш ы ғар м ал ар . Әңгімелеу. Қ. Аманжолов "Долы 
бүлт", С. Б егалин "К өгалды көтергендер”, Н. Қадырбаев 
"Көшеттер", Ә. Ахметов "Март", М. Көккөзов "Қарлығаштың 
үясы”, Е. Сөрсенбеков "Наурыз көже".
О қ ы п т ү с ін д ір у . Е. Ө тетілеуо в "К өктем өрн егі", 
Ә.Шьшбатыров "Күн сүйетін өсімдік", Т. Молдағалиев "Сөуір 
а й ы ”, Б. С үлейм енов "А л ға ш қ ы гүл", Б. Т ү р д ал ы ү л ы
"Көкжиектегі оттар".
Ж а т т а т у . Абай "Ж азғы түры " (үзінді), I. Ж ансүгіров 
"Ж а зға салым", Ә. Сөрсенбаев "Ж ы л күсы ”, М. Әлімбаев 
"Кемпірқосақ", Ә. Табылдиев "Төл алу”, "Өрісте", Б. Қозыкеев 
"Қүс келді”, Қ. Мьфзалиев "Май жыры”, О. Асқар "Наурызым 
а р м ы сы ң ", Р. Қ у н а қ о в а "К үн кү р кір еген д е", И. И саев 
"8 Н ауры з”, Ө. Ақыпбеков "Наурыз", "Алғашқы ж аңбы р”, 
Ж .Қашқынов "Наурыз”.
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ТӘРБИЕ
Табиғатты бақылау. Көктемнін алғашқы белгілерін атау 
(қардың еруі, тамшылар), қай жердің қары ерте ериді (қыр, 
орман, апіык жер). Мүз сүңгілерінің пайда болуы, еріп кетуі.

жүктеу/скачать 7,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: