"SCIENCE AND EDUCATION IN THE MODERN WORLD: CHALLENGES OF THE XXI CENTURY" NUR-SULTAN, KAZAKHSTAN, JULY 2019 195
және теріс әдісімен боялып, нәтижесінде № 3 суретте кӛрсетілгендей грамм теріс
фитопатогенді бактериялар топтамасының суреттерін алдық.
Қорытынды Фитосанитарлық бақылау барсында Нҧр-сҧлтан қаласының Жасыл белдеу жасанды
орман алқаптарында басым кездесетін фитопатогенді ауру бактериялық обыр екені
кӛрсетілді. Бактериялық обыр ауруының қоздырғышы жас және 20-30 жыл жас
аралығындағы ағаштарды зақымдап, оның толықтай шіріп қурауына алып келеді. Бҧл
ӛсімдік ауруы сҥйелді қайың (Bеtula pеndula Roth.), кәдімгі қарағай (Pinus sylvestris L.),
емен (Quercus robur L.), кӛктерек (Populus tremulae L.) сынды ағаш тҥрлерін зақымдайды.
Мақаламыздасҥйелді қайыңның (Bеtula pеndula Roth.) бактерия обырының қоздырғышы
Erwinia multivora-ның тигізетін әсерін, ағаштың морфо-анатомиялық ӛзгерістерін
қарастырдық. Сондай-ақ бактерия культураларын алу ҥшін келесідей қоректік орталарды
пайдаландық: стандартты агар (стандартный агар), картопты агар (картофельнвй агар), ет-
пептонды агар (мясо-пептонный агар). Сҥйелді қайың (Bеtula pеndula Roth.) діңіндегі
жарадан алынған кескіндерді аталған қоректік орталарға отырғызып, одан алынған 10
кҥндік бактерия изоляттарының анатомо-морфологиялық сипаттамаларына тоқталып,
фитопатогенді бактерияларды Xanthomonas (1 топ), Enterobacter (2 топ) және Bacillus (3
топ). деп ҥш топқа топтастырып кезекті сипаттамасын бердік.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 1. Сагитов А.О., Исин М.М., Джаймурзина А.А. Бактериальная водянка березы в
Северном Казахстане // Сб. ст. межд. науч. конф. «Фитопатогенные бактерии.
Фитонцидология. Аллелопатия». Житомир, 2005, С. 79–83.
2. Синадский Ю.В. Береза. Ее вредители и болезни.-Москва.: Наука, 1973,8 с.
3.
Сағиов
А.О.,
Назарбекова
М.Х.,
Карбозова
Р.Д.
Фиотопатология.-
Алматы.:Алматы,1992,8-9 б.
4.Журавлев И.И. Лесная фитопатология.-Москва.: Лесная промышленность, 1969,214-215
с.
5.Черпаков В.В. Бактериальные болезни лесных пород в патологии леса // Изв. С.-Петерб.
лесотехн. акад. 2012, № 200,С. 292–303.