559
Қазіргі қазақ тілі
Соған қарап сөзді, сөз тіркесін сөйлемнен айырып танудың керегі
жоқ деуге бола ма?
Соны дəл солай айтпаса да, тіл білімінің көрнекті ғалымдары
олардың арасына «сына қағып», екі айырып тастау керек екенін
уағыздады.
Жоғарыда (§2) айтқанымыздай, сөз тіркесінің сыр-сипаты жа-
йында ғалымдардың көзқарастары əр алуан. Дұрысына көз жеткізу
үшін сөз тіркесінің сөйлемнен (§3), сөзден (§9) айырмашылықтары
неде екенін білу керек.
Егер сөйлем қарым-қатынас жасаудың, адам ойын білдірудің
негізгі формасы болса, с ө з жəне с ө з т і р к е с і – сөйлем құраудың
материалдары. Өзара тығыз байланыстағы бұл үш грамматикалық
категорияның əрқайсысына тəн өзіндік айырмашылықтары бо-
лумен қатар олардың бастары түйісетін де орындары болатыны
белгілі. Қалайда күрделі сөздерді жəне басқа түйдекті тіркестерді
сөз тіркесі деп шатастырмау керек, жеке сөз тіркестері де сөйлем
қызметінде жұмсалса, олар – сөз тіркестеріне тəн қасиеттерінен
айырылып қалады деп түсінбеу керек.
Достарыңызбен бөлісу: