112
Бекітілген тегістеуіш басы бар станоктарда 1-калибрлі (3.6-сурет,г)
пышақ пен жетек шеңберінің басы бөлек вагонға орнатылады, ол өз кезегінде
тегістеу кезінде және жетек шеңберінің тозуын өтеу кезінде қозғалады. Бұл
машиналардың кемшілігі – тегістеу дөңгелегі тозған сайын жұмыс бөлігінің
осьінің ығысуы.
Жылжымалы тегістеу басы бар машиналарда тірек пышақ станоктың
төсегіне мықтап бекітілген (3.6-сурет,б), ал жетек доңғалағының тегістеуіші
мен басы осьтеріне перпендикуляр қозғалады,
шеңберлер тозған сайын
жұмыс бөлігінің осьінің өзгеруін өтейді.
Сурет 3.6. Центрлеусіз-ажарлау станоктарының компоновкалары және өңдеу
схемалары
Центрлер сызығының орналасуы бойынша
орталықтандырылмаған
тегістеу машиналары көлденең, көлбеу және тік (3.6,а,в,д-сурет).
Ең кең қолдану-бұл орталықтар сызығының көлденең орналасуы бар
машиналар. Мұндай машиналардың бағыттаушылары шлам мен эмульсиядан
жақсы қорғалған, бұл сөзсіз машинаның дәлдігі мен дәлдігіне әсер етеді.
Орталықтар сызығының көлбеу орналасуы бар станоктар (3.6-сурет,в,г)
үлкен диаметрлер мен массалардың дайындамаларын өңдеу үшін
қолданылады. Бұл орналасумен жұмыс бөлігінің пышаққа қысым күші
азаяды және жетекші шеңберге қысым күші артады.
Тегіс тегістеу машиналары (3.7-сурет) тегіс беттерді дәл өңдеуге
қызмет етеді. Машинаның 1 төсегінде 2 жұмыс үстелі
қозғалатын
бағыттағыштары бар 3 крест үстелі орналасқан. 3-үстел станокшының
113
Бекітілген тегістеуіш басы бар станоктарда 1-калибрлі (3.6-сурет,г)
пышақ пен жетек шеңберінің басы бөлек вагонға орнатылады, ол өз кезегінде
тегістеу кезінде және жетек шеңберінің тозуын өтеу кезінде қозғалады. Бұл
машиналардың кемшілігі – тегістеу дөңгелегі тозған сайын жұмыс бөлігінің
осьінің ығысуы.
Жылжымалы тегістеу басы бар машиналарда тірек пышақ станоктың
төсегіне мықтап бекітілген (3.6-сурет,б), ал жетек доңғалағының тегістеуіші
мен басы осьтеріне перпендикуляр қозғалады, шеңберлер тозған сайын
жұмыс бөлігінің осьінің өзгеруін өтейді.
Сурет 3.6. Центрлеусіз-ажарлау станоктарының компоновкалары және өңдеу
схемалары
Центрлер сызығының орналасуы бойынша орталықтандырылмаған
тегістеу машиналары көлденең, көлбеу және тік (3.6,а,в,д-сурет).
Ең кең қолдану-бұл орталықтар сызығының көлденең орналасуы бар
машиналар. Мұндай машиналардың бағыттаушылары шлам мен эмульсиядан
жақсы қорғалған, бұл сөзсіз машинаның дәлдігі мен дәлдігіне әсер етеді.
Орталықтар сызығының көлбеу орналасуы бар станоктар (3.6-сурет,в,г)
үлкен диаметрлер мен массалардың дайындамаларын өңдеу үшін
қолданылады. Бұл орналасумен жұмыс бөлігінің пышаққа қысым күші
азаяды және жетекші шеңберге қысым күші артады.
Тегіс тегістеу машиналары (3.7-сурет) тегіс беттерді дәл өңдеуге
қызмет етеді. Машинаның 1 төсегінде 2 жұмыс үстелі қозғалатын
бағыттағыштары бар 3 крест үстелі орналасқан. 3-үстел станокшының
қауіпсіз жұмысын қамтамасыз ететін қаптамалармен жабдықталған. 3-
үстелде жұмыс бөлігін орнатуға және бекітуге
арналған магниттік плита,
қыспақ немесе басқа қысқыш құрылғы бар. 4 бағанына 5 тегістеуіш
орнатылған, ол шеткері жұмыс істейтін 6 тегістеуіш дөңгелегі бар
айналдырықты көтереді. Станоктың негізгі тораптары: 8 гидростанция және
станок станогының ішінде немесе жеке электр шкафымен орналасқан электр
жабдығы жүйесі.
Басқару органдары
I-қолмен бойлық үстелдің тұтқалары;
II-автоматты көлденең беруді
орнату дискісі;
III-үстелді көлденең бағытта қолмен жылжыту тұтқалары;
IV-қолмен кері үстел тұтқасы;
V-шыбықтың қолмен тік берілісі;
VI – майлау-салқындату техникалық құралдарын жеткізу жүйесі
(СОТС);
VII-үстелдің көлденең берілуін қосу және реверсиялау тұтқасы;
VIII-машинаны басқару тақтасы.
Достарыңызбен бөлісу: