Н. Ю. Зуева (жауапты хатшы), О. Б. Алтынбекова, Г. Б. Мәдиева


Structural and compositional nature of Monological text



Pdf көрінісі
бет146/193
Дата10.10.2022
өлшемі4,5 Mb.
#42207
1   ...   142   143   144   145   146   147   148   149   ...   193
Structural and compositional nature of Monological text 
 
In linguistics of the text of one of the important not investigated problems definition of is functional-structural 
character of the monological text is.
Monologue — the speech of a character which is not assuming the direct response; the speech turned to listeners or 
to. In a speech context the monologue is reflected in an internal psychological condition, in excitement and is a 
category of the composite-speech form. Original character of the monological text it was spoken in problems of 
textual criticism, but not рассмативалась as object of research. T.Abdikuly's works «Парсат майданы» and 
M.Magauina «Тазыны өлімі» have been chosen as the monological text. 
Key words: the monological text, functionality, compositional, the author's story, a syntactic number. 
Д. Калиакпар 
Структурно-композиционный характер монологического текста 
В лингвистике текста одной из важных мало исследованных проблем является определение функционально-
структурного характера монологического текста.
Монолог – речь действующего лица, не предполагающая непосредственного отклика; речь, обращённая к 
слушателям или к самому себе. В речевом контексте монолог относится к категории композиционно-речевой 
формы отражения внутреннего мира и состояния человека, его переживаний. Несмотря на то, что монолог 
имеет своеобразную характеристику, он исследуется в контексте проблем общей текстологии, но не 
рассматривается как объект специального исследования. Произведения Т. Абдикулы «Парсат майданы» и
М. Магауина «Тазының өлімі» были выбраны в качестве монологического текста. 
Ключевые слова: монологический текст, функциональность, композиционность, авторский рассказ, 
синтаксический ряд. 
_____________________________ 
Кез келген бейнелеу тəсілдері көркем шы-
ғармада жеке-дара тұрып ешқандай қызмет 
атқармайтыны белгілі. Сондықтан жазушы 
кейіпкерінің ішкі сезімдерін монологпен, өзге 
де бейнелеу құралдарымен өзара сабақтастыра 
отырып береді.
Белгілі ғалым Страхов И.В былай дейді: 
«Психологическое своеобразие внутренней речи 
выражается не только в ее структурных осо- 
бенностях, но и в ее семантике и функциях. 
Значение слова представляет его семантическую 
устойчивость, смысл же слова это его содержа-
ние мыслимое в определенном психологи-
ческом и речевом контексте» [1, 23].
Т.Əбдікұлының «Парасат майданы» атты 
повесінде автор ішкі ойы монолог түрінде бері-
ліп, автор оқиғаны сырттай бақылаушы ғана 
емес, оқиғаға араласушы. Ол өз атынан ғана 
Д. Қалиакпар 


173
Вестник КазНУ. Серия филологическая. № 1(147). 2014 
сөйлеуші. Оның өзі объективті жəне субъек-
тивті түрғыдан көрінеді. Мысалы: Мен бұл 
күнделiктi таныс дəрiгерден алғанмын. Ең ға-
жабы – күнделiк иесiн мен бiлетiн болып шық-
тым. Дүние қанша кең болса да, адам жолы-
ның қиылысында да шек жоқ.
Шығарма мазмұнының өзегі күнделік жазу-
шы адам болғандықтан, көп оқиғалар сол адам-
ның көзімен, ойымен беріледі. Мұның бəрі 
автор бейнесінің күрделі, көп қырлы құрылы-
мын жасайды. Мысалы: Жас кезде өмiр қайна-
ған базар секiлдi. Дос та көп, жолдас та көп. 
Достың досы саған да дос болып жүретiн кез. 
Сондай бiр сапырылысқан тұста аз-кем күн 
аралас-құраластау болғанымыз бар. Түрi де 
есiмде: ұзын бойлы, арық, ақсары жiгiт. Жүй-
кесi жұқалау ма – əзiл сөзге қызарып кететiн. 
Оған бөтен елдiң адамына қарағандай, көңiлiн 
аулай сөйлеп, аяңқырап жүретiнбiз. 
Көбiне жиын-тойларда, қонағасыларда кез-


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   142   143   144   145   146   147   148   149   ...   193




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет