Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»

63
 
«оқыды» сӛздері немесе «Мен ысқырыққа үрлеп, ысқырық естимін» 
сӛздері тән. 
Идеяларды ҧсына отырып, осындай сҧхбаттасушыларға 
хабарламаның айтылуы қызықты және тартымды болу ҥшін 
ӛздерінің сӛйлеу қарқыны мен ырғағын тҥрлендіру, интонациясын 
ӛзгерту, ҥзілістер жасау керек, хабардың дыбысы қызықты әрі 
тартымды болуы керек. 
Кинестетикалық ойлау түріне (лат. tactilis — сезгіш, 
тактильді сезімдер — бҧл жанасу сезімдері) адамдардың 40 — 52% 
тән. Кинестетиктер ҥшін ақпаратты тактильді тәсілмен қабылдау 
тән. Олар әдетте: «Мен қайда баратынымды білетін сияқтымын» 
сӛзі тән.
Қараңғы бӛлмеде тҧрған піл туралы мысал бар: заттың қарама-
қарсы тҧрғанын тҥсіну ҥшін адамдар қараңғыда ӛздерінің 
қолдарымен сипайды. Пі лтҧмысығын ҧстаған соң, біреуі бҧл су 
қҧбыры дейді, екіншісі қҧлағын ҧстап, бҧл ҥлкен желпуіш дейді, 
ҥшіншісі аяғын ҧстап, бҧл бағандар дейді, тӛртіншісі арқасын 
сипап, оның алдында тақ тҧр дейді.
Кинестетиктермен байланысты бастаудың маңызды элементі қол 
алысу, мейірімді кӛзқарас болып табылады, ал оларға қандай 
ақпарат бергенде оны кӛрсететін – тыңдаушыны эмоционалды 
тартатын, сезімдер тудыратын материалдар болу керек. 
Біздің эмоционалдық жағдайларымыз адамдар барлығы туралы 
ойлайтын тәсілмен байланысты. Егер адам мәселені ойлап отырып, 
тҧйыққа тірелсе, бҧл оның нақты тәсілді ҧстанып, ол туралы 
ойлауынан болуы мҥмкін. егер адамның мәселе туралы ойлайтын 
тәсіл туралы ақпаратты жинаса, онда оның ойлау стиліне әсер етуге 
және осы адамға ойлау тәсілін ӛзгерту арқылы мәселені шешуге 
кӛмектесуге болады. 
Біздің ойлау эталондарымыз біздің сыртқы тҥрді, дыбысты, 
сезімді, иісті және дәмді ҧсыну жҥйелерімізбен ҧласады. Қосалқы 
қҧрылымдар (сенсорлық арналар) – бҧл ӛзара әрекеттесу ҥшін, 
әлеуеттерді ӛзгерту және сҧхбаттасқа әсер ету тәсілі. 
Тәжірибеден белгілі болғандай, ең алдымен серіктестің қарым-
қатынас бойынша жетекші арнасына бағдарланған ақпарат 
жақсы қабылданады, немесе, әсіресе аудитория аралас болғанда, 
барлық арналарға бір уақытта әсер ете алады, яғни әңгімелеу, 
иллюстарциялар кӛрсету және жағымды эмоциялар мен сезімдер 
тудыру. Конфуций айтқандай: «Мен естимін және ҧмытамын. Мен 
кӛремін және есте сақтаймын. Мен істеймін және тҥсінемін». 
Барлық арналарға әсер ету кезінде зара тҥсіністік жақсарады, 
қарым-қатынас серіктестерді қанағаттандырады. 
Басқа адамдармен ӛзара тҥсіністікке жету ҥшін әртҥрлі амалдар 

жүктеу/скачать 3,57 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: