Рылыс академиясы



Pdf көрінісі
бет126/149
Дата03.11.2022
өлшемі7,3 Mb.
#47271
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   149
Байланысты:
АҒАШТАНУ

Аралайтын бӛлшектерге жатады шпалдар мен темір жолының 
аудармалық бӛренелері. 
Шпалдар кең табанды мақсатына байланысты үш түрі болуы мүмкін: I – 
басты жолдар, II – станциялық және кірме жолдарды және III – кірме 
жолдардың қызметі ӛнеркәсіптік кәсіпорындар.
Шпалдар бӛлінеді: кесілмеген 
(11.1-сур.), кесілген тек екі қарама-қарсы жақтарынан, және кесілген тақтай 
(11.1-сур.), кесілген барлық тӛрт жақтарынан.
Келісуінше МемСТ 78-89 I 
типтегі шпалдар қалыңдығы 180 мм, ені үстіңгі қабаты бойынша кескінделген 


205 
ағаш 165 мм, ал тӛменгі 250 мм, шпалдар II және III типті бірнеше аз 
қалыңдығы бар (сәйкесінше 160 және 150 мм), ені үстіңгі қабаты бойынша 
кескінделген ағаш олардың қалыңдығына тең, ал тӛменгі 230 мм.
Шпалдардың 
ұзындығы үшін қабылданған ТМД-да енінің 1520 мм әдетте құрайды 2750 мм, 
бірақ аса ауыр жүк тасымал учаскелерінің арнайы тапсырыс бойынша шпалды 
дайындама ұзындығы 2800 мм,
ал учаскелер үшін біріктірілген жолы әртүрлі, 
жолтабан енінің ұзындығы 3000 мм. 
Ауытқуға жол беріледі, белгіленген мӛлшерлерінің: ұзындығы бойынша 
t20 мм, қалыңдығы бойынша t5мм; ені бойынша жоғарғы қабаты бойынша 
кескінделген ағаш -10 мм +а, мұндағы арасындағы айырмашылық ені тӛменгі 
және жоғарғы пласт, ені бойынша тӛменгі қабаты бойынша кескінделген ағаш -
5 мм және +20 мм. Стандартта кӛрсетілген, сондай-ақ рұқсат етілген ауытқу 
биіктігі бойынша кесілген бүйір жақтары кесілген шпал. 
Ағаштың ылғалдылығы кез келген болуы мүмкін, алайда егер ол 22% 
жоғары болса, онда шпалдың қалыңдығы мен еніне МемСТ 6782.1-75 немесе 
МемСТ 6782.2-75 кептіруге арналған номиналға сәйкес әдіп тағайындалады. 
Шпалдарды сапасы бойынша 1-ші және 2-ші сұрыпты ажыратады. Сапа-
сына ерекше назар аударылады, шпал темір жолда орналасқан жерлерде 
астарлар.
Сонымен қатар, сау боп қосылып ӛскен бұтақ, осы жерлерде шпал 1-
ші сұрыпты болуы тиіс ӛлшемі 40 мм, ал 2-ші сұрыпты шпал 60 мм артық емес. 
Қалған беттерінде жіберіледі бұтақ кӛп түрлі үлкен ӛлшемдерде. 
Үгітіліп шіріген бұтақша бойында шпал 1-ші сұрыпты жол берілмейді, ал 
2-ші сұрыпты шпал 3 дана болуы мүмкін, ӛлшемі 25 мм артық емес (бұл 
жағдайда бұтақ астарларды орналасқан жерде). 
Сұрыпқа қарамастан шпал шіруге берілмейді (ядролы және жұмсақ шел 
қабық), қос ӛзек, бір мезгілде белгіленген және аязды жарық. Стандартпен 
белгіленген шектеулер саңырауқұлақ ядролы дақтар мен жолақтар, қатты шел 
қабық шіріксіз, жалған ядро, терең құрт жеген жері, ӛсімше және механикалық 
зақымдануы.
Кесілмеген шпал бетінің және ағаштың қалып қалған бүйірі 
учаскелер кесілген шпал тазартылуы қабығы. Шпалдарды даналап есептейді; 
олар тӛсемдерді қатарларда немесе қиылысатын қатарларда сақталады. 
Шпалдарды жолға салар алдында майлы антисептиктермен залалсыз-
дандырады. 
Шпалдар үшін темір жолдардың тар табандарына ие, сондай-ақ шпалдар 
үшін жолдар кең табанды, бірақ ӛлшемдері кішірек. Сәйкес МемСТ 8993-75 
шпалдардың үш түрін шығарады (I, II және III), кесілген және кесілмеген. I 
типті шпалдардың ені мен қалыңдығы жоғарғы қабаты бойынша кескінделген 
ағаш 140 мм, ені тӛменгі қабаты бойынша кескінделген ағаш 230 мм, ал III 
типті шпалдың қалыңдығы 120 мм, ені үстіңгі қабаты бойынша кескінделген 
ағаш 100, ал тӛменгі – 190 мм. Ұзындығы шпал жол үшін 600 мм тең 1200, 
жолтабан 750 мм – 1500 және жол үшін 900 мм – 1700 мм.
Нормалар рұқсат 
етілетін ақаулар шамамен нормаларға сәйкес 2-ші сортты, шпал кең табанды. 
Бӛренелер бағыттамалы бұрмалар үшін темір жол және тар табандарға 
дайындайды, тиісінше МемСТ 8816-70 және МемСТ 8992-75. Нысан бойынша 


206 
және кӛлденең ӛлшемдеріне жақын шпал (бірдей қалыңдығын, бірақ үлкен 
енін, әсіресе үстіңгі қабаты бойынша кескінделген ағаш).
Аударым бӛрене-
лердің ұзындығы үшін кең табанды құрайды 3-тен 5,5 мм градациямен 0,25 мм. 
Тар жолтабан үшін ені 600 және 750 мм орнатылған 10 мӛлшердегі ұзындығы-
ның диапазонында 1300-ден 3000 мм, ал ені 900 мм-де 10 мӛлшерлерін белгі-
леудің диапазонында 1600-ден 3500 мм. 
Аударым бӛренелерді дайындама ағаштан жасалған, шпалдар секілді. 
Айырмашылығы аударым шпал бӛрене болуы жоғары сапалы ағаш барлық 
ұзындығы бойынша ғана емес орындарда тӛсеу астарлар; ағаштың сыртқы 
пласт жағдайына ерекше кӛңіл бӛлінеді. Нормалар рұқсат етілетін ақаулар 
жоғарыда кӛрсетілген стандарттар.
Жалпақ сызықты бӛренелер ескеріп және 
жеткізеді жиынтығымен әр түрлі бар діңгектер мақсатына жолдарының типті 
рельстерді және маркалы бағыттамалы бұрмаларды. Жіңішке сызықты бӛрене-
лер ескереді жиынтығымен немесе даналап. Аударым бӛренелер кең табанды 
жол беріледі ӛндіріп желімдеу жекелеген элементтеріне сәйкес МемСТ 9371-90. 
Шпалдар метрополитен үшін МемСТ 22830-77 сәйкес қалыңдығы мен ені 
үстіңгі қабаты бойынша кескінделген ағаш 165 мм, ені тӛменгі қабаты бойынша 
кескінделген ағаш 250 мм. Шпал ұзындығы 2650 мм, сондай-ақ 900 мм. 
Номиналды ӛлшемі үшін белгіленген ылғалдылығы 18%. Шпалдың дайын-
далуы ағаш, қарағай немесе қайың, бірқатар ақауларға жол бермей. Шпалдарды 
майлы антисептиктермен залалсыздандыру. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   149




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет