Білімді пысықтау мен бақылауға арналған сұрақтар

141 
Физика сабақтарына педагогикалық дәстүрлі талдау жүргізудің 
екі әдісі: В.П.Симонов әдісі және И.М.Богданов әдісі қарас-
тырылады. 
Кесте. Физика сабағын талдау сызбасы (В.П.Симонов әдісі) 
Кесте 14. 
№ 
Мұғалімнің іс-әрекетіне қойылатын талаптар 
Оқушының 
іс-әрекетіне 
қойылатын 
талаптар 
Ұйымдастыру
шылық 
Оқыту 
Тәрбиелік 
1. 
Сабақ 
жоспарының 
орындалуы. 
Оқытудың 
ғылымилық 
қағидасының 
орындалу 
Сабақтың 
идеялық, 
адмгершілік 
көзқарасқа 
бағыттылығы 
Танымдық 
белсенділіктің 
деңгейі. 
2. 
Техникалық 
құралдар мен 
көрнекілікті 
пайдаланудың 
мақсаттылығы 
мен тиімділігі. 
Көрнекілік 
қағидасының 
жүзеге 
асырылу 
айқындылығы 
Оқушылардың 
еңбек ету және 
оқу 
дағдыларын 
қалыптастыру 
Оқу пәні мен 
сабаққа оқушының 
қызығушылығының 
бар болуы. 
3. 
Негізгі психоло-
гиялық-гигие-
налық талап-
тардың жүзеге 
асырылуы. 
Білімнің 
беріктілігі 
түсініктілігі, 
жүйелік 
қағидасының 
жүзеге 
асырылуы. 
Экономикалық 
тәрбие мен 
кәсіптік 
бағдарға 
арналған 
мүмкіндіктер-
ді пайдалану. 
Оқушының өзіндік 
жұмыс дәрежесі 
4. 
Барлық 
оқушылармен 
кері байланыс 
жүзеге 
асырылуы. 
Оқытудағы 
тиімділік және 
шыдамдылық 
қағидасының 
сақталуы. 
Сабақтың 
ақыл-ой тәр-
биесіне және 
оқушының 
дамуына әсері. 
Білімді белсенден-
діру (оқу материа-
лындағы жетекші 
идеяларды ажырата 
білу іскерлігі) 
5. 
Оқу пәнін жетік 
білу, педагоги-
калық шеберлік 
деңгейі. 
Проблемалық 
қағидасының 
жүзеге 
асырылуы. 
Физикалық 
және гигиена-
лық тәрбиеге 
қойылатын 
талап. 
Аналитикалық 
іскерліктер мен 
дағдылардың 
деңгейі. 
6. 
Сабақ бойынша 
құжаттарды 
ұйымдастыру 
деңгейі. 
Оқытудың 
өмірмен, 
теориямен, 
практикамен 
Оқушыларға 
сабақтың 
эстетикалық 
әсері. 
Сабақ барысында 
тілдің, жазу, гра-
фикалық және 
арнайы іскерліктер 

142 
байланыс 
қағидасының 
жүзеге 
асырылуы. 
мен дағдылардың 
дамуы. 
7. 
Мұғалімнің 
тілінің шебер-
лігі (эмоциа-
налдығы, образ-
дылығы, дыбыс 
ырғағы және 
т.б.) 
Басты 
дидактикалық 
мақсатқа жету 
дәрежесі мен 
оны таңдау 
үйлесімі 
Сабақ бары-
сында тәрбие-
лік міндетті 
орындауды 
өмірмен бай-
ланысты жүзе- 
ге асырудың 
тиімділігі 
Ұжымдық жұмыс 
істеу дағдыларын 
дамыту. 
8. 
Сабақта 
уақытты тиімді 
пайдалануы. 
Оқыту әдісін 
дұрыс таңдау 
мен оның 
оқушының 
жас ерекше-
лігіне және 
дамуына 
сәйкес келуі. 
Сөзбен және 
баллмен 
бағалаудың 
тәрбиелік 
мүмкіндіктерін 
пайдалану. 
Тақтада және 
арнайы құрал 
жабдықтар мен 
жұмыс істей білу 
іскерлігі. 
9. 
Мұғалімнің 
сыртқы сипаты 
мен педагоги-
калық 
мәдениетті 
және тактикасы. 
Оқушының 
білімі іскер-
лігі мен дағ-
дысын және 
оған қойыла-
тын талаптар-
дың деңгейін 
бақылау. 
Мұғалімнің 
оқушыларға 
қозқарасымен 
оқушылардың 
басқару стилін 
таңдаудың 
дұрыстығы. 
Оқушылардың 
ұйымшылдығы мен 
тәртіптілігі. 
10. Техника 
қауіпсіздігі мен 
еңбекті қорғау 
ережелерінің 
сақталуы. 
Үй тапсырма-
сының көлемі-
нің үйлесім-
ділігі мен оны 
оқушыларға 
жеткізу әдісі-
нің тиімділігі. 
Мұғалімнің 
жеке тұлға 
ретіндегі 
тәрбиелік мәні 
және оның 
сабақтағы
іс-әрекеті. 
Оқушының сыртқы 
сипатының 
бірыңғай қойылған 
талапқа сәйкестігі. 
α 
β 
γ 
ω 
Тиімділік коэфиценті мына формуламен есептелінеді: 
Э=(( α+ β+ γ+ ω)/80)100% 
Жоғарғы көрсеткіш-2балл 
Орташа көрсеткіш-1балл 
Төмен көрсеткіш-0балл 

143 
Ең жоғарғы баллдың мүмкін болатын қосындысы: 
Егер85%˂Э˂100% болса, онда сабақ өте жақсы өткізілді; 
Егер65%˂Э˂84% болса, онда сабақ жақсы өткізілді; 
Егер45%˂Э˂64% болса, онда сабақ орташа өткізілді; 
Физика сабағын талдау және бақылау үлгісі 
(И.М.Богданов әдісі бойынша)
Кесте 15. 
Оқу материалының 
мазмұны 
Мұғалімнің 
сабақтағы жұмысы 
Оқушының сабақтағы 
жұмысы 
Мұғалімнің сабақ тақы-
рыбын тағайындауы жә-
не соған байланысты 
сабақтың мақсаты, оқу-
шыларға тапсырма 
Мұғалімнің 
педагогикалық 
тәжірибесі 
Оқушылардың 
белсенділігі 
Оқу материалы мазмұ-
нының сабақ тақырыбы 
мен мақсатына сәйкес-
тілігі
Сабаққа оқу-материал-
дық базасының дайын-
дық сапасы мен оның қа-
зіргі заманға сәйкестігі 
Оқу материалына қызы-
ғушылықтың оянуы 
Қазіргі ғылым мен тех-
ника салаларындағы мә-
ліметтермен; берілген 
тақырыпты толық аша-
тын мәліметтермен оқу 
материалының мазмұ-
нын байыту 
Жұмыс жағдайын тез 
құра білу іскерлігі, са-
бақта оқу уақытын 
ұтымды, тиімді пайда-
лана білу 
Мұғалім мен оқушылар-
дың өзара қарым-қатынасы 
Тақырыптың толық ашы-
луы, қиын есептерді қа-
растырудағы тиімділік 
Оқушылардың дербес, 
ұжымдық 
іс-әрекетін 
ұтымды жоспарлау, ба-
қылау, түзету 
Ұйымшылдық пен тәртіп-
шілік 
Баяндаудың бір ізділігі, 
анықтылығы, 
обрыздылығы 
Қателерді талдау мен 
ескерту, қызығушылы-
ғын ояту 
Білімді өз бетімен меңгеру 
үшін техникалық құрал-
дарды, зертханалық құрал 
жабдықтарды, 
компью-
терді пайдалана білу 
Сабақтағы берілген ма-
териалды оқу құралын-
дағы материалмен са-
лыстыру 
Ойлау белсенділігін да-
мыту, өзіндік жұмысқа 
үйрету. 
Физикалық 
құралдарды 
пайдалану кезінде қауіп-
сіздік ережелерін сақтау 
Сабақта бағдарламалық 
жасақтамалардың және 
оның оқу бағдарламасы-
на, сабақ тақырыбы мен 
Жұмыс барысында оқу-
шылардың жас ерекше-
ліктерін ескеруі 

144 
мақсатына сәйкестігі 
 
8.2. Физика пәнінің мұғалімдерінің сабақты өзіндік
тұрғыдан талдау 
Талдау сабақ жүргізген мұғалімнің өткен сабақты өзіндік 
талдаудан басталады. Сол себепті төмендегідей өзіндік талдау 
жоспарын ұсынамыз:
1.Сабақта: а) білімділік, б) дамытушылық, в) тәрбиелік 
мақсатын қалай жүзеге асырдыңыз? Сабақтың үш мақсатын өзара 
қалай байланыстырдыңыз? 
2. Сабағыңыздың түрі, типі және қолданылған әдіс-тәсіліңіз 
қандай? 
3. Сабақты жоспарлаған кезде сыныптың, сынып оқушы-
ларының қандай ерекшелігін ескердіңіз? 
4. Сабақты жоспарлау кезінде бұл әдіс-тәсілді таңдауыңыз-
дың басты себебі? 
5. Жаңа материалды ашуда оқытудың қандай формасы 
таңдап алынды? Неге?
6. Сабақта қандай техникалық құралдар, қандай көрнекі-
ліктер қолданылды? 
7. Сабақта пән кабинетін қаншалықты пайдаландыңыз, сабақ 
пен кабинет арасында байланысты қалай орнаттыңыз? 
8. Сабақтың психологиялық атмосферасы қандай болды? 
9. Сабақта оқушылардың топтық немесе жеке жұмыстануын 
қалай ұйымдастырдыңыз? Мұндай әдістердің тиімділігі неде деп 
есептейсіз? 
10. Сабақта үй тапсырмасын тексеруді қалай жүзеге асыр-
дыңыз? және бүгінгі сабаққа байланысты үй тапсырмасын беруде 
оқушылардың білім сапасы, ерекшілігі ескерілдіме?
11. Сабақта оқулықта жоқ қосымша ақпарат берілді ме?
12. Сабаққа қойған мақсатыңызға жеттіңіз бе? Егер жеткен 
жоқ деп есептесеңіз, себебі неде деп ойлайсыз және оны шешудің 
жолдары қандай? 
8.3. Инновациялық сабақты талдау 

145 
Физика сабақтарын талдау дәстүрін тыс сабақтар бойынша 
жаңа бөліктер енгізуді қажет етеді. Физика сабағын талдаудың 
мынадай нұсқасын ұсынамыз: 
І. Сабақтың мақсатын талдау. 
1. Сабақта білімділік, дамытушылық және тәрбиелік мін-
деттерінің анықтылығы, толымдылығы мен дұрыстығы. 
2.Оқу материалын оқушыға жеткізу үшін пайданылған оқыту 
әдістерін талдау. 
3. Қойылған мақсатқа жету деңгейі. 
ІІ. Сабақты ұйымдастыру. Талдау құрылымы. 
1. Сабақтың мақсаты мен типі оның құрылымына сәйкес келуі. 
2. Кабинеттегі құралдарды пайдалануы. 
3. Сабақтың өту ырғағы. 
4. Жоспардың орындау деңгейі. 
ІІІ. Сабақтың мазмұнын талдау. 
1. 
Оқу материалдары мазмұнының физикадан білім 
стандартымен сәйкес келуі. 
2. Сабақтың өмірмен байланысы. 
ІV. Сабақтың өту әдісін талдау. 
1. Сабақты өткізудегі әдіс-тәсілдердің дұрыс таңдалуы. 
Сабақтың тақырыбы; сабақ мақсаты; сынып мүмкінділігі 
мұғалімнің өзіндік мүмкіндігінің ескерілуі. Интерактивті әдіс-
терді қолдану жағдайы мен оның басқа әдістермен үйлесімділігі. 
2. Оқушыларда жаңа түсінікті қалыптастыру жолдары. 
V. Сабақтағы оқушылардың жұмысын талдау. 
1. Сабақтың әрбір деңгейіндегі оқушылардың жұмыс жасау 
белсенділігін арттыру. 
2. Сабаққа және тақырыпқа қызығушылығы. 
3. Оқушылардың икемділігі мен дағдыларының сапасы. 
VІ. Үй тапсырмасын талдау. 
1. 
Үй тапсырмасын тексеру әдіс-тәсілдері. 
2. 
Үй 
тапсырмасының 
берілу 
көлемі.(немен 
анықталынады). 
3. 
Барлық 
оқушылар 
үшін 
үй 
тапсырмасының 
қиындылығы. 
VІІ. Сабақтың санитарлық-гигиеналық талаптарына талдау. 
1. Сынып тақтасы 
2. Оқушылардың жасына жиһаздың сәйкес келуі. 
3. Оқу орнының жарықтылық деңгейі мен тазалығы. 

146 
4. Сабақта техника қауіпсіздігінің сақталуы. 
VІІІ. Сабақтағы психологиялық ортаға талдау. 

жүктеу/скачать 1,4 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: