№98 мамыр 2011 жыл
жүктеу/скачать 4,69 Mb. Pdf көрінісі
|
| № 98 мамыр 2011 жыл Газет 2004 жылдың 30 сəуірінен бастап шығады www.enu.kz Достығымыз жарасқан елміз Құрметті Бақытжан Жарылқасынұлы! Сізге Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің Респудликалық ұландағы күндерін өткізуге қолдау көрсеткеніңіз үшін алғысымды білдіремін. Аталған күндер аса табысты өтіп, екі ұжымның жа- старын патриоттыққа тәрбиелеуге бағытталған қарым-қатынастарын бұрынғыдан да бекіте түсті деп ойлай- мын. Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің Республикалық ұландағы күндері аясындағы іс-шара- лар кезінде ЕҰУ тарапынан қатысып, белсенділік танытқан Рахметқажы Берсімбаев, Лаура Есмұхан, Зиябек Қабылдинов, Бақытжан Оразәлиевтің есімдерін атай кету қажет. Л.Н.Гумилев атындағы Еу- разия ұлттық университетінің Республикалық ұландағы күндері біздің құрылымдар қатарындағы жастардың мәдени-рухани тұрғыдан тәжірибе алмасып, сыйластығы жарасқан кезі болды. Алдағы уақытта да жастарды отансүйгіштікке баулуға бағытталған әріптестік қарым-қатынастарымыз жалғаса беретінінен үміттімін.
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің ректоры Б.Ж.Әбдірайымға Қазақстанда ресми сапармен жүрген Белоруссия президенті Александр Лукашенко Лев Гумилев атындағы Еуразия ұлттық универси- тетіне келіп, профессор-оқытушылар құрамына және студент-жастарға дәріс оқыды. Жоғары мәртебелі мейман бас- тап келген мемлекеттік делегацияны қарсы алған университет ректоры Б.Әбдірайым қонақтарды «Жазу та- рихы» мұражайымен таныстырып, Күлтегін тасын көрсетті. ҚР Тұңғыш Президентінің аудито- риясында өткен Белоруссия басшысы дәрісінің алдында ректор Б.Әбдірайым кіріспе сөз сөйлеп, Қазақстан мен Бе- лоруссия арасындағы ынтымақтастық пен әріптестікке екі елдің президент- тері тікелей себепші болып отырғанын жеткізді. Сондай-ақ ол А.Лукашенконы Президент сайлауындағы жеңісімен құттықтап: «Халықтың сізге білдірген сенімі сіз ұстанған саясат пен бағыт- бағдардың дұрыстығын дәлелдейді. Сіз өз еліңіздің тәуелсіздігі мен егемендігінің мызғымастығын сақтап, халқыңыздың бақ дәулетін арттырып отырсыз»,-деді. Бұдан кейін ректор Белоруссия президенті ЕҰУ-ға алғаш рет 1999 жылы келгенін жиналғандардың есі- не салып, «Сіздің бүгінгі сапарыңыз университеттің 15 жылдық мерейтойы- мен тұспа-тұс келіп отыр. Сіздің Еуразия ұлттық университетінің Құрметті профессо- ры екендігіңізді де ел біледі. Еуразия ұлттық университетінің ұжымы Сіздің бізге арнайы келгеніңізді зор мәртебе санайды. Өзіңізде білесіз, біздің қара шаңырағымыз Қазақстанға ғана емес, әлемге әйгілі. Былтыр Еуразия ұлттық университеті әлемдегі ең үздік 500 университеттің қатарынан көрінді. Біз Белоруссияның да жоғары оқу орын- дарымен қоян-қолтық араласамыз. Біз барлық бағыттағы әріптестікке әзірміз. Сіз екі елдің халқын байланы- стыруда және мәдениеті мен әдебиетін тоғыстыруда ерен еңбек атқарып отырсыз»,-деді. Сөз арасында Б.Әбдірайым 1992 жылы басталған Қазақстан мен Бело- руссия арасындағы дипломатиялық бай- ланысты тілге тиек етіп, екі елдің сауда- экономикалық байланысы байсалды әрі берік екенін жеткізді. Ректор айтса айтқандай, Белоруссия мен Қазақстан арасындағы тауар ай на- лымының деңгейі жыл өткен сайын ар- тып келеді. Өткен жылдың қо рытындысы бойынша бұл көрсеткіш 56 па йызға өсіп, 700 млн АҚШ долларын құраған. Ал 2011 жылдың 1 тоқ са нының қорытындысы бо йын ша аталған мем лекетпен арадағы тауар ай налымы 150 млн АҚШ долла- рына жеткен. Бұл өткен жыл дың сәйкес кезеңіне қарағанда 1,5 есеге артық. Екі елдің ынтымақтастығының 2010- 2011 жылдар дағы экономикалық қарым-қатынастар бағдарламасы бойынша елеулі жобалар іске асы- рылды. Бүгінде белорустық кәсіп- орындардың Қазақстанда 23 сервистік орталығы, 80 бірлескен кәсіпорыны және 6 сауда үйі жұмыс істеуде. Бұл мемлекет біз үшін аса маңызды әріптес саналады. Себебі біз ТМД, ЕурАзЭҚ секілді ық палдастық бірле- стігіндеміз. Өткен жыл дан бері Ке- дендік одақтамыз. Ал қазіргі кезде Бірыңғай экономикалық кеңістік құру бойынша жұмыс атқарып жатырмыз. Өз кезегінде А.Лукашенко ЕҰУ ұжымына бір жарым сағат дәріс оқыды. Дәріс барысында Белоруссия
зиденті саясат, экономика, әлеуметтік даму тақырыптарын қозғап, жаһандық дағдарыстың салдары мен себептерін саралады. Бұдан кейін А.Лукашенко Нұрсұлтан Назарбаевпен болған кездесудің нәтижелі болғандығын баяндап, осы жолы да тараптар жоғары деңгейдегі келіссөздерге қол жеткізгенін әңгімелеп берді. Кездесу соңында ЕҰУ ректоры Б.Әбдірайым университеттің Ғылыми кеңесінің шешімімен Беларусь Прези- денті Александр Лукашенкоға «Еуразия мақтанышы» естелік медалін табыс етті. Қанат МАХАМБЕТ ЕҰУ-ға 15 жыл, мерекелеріңізбен! ЕУРАЗИЯ УНИВЕРСИТЕТІ ЕУРАЗИЯ УНИВЕРСИТЕТІ 2 3 МАМЫР
2011 МАМЫР
2011 Францияның Қазақстаннан үйренері көп КҰУ-дың ЕҰУ-дағы күндері өтті Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны Ақпа рат айды ны
тетімізде Қазақстандағы Францияның Төтенше және Өкілетті елшісі Жан-Шарль Бертонэ «ЕО және ЕҰУ достастық көпірі» жобасы аясында «Еуропа, Франция және Қазақстан бір-бірінен не үйрене алады?» деген тақырыпта студенттерге дәріс оқыды. Қазақстан мен Франция 2008 жылы стратегиялық келісім жөніндегі хаттамаға қол қойған болатын. Со- дан бері екі ел арасындағы экономикалық, саяси, білім беру сынды салалардағы әріптестік байланыстың жібі үзілген емес. Бұл ең алды- мен, Елбасы Н.Назарбаевтың көрегенділігінің арқасы екен- дігін атап өткен Франция ел- шісі Бертонэ мырза әріптестік болған жерде басқарушы мен бағынушының болмау керек- тігін, мұндай маңызды қарым- қатыста ағалы-інілі деген ұғымның орнына, тепе-теңдік заңы сақталу керектігін баса айтты. - Қазақстан өз тәуелсіздігін алғанына 20 жыл ғана болса да, өзге дамыған елдерге үлгі боларлықтай батыл қадамдар жасай білді. Яғни, Еуроодақ осы кезеңге дейін жеткен жетістіктерінде қалып қоймай, ары қарай жаңа даму жолына түсу қажет деп есептеймін,- нэ.
Қазақстандағы Франция елшісінің дәрісін тыңдаған студенттер көкейдегі сауал- дарын қойып, тұшымды жа- уап алды. Жастар үкіметінің белсенді студенттері елші Жан-Шарль Бертонэ мырзаға университеттің атынан естелік сыйлық табыс етті. Естеріңізге сала кетейік, жобаның алғашқы бөлімін сал- танатты түрде өткен жылдың 24 қарашасы күні Қазақстан Республикасындағы Еуроодақ елшісі Норбер Жустен мыр- за бастап берген болатын. Бүгінге дейін
кия, Греция, Испания, Гер- мания, Финляндия Венгрия, Ұлыбритания, Румыния, Лит- ва
елшілері дәріс оқыды. Алдағы уақытта «ЕО және ЕҰУ достастық көпірі» атты жобаға қатысуға Швеция, Италия, Нидерланды, Бель- гия,
елшілері ниет білдіріп отыр. Еуроодақ мемлекеттерінің түрлі салалары бойынша оқитын мәртебелі елшілердің дәрістері оқу жылының соңына дейін (2010-2011) жалғасады. Жиында ректор Б.Әбдірайым алыстан келген қонақтарды оқу орнымыздың тыныс-тіршілігімен таны- стыра келе, Киев ұлттық университетінің Астанаға ке- луін Елбасы Н.Назарбаевтың өзі қалағанын ерекше атап көрсетті. Сондай-ақ бірінші басшы КҰУ делегациясына жуырда университетімізге 4 Нобель сыйлығының лау- реттары келгенін жеткізіп,
университеттің 15 жылда бағындырған белестерін тізіп берді. Бұған қоса рек- тор алдағы уақытта универ- ситетте Украина орталығы ашылатындығын жеткізді. Өз кезегінде КҰУ-дың бірінші проректоры, делегация же- текшісі, профессор Олег За- кусило Еуразия ұлттық уни- верситеті жайлы жағымды ақпарттарды мұнда келмес бұрын ғаламтордан оқып білгенін баяндады. - Астанаға алғаш келіп отырғандықтан бұл жер маған ерекше әсер етті. Екі университет арасындағы қарым-қатынасты дамыту қажет-ақ. Сіздердің ұлттық у н и в е р с и т е т т е р і ң і з г е Президенттеріңіз аса қатты көңіл бөліп, тиісті деңгейде қаржы бөлінеді екен. Бірер жылдардан соң 175 жылдығын тойлағалы отырған Тарас Шевченко атындағы ұлттық университетімізге ондай қаржылық көмек үкімет та- рапынан бөлінбейді. Десек те, біздің студенттер мен оқыт у шы-профессорлар құрамы өте мықты. Халықаралық жарыстардан математика, кибернетика, фи- зика бойынша біздің студент- тер бірінші орынды бермейді. Бұл біздің осы салалардағы мамандарымыздың білік- тілігін білдірсе керек. Сіздер- де қалай шешімін тауып отырғанын білмеймін, біздің универсиетте соңғы жылда- ры өзге шет тілдерін оқыту кезінде ана тіліміз саналатын –украин тілінің қолданылу аясы да, оқытылуы да төмендеп кетті. Қазір осыны шешу үшін бірнеше шаралар қолданылып келеді. Бүгінде тіпті украинтану мамандығы философия факультетінің құрамында, -деді Олег Заку- сило. Жиында екі жаққа да тиімді бірнеше ұсыныстар мен ой- лар айтылды. Екі универси- тет арасындағы ұзақмерзімді қарым-қатынастың бел- гісі ретінде тараптар меморандумға қол қойды. Осыдан соң ректор КҰУ делегациясына универси- тет атынан естелік ретін- де кәдесый табыс етті.
Сыйланған сыйлықтардың арасында 30 кітап болды. Кітаптар жаңадан ашылғалы отырған Украина орталығына арналып берілді. Таяуда Тарас Шевченко атындағы Киев ұлттық университетінің ЕҰУ-дағы күндері өтті. Шара ая- сында КҰУ-дың профессорлары әр факультетте дәріс оқып, шеберлік сыныптарын өткізді. Сондай-ақ КҰУ студенттері үшін экскурсия ұйымдастырылып, дөңгелек үстел өтті. Жыл сайын мамыр айының бас кезінде қатар келетін бірнеше дәстүрлі мерекелерді өткізе салып, ректордың тапсырмасы бойынша Азербайжан сапа- рына жиналдық. У н и в е р с и т е т т і ң халықаралық қатынастар департаменті делегация құрамын жасақтады. Ректо- рымыз Бақытжан Әбдірайым мырзаның өзі басқаратын топтың құрамында ректордың кеңесшісі Ораз Байғонысов, ақпараттық технологиялар факультетінің деканы Әбдіраш Ақылбеков, халықаралық бай- ланыс бөлімінің қызметкері Ризабек Жұмажанов және салтанатты тұсаукесерлерді өткізетін имидж тобынан студенттер Айдана Сарма- нова мен Анаргүл Каби- евалар кірді. Мамырдын он бірі күні барлығымыз артынып-тартынып жолға шықтық. Мақсатымыз Баку Мемлекеттік университетін- де «Абай атындағы қазақ тілі, тарихы және мәдениеті орталығының» ашылу сал- танатына қатысу. Әуежайдан бізді Қазақстан елшілігі қызметкерлері мен Баку мем- лекеттік университеті тарих факультетінің деканы, про- фессор Сани Гаджиев қарсы алды. Қонақ үйге орналасып болған соң қол жүктерімізді қалдырып, бірден Баку уни- верситетіне бардық. Бізді университеттің халықаралық ынтымақтастық қызметінің деканы Гүлайрам ханым бастаған бір топ фа- культет декандары қарсы алып, бір сағаттан аса уақыт дөңгелек үстел басында емін- еркін сұхбаттастық. Олар- ды біздегі магистратура, докторантура саласындағы қалыптасқан жүйе қатты қызықтырады екен. Факуль- тет деканы ретінде Әбдіраш Тасанұлы біздегі жаңа жүйе жайлы көптеген мәліметтерді рет-ретімен баяндап берді. Жапониядан, Еуропа елдері- нен әкелінген қазіргі заманғы электрондық технология- мен жабдықталған бірнеше зертханаға бас сұққан біздер, бұл оқу ордасында нано- технология орталығының, химия, физика, биология са- лаларында күрделі зерттеу жұмыстарын жүргізу жақсы жолға қойылғанын байқадық. Зертханаларды аралап болған соң біздер ауладағы футбол алаңына барып, Гейдар Әлиевтің кубогына арналған турнирдің ашылу салтанаты- на қатыстық. Алдымен қала нәзірі (әкімі), университет ректоры, бірнеше беделді де- путаттар сөйлеп ашқан сал- танатты жиын студенттердің биі мен азербайжан эстрада жұлдыздарының концертіне ұласты.
Ертеңіне таңертеңгі сағат оннан бастап біздер әркім өз саласы бойынша факуль- теттерге бөлініп, кездесу- лер жасап, дәрістер оқыдық. Шаруашылық саласының маманы Ораз Дамылдаұлы университеттің асханала- рын, ғимараттарын аралап көруге кетсе, физик Әбдіраш Тасанұлы механико-мате- матика, қолданбалы мате- матика, физика, химия, би- ология факультеттерінің ғалымдары мен студентеріне дәріс оқуға кетті. Мен қасыма халықаралық байланыс департаментінің қызметкері Ризабек Жұмажановты ер- тіп филология, шығыстану факультетінің ғалымдары мен студенттеріне дәріс оқуға бөліндім. Байқағаным бұл екі факультеттің студенттері қазақ әдебиетінен бір адамдай хабардар. Бұхар жырауды, Махамбетті, Абайды, Жам- былды, Мұхтар Әуезовті, Олжас Сүлейменовті, Әнуар Әлімжановты оқығандарын айтып жатты. Олар әсіресе түркология саласына қатты көңіл бөледі екен. Біздің уни- верситет түркітанушы Лев Гумилевтың атында, Еуразия университеті деп аталады дегенімізде таңғалғаннан бәрі бастарын шайқасып жатты. Дәріс соңында азер- байжан ғалымдары өздерінің лебіздерін айтып, қазақ әдебиеті туралы, Абай ту- ралы жазылған монографи- яларын бізге сыйға тартты. Біз де өзімізбен ала барған Қорқыт ата жайындағы көркемсуретті журналымы- зды оларға естелікке ұсындық. Араларындағы аумалы- төкпелі замандарда қазақ жерін паналаған азербайжан ғалымдары біздің қонақжай халқымызға, Елбасымызға алғыстарын жаудырып жатты. Бакуліктер біздерді түстен кейін қаладан жет- піс шақырым жердегі «Го- бустан» деп аталатын тарихи ашық аспан астындағы дала мұражайына алып барды. «Гобустан» осыдан үш мил- лион жыл бұрын жер сілкінісі- нен күйреп қалған таудың та- старына алғашқы қауымдық құрылыс кезінде салынған таңбалардың Отаны екен.
Аяқ-қолы жоқ әйелдердің бейнесі, бұқалардың бейнесі, аң аулаған аттылы кісінің бейнесі сияқты толып жатқан петроглифтерді тамашаладық. Қайтарда жолшыбай Ежелгі Рим әскерлерінің тасқа басқан жазуларын да көрдік. Менің білетінім, қазақ даласында мұндай таңбалы тастар өте көп. Бірақ біздегідей емес, азербайжандар соны қатты құрметтеп, мұражайға айнал- дыра білген. Келесі күні таңертеңгі сағат он бірде «Абай атындағы қазақ тілі, тарихы және мәдениеті орталығының» ашылу салтанаты басталды. Салтанатты шараға біздің елден арнайы келген Пре- зидент әкімшілігінің бөлім меңгерушісі Дархан Мыңбай мырза, Қазақстанның Азербайжандағы төтенше және өкілетті елшісі Серік Пірімбетов және осы игілік- ті істің ұйытқысы, ректоры- мыз Бақытжан Әбдірайым мырза қатысты. Азербай- жан жағынан да ректор Абел Магеррамов және бір вице-министр, сонымен қатар бірнеше үкіметтік жауапты қызметкерлер қатысты. Біздің елшілік Ресей, Қытай, Куба, Бело- руссия, Өзбекстан сияқты оншақты ниеттес елдердің елшілерін шақырыпты. Екі университеттің ректорлары салтанатты шараның лента- сын қиғаннан кейін қазақтың дәстүрімен шашу шашылып, біз арнау жырын айттық. Арнаудың арасында бір жа- рым күннің ішінде үйренген бірнеше азербайжан сөзін қосып, бауырлас елдің өкілдерін қуантып қойдық. Игі шараның жалғасы Гейдар Алиев залындағы Ғылыми Кеңестің кезектен тыс от- ырысымен жалғасты. Баку университетінің ректоры Абел Мамедали оглы дәл осы күні сәйкес келіп жатқан біздің ректорымыз Бақытжан Жарылқасынұлының туған күнімен құттықтап кетуді де ұмытпады. Сол күні кешке бізге Баку университетінің ректоры қонақасы берді. Да- стархан басында екі елдің ән жырлары айтылып, күйлері төгілді. Баку университетінің ректоры Әбел Магеррамов біздің ректорға арнап ән салса, Бақытжан Жарылқасынұлы жауап ретінде қазақтың қара домбырасымен төгілте күй шалқытты. Бакуліктер сенбі күні дема- лады екен. Соған қарамастан олар ертеңіне бізді қаланың қақ ортасындағы ХІІ ғасырда салынға ескі қамалға алып барды. Бұл тарихи жәдігер сол замандағы Баку қаласының бүгінге бүлінбей жеткен үлгісі екен. Азербайжандар түркі тілдес ел болғандықтан зат есім, сын есім, сан есім, етістік сөздерінің жетпіс пайызға жуығы қазақ тіліне дәл келеді. Мәселен нанды нан, суды су, айранды ай- ран, сүтті сүт, т.б. көптеген сөздердің дәл біздің тілдегі- дей дыбыстатынын естігенде өзіңнің туысқан екеніңді сезіп қуанып тұрасың. Тіпті «гар- даш» деген сөзінің өзі біздің «қандас» дегенімізге келмей ме?
Ертеңінде түстен кейін азербайжан ағайынмен қоштасып Ал- маты бағытындағы ұшаққа отырдық.
жүктеу/скачать 4,69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|