А. С. Кузнецов ішкі жану қОЗҒалтқышы- ның ҚҰрылымы мен жұмысы

13
Газдар және тиісінше қозғалтқыштың күші піспенің ауданы мен инсультына байла- 
нысты,яғни цилиндрдің жұмыс көлемінің, сондай- ақ цилиндрлердің саны мен минуттық 
айнымалы айналу жылдамдығымен анықталды. Бұдан басқа, қозғалтқыштың қуаты оның 
тактикасына байланысты: төрт цилиндрлі қозғалтқышта әр цилиндрде жұмыс істемесі әрі 
екі революцияда, екі дөңгелектегі қозғалтқыш – әрбір революция жасалады. Тиімді қозғал- 
тқыш қуаттылығының, КВт- нің барлық жоғарыда аталған параметрлерге тәуелділігі мына 
формула арқылы анықталуы мүмкін:
p
e 
— газдардың орташа тиімді қысым, Н/м
2
; 
i
ц 
— цилиндрлер саны, 
V
h 
— бір цилиндрдің
жұмыс көлемі, м
3
; n — айналу жиілігінің айналу жылдамдығы, мин
-1
; 1000 — айырбастау
коэффициенті; 
z 
- қозғалтқыштың тактикасының коэффициенті (
z
=4 үдерісі үшін).
Қарастырылған параметрлерден тұрақты, яғни тек қозғалтқыш дизайнына байланысты,- 
цилиндрлердің өлшемдері, цилиндрлер саны және қозғалтқыш сағаты. Қалған параметрлер 
айнымалылар болып табылады және оның күйіне, демек оның дұрыс жұмыс істеуіне және 
қызмет көрсетуіне байланысты. Қозғалтқыштың құзыретті жұмысымен оның мұқият рет- 
телуі ең көп қуат алады. Қозғалтқыштың жұмыс қабілеттілігін сипаттайтын өте маңызды 
параметр – бұл білікшеде әзірленген.
Күш иігіне түсірілген күшті – айналу сәті деп атайды. Осылайша айналу моменті М нью- 
тонды метрде (Н•м) өлшенеді. Қозғалтқыштың жұмысы кезінде айналу білігінде белгілі бір 
айналу сәті жүреді, ол арқылы жетекші доңғалақтарға трансмиссия беріледі, бұл автокөлік 
қозғалысына әкеледі. Айналу моменті қозғалтқыштың Т – күш көлеміне байланысты. Тиімді 
қуат арасындағы N , кВт, n қозғалтқыштың айналу жиілігімен дамыған мин
-1 
айналу сәті сәй-
кесті түрде М
к
, Н•м келесі қатынасы бар:
Автокөлік қозғалтқышының үнемділік жұмысы отын граммымен өлшенеді, әрбір білігін-
де 1 сағатына (1 КВт) қуат жұмсалады. Бұл шама үлестік отын шығыны деп аталады. Ол 
сағатына грамм, киловаттпен өлшенеді.
Отынның менікті шығыны – қозғалтқыштың конструкциясына байланысты болады. 
Оның сапасына,техникалық қызмет көрсетуі мен реттелуіне байланысты болады. Қозғал- 
тқыштың жай- күйі жақсы кезде,оның жұмысын айтарлықтай тиімді арттыруға болады. 
Қозғалтқыштың жиынтық (жалпы)отын шығыны 1 сағат үшін килограммен сипатталады. 
Бұл шама сағаттық отын шығыны деп аталады. Ол сағатына килограммен өлшенеді.
Жұмыс кезінде дамыған қозғалтқыштың тиімді қуаты, иінді білікті айналу жиілігіне 
байланысты өзгеріп отырады.
Иінді білікті айналу жиілігі ұлғаюына байланысты қозғалтқыштың қуаты артады, бірақ 
әрбір қозғалтқыштың белгілі бір шегіне байланысты айналу білігінің одан әрі жоғары- лау 
кезінде қуат азая бастайды. Сонын салдарынан белгілі уақыт аралығында цилиндрлер жет-

жүктеу/скачать 3,34 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: