Адам физиологиясы
Салауатты өмір салтын (СӨС) капыптастырудын гылыми
жүктеу/скачать 28,52 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Әлеуметтік игілік
- Денсаулыкка залал келтіретін негізгі факторлар
| Салауатты өмір салтын (СӨС) капыптастырудын гылыми
және үйымдастыру негіздері Салауатты омір салты (СӨС) - бұл денсаулықты сақтауға, нығайтуға, қалпына келтіругс ыңгайлайтын өмір салты. СӨС тек медициналык емес, сонымен бірге қоғамның өмір салтына тәуелді болып келетін элеуметтік- экономикалық категория. Ал бұл дегеніңіз, эр адамның денсаулыгы, сайын келгенде, адамның табиги дене психикалық жэне элеуметтік игілігінің жағдайы мұнда тек кейбір калыптан кеткен ауытқулар және аурулардың жоктығын сөз қылып тұрған жокпыз. Осы орайда мыналарды есте тұтқан жөн: Табиги игілік - бұл күнделікті тіршілікте белсенді қимыл-әрекетке жасына, жынысына, өмірдің аймақтык жағдайына қарай күіп-қуатты тілейтін, қызу еңбекке деген ыңғайды танытатын қабілет. П сихикалық игілік - бұл адам бастан өткерген жагымды эмоция, өз мінез-құлық әрекетін бақылауға алатын қабілет. Әлеуметтік игілік - қоғамдағы өзінің орнына, ретіне, жұмысына, эріптестерімен қалыптасқан қарым-қатынасына, жүмысының деңгейі мен сапасына деген ризашылық өлшемі т.с.с. Сөйтіп, өмір салты - жалпыланған ауқымды ұгым. Өмір салты тарихы туындап қалыптасқан, элеуметтік шартты қызмет түрлері кешенінен тұрады, осы арқылы адамдар өз қатынаста қажеттілігін өтейді. Денсаулыкка залал келтіретін негізгі факторлар Денсаулыққа залал келтіретін факторларға жалпы мәдениет төмендігі, денсаулықгы сақтау, салауатты өмір сүрудің негізін кұрайтын санитарлык- гигиена туралы мэліметтерді көпшіліктің жете білмеуі, гиподинамия (қимыл жеткіліксіздігі), дене салмағының калыптан көп болуы, тиімсіз жзне жөн- жосыксыз тамақтану, қоршаған ортанын (ауаның, жердің, судың) көптегсн химиялык заттармен ластануы, үйде жэне жұмыста кездесетін күйзелістер (стресс) тудыратын жагдайлардың болуы, залалды әдептерге әуесқойлык (арақ-шарапқа, шылым тарту, есірткі заттарды қолдануы, т.т.) жатады. Ac түзын артык қолдану қан кысымының көтерілуіне себепкер болуы мүмкін. Кардиология институты ұйгыр ауданы түргындарының арасында гипертония ауруының жиі кездесетіні жоніндегі мәліметтер келтіреді. Себебі олар ішер шэйіне түз қосады (еткен шей). Қанты бар көптеген тагамдарды жиі қолданудың өзі де диабет ауруына жиі шалдықтыратыны да белгілі болды. Осыған байланысты қазіргі медицинада сахаризм деген термин бар. қант диабеті ауруы көбінесе осымен байланысты. Валеология әдістері, оның ұстанымдары осы күнге дейін толық бір жүйеге келтірілмсй отыр. Әлі де болса толықтыруларды керек етеді. Әдістер эркімнің жеке бас денсаулыгы мен коғамдык денсаулықты анықтайтын жэне 581 еш бір шек келтірмейтін сапалы, көпшілік қолдана алатын, денсаулықтың элін (қорын) анықтауға да мүмкіншілік беретін сипатта болуы керек. Бүкіл дүние жүзінде халык денсаулығының күрт нашарлауы мен денсаулықка қатысты көптеген демографиялык көрсеткіштерінің төмендеуі, түптеи келгенде денсаулық жөніндегі жаңа көзқарастың қалыптасуына, ягни адамның денсаулығын нығайту саласының (валологиявың) орнығып, өмірге келуінс себепкер болды жэне осыган орай кез-келген жастағы адамдардың валеологияның мақсаты мен негізін білудің қажеттілігін тудырды. Валеология көптеген медициналык, биологиялык ғылымдарға, педагогикага, экологияға, нутрициологияға, гсронтологияға т.б. ғылымдарға негізделген. Осыган байланысты үсынылып отырган әдістемеде барша жұртқа бұрыннан мәлім, көпшілік қолдана алатын әдістер мен тәсілдердің түрлері к жүктеу/скачать 28,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|