Тәжірибелік жұмыс №15
Әртүрлі түрдегі тасымалдаудың көліктік-технологиялық схемалары
Сабақтың мақсаты: нұсқалар бойынша жүк тасымалдаудың Көліктік-
технологиялық схемасын (ТТС) жасау.
Жүк тасымалдау технологиясы-бұл тұтынушыға жеткізу процесін орындау әдістері мен
әдістерінің жиынтығы.
Технологиялық процесс еңбек пәнін өзгертуге бағытталған
іс-әрекеттерді қамтитын
өндірістік процестің бөлігі болып табылады.
Тасымалдау процесін нақты ұйымдастыруда, жылжымалы құрамды пайдалану тиімділігін
арттыруда жүктерді жеткізудің көліктік - технологиялық схемаларын әзірлеу және енгізу
маңызды рөл атқарады, олар нақты жағдайларда тасымалдауды орындау процесін мұқият
пысықтау үшін қажет және жүк жөнелтуші мен жүк алушы келіседі.
TTC жеткізілімін әзірлеу және енгізу сізге мүмкіндік береді:
- тасымалдарды Жедел жоспарлау мен диспетчерлік басқаруды оңайлату;
- технологиялық операцияларды орындаудың ағымдылығын, үздіксіздігін және барынша
параллельдігін қамтамасыз ету;
- әр түрлі ұйымдардың қызметкерлерімен келісілген
операцияларды орындауды
ұйымдастыру;
- жүктерді жеткізудің жалпы уақытын қысқарту.
Тікелей автомобиль тасымалдарына мынадай төт кіреді:" жөнелтуші – алушы "(О – П),"
жөнелтуші – жүк станциясы – алушы " (О – Г – П).
Төт барлық нұсқалары бір өлшем бойынша бағаланады: бір схемаға сәйкес келетін тиеу-
түсіру (қайта тиеу) операцияларының саны.
ТТС негізінде жұмыстың орындалу уақытын және оларды әр түрлі орындаушылардың бір
уақытта жүргізу мүмкіндігін ескере отырып, жеткізудің технологиялық кестесі жасалады,
әр операцияны орындау үшін қажетті нақты уақыт анықталады. Алынған мәндердің
негізінде автокөлік құралдары мен тиеу-түсіру пункттерінің жұмысы жылжымалы
құрамның (КС) және тиеу - түсіру тетіктерінің (ТРМ) санын түзету есебінен және қажет
болған жағдайда жұмыстарды орындау технологиясын өзгерту арқылы келісіледі.
Жүкті жөнелтушілерден алушыларға дейін тасымалдау процесі үш
негізгі элементтен
тұрады:
1) жүкті жөнелту пунктінде жылжымалы құрамға тиеу;
2) жүкті жылжымалы құрамда жөнелту пунктінен межелі пунктке дейін өткізу;
3) межелі пунктте жүкті жылжымалы құрамнан түсіру. Сонымен қатар, жеткізу
процесінде жұмыстар орындалады, байланысты-
тасымалдаумен және бірінші кезекте құжаттарды ресімдеумен байланысты.
Осылайша,
жүктерді жеткізу процесі әр кезеңде орындалатын жеке өзара байланысты операциялар
түрінде ұсынылуы мүмкін, олар жұмыс мазмұнына байланысты келесідей жіктеледі:
1)Бақылау-есепке алу (құжаттарды ресімдеу, жүктерді іздеу, жүктерді
қарап шығу,
фургондардың есіктері мен цистерналар люктерінің қақпақтарын пломбалау және т. б.);
2)итарқа салу (дара жүктерді ілу және ілу);
3)жүк (тиеу - түсіру механизмдерінің немесе өзін-өзі тиеуші автомобильдердің көмегімен
жүктерді көтеру және түсіру);
4) орнын ауыстыру (жүкпен және жүксіз тиеу-түсіру механизімдерін олардың көмегімен
жылжымалы құрамға және одан жөнелту және межелі пункттерге ауыстыру);
5)орнату-алу (контейнерлерді, ірі габаритті жүктерді платформаға орнату; жүктерді
фиксаторлармен басып алу, жүктерді фиксаторлардан босату және т. б.);
6)қосалқы (люктердің борттарын, есіктерін, крек-шектерін ашу - жабу; жылжитын фурго-
нов шатырларын Көтеру - түсіру; қосылу-цистерна шлангілерінің штуцерлерін ажырату;
жүктерді брезентпен жабу және оны ашу; жүктерді байлау; бос және тиелген жылжымалы
құрамды өлшеу және т. б.);
7) көліктік (жүгі бар және жүксіз автомобильдің қозғалысы);
8) қоймалық (жөнелтушінің қоймасында жүктерді
жөнелтуге дайындау, партиялар
бойынша, тасымалдау бағыттары бойынша іріктеу, контейнерлерді пломбалау және т.б.).
Көліктік-технологиялық схема кесте және сызба-схема түрінде орындалған екі ведомостен
тұрады:
бірінші кестеде процестің жалпы сипаттамасы беріледі (жүк ағынының басы мен соңы;
жүк
бірлігінің атауы, номиналды жалпы массасы және габа-риялық өлшемдері;
пайдаланылатын жылжымалы құрам);
екіншіден, операциялардың саны мен әдісі (қолмен немесе механикаландырылған) және
әр операцияда жұмыс істейтін адамдардың саны (кесте) туралы мәліметтер. 10.1 және
10.2).