Бярпа, эенезис
226
башланьыъында тякрарыдыр.
Прометей инсанлара тювсийя едир ки, оду сюнмяйя гой-
масынлар, йашадыглары маьараларын тонгаллары щямишя йанса,
инсан няслиня щеч бир гцввя бата билмяз. Вя дцнйанын як-
сяр дилляриндя ишлянян «оъаг» сюзцнцн тцрк мяншяли олма-
сына щеч кяс шцбщя иля йанашмыр. Мящз Азярбайъан тцркля-
ринин дилиндя бу эцн дя ишлянян «оъаьын сюнмясин» алгышы-
нын щямин мифик тяфяккцрля баьлылыьыны данмаг мцмцкцн
дейил. Еляъя дя мифик ганунауйьунлуьа ясасян, гящряман
доьулдуьу йердя дя юмрцнц баша чатдырмалыдыр. Лакин
йунан мифоложи системиндя Прометейин мейдана эялмяси
думанлы олдуьу кими, юмрцнцн
сону аид олдуьу юлкядя та-
мамланмыр. Онун йунан мифоложи системиня щазыр шякилдя
башга халгдан кечдийи эцман едилир вя Прометейин Гафгаз-
да ясил вятянини ахтарсаг, Азярбайъандан о йана эетмяк
мцмкцн дейил. Азярбайъан тясадцфи олараг яксяр гядим
мянбялярдя «одлар дийары» адландырылмыр. Бяс «йунанлаш-
мамышдан», Прометейляшмямишдян габаг юз вятяниндя
инсанлары тяряггийя чатдыран танры, йахуд танры елчиси неъя
адландырылмышдыр? Бизъя, адында «од» вя «хошбяхтлик»,
«мцдриклик» сюзлярини бирляшдирян
Горгуд. Азярбайъан
тцркляри онлары дцнйайа эятирян, тярбийя едян, аьла-камала
чатдыран аталарына «дядя» дейирляр.
Прометей - Горгудун
да йаратдыьы инсанлар она «дядя» дейя мцраъият етмишляр.
М.Сейидовун гянаятинъя, Горгуд сюзц ики йеря бюлцнцр:
«гор» - од, «гут» ися «хошбяхтлик» мянасындадыр. Онун
фикринъя, «Горгуд» хошбяхтлийин майасы, бяхт майасы, ъан,
рущ майасы демякдир» [90, 134-144].
XI ясрдя Баласагунлу Йусиф тяряфиндян гялямя алынан
тцркдилли илк мясняви «Кутадгу билик»дя (Хошбяхтлик эяти-
рян билик) дя биринъи кялмянин «кут» щиссяъийинин
«хошбяхтлик» мянасы вердийини нязяря алсаг, алимля разы-
лашмаг олар. Лакин «Горгуд»ун бцтювлцкдя хошбяхтлийин
майасы кими тягдими илк бахышда мцбащисяли эюрцнцр. Яс-