54
2. Әнет ба ба ту ра лы оңай жә не қи ын
сұ рақ тар кес те сін құ-
рың дар. Оңай сұ рақ тар де ге ні міз – жа уа бы бар сау ал дар,
қиын сұ рақ тар – өзін дік тұр ғы дан жау ап бе ру ге ба ғыт тал-
ған сау ал дар.
Оңай сұ рақ тар
Қиын сұ рақ тар
«Тал дау»
Май қы, Мөң ке би лер мен Әнет ба ба ны са лыс ты рың дар.
Қан дай үн дес тік таптыңдар?
«Жи нақ тау»
Әнет ба ба ның же ті сау ал ға бер ген жа уа бын ті рек сыз ба ар-
қы лы көр се тің дер.
«Бағалау»
1. «Не ғай ып? Не ар сыз? Не дау сыз?» сұ ра ғы на өздерің қа лай
жау ап бе рер едің дер?
2. Әнет ба ба ту ра лы шешендік сөздер сен дер ге қа лай әсер
етті?
3. Би ге қан дай құн ды лық тар тән бо лу ке рек?
Әнет ба ба ту ра лы «Қа зақ стан» ұлт тық эн цик ло пе дия сы нан»
(1том), «Қа зақ стан та ри хы: Эт ни ка лық зерт теу лер дің 10то мы нан,
Б.Адам ба ев тың «Ха лық тың ше шен дік мек те бі», «Қа зақ тың 100 биі»
кі тап та ры нан оқып алың дар.
Талдау
Жинақтау
Бағалау
ХХІ ға сыр оқыр ма ны на
А
РМ
А
Н
-П
В
б
ас
па
сы
55
Шы найы ше шен, ту ма талант ха лық өмі рі мен әдетғұ рып,
салтса на дәс тү рі не мей лін ше же тік бо луы ке рек.
и ерон
ТӨ ЛЕ БИ ӘЛІ БЕ КҰЛЫ
Тө ле би Әлі бе кұлы – қа зақ тың Тәуке,
Бо лат, Әбіл мәм бет,
Жол ба рыс, Абы лай
хан да ры тұ сын да ел бас қа ру ісі не ара-
лас қан аса ірі мем ле кет жә не қо ғам қай-
рат ке рі, ой шыл да на. Әз Тәуке хан құр ған
«Би лер
ке ңе сі нің»
мү ше сі,
атақ ты
ше шен, Ұлы жүз дің тө бе биі, «Же ті жар-
ғы» заң дар жи на ғын құрастырушылардың
бі рі.
Тө ле би
жас тай ынан ес кі ше оқы-
ған, сау ат ты ада м бол ған. Араб, пар сы
ті лін де гі та ри хи кі тап тар ды, аңыз, қис-
са лар ды көп оқи ды. Ше шен,
діл мар кі сі
бол ған әке сі Әлі бек ке еріп жү ріп, ел
та ни ды, не бір ау зы дуалы би лер дің сө зін
тың дай ды, со лар дың ба та сын ала ды.
Жас тай ынан ел ара сын да ғы би лік ке ара-
ла сып, әділ ді гі мен, ше шен ді гі мен, тап-
қыр лы ғы мен та ны ла ды.
Тө ле би ел
бір лі гін ны ғай ту ға көп
ең бек сі ңір ген. Ол кез де қа зақ пен жоң ғар
хан дық та ры үне мі жау ла сып жү ре тін.
Ұлы жүз дің тө бе биі Тө ле би, Ор та жүз дің
тө те биі Қа зы бек Кел ді бекұлы жә не Кі ші
жүз дің ба ла биі Әй те ке Бай бе кұлы үшеуі
Әз Тәуке нің бас ке ңес ші сі бол ған. Тө ле
би Түр кіс тан ды Қа зақ хан ды ғы ның ас та-
на сы қы лу ға, үш жүз ді
бір ор та лық қа
ба ғын ды ру ға, Қа зақ хан ды ғын кү шей-
ту ге бел се не ат са лыс қан.
Тәуке хан өмірден өткеннен кей ін
Қа зақ хан ды ғы ның іш тей әл сі реуі не орай
ТӨ ЛЕ БИ ӘЛІ БЕ КҰЛЫ
(1663–1756)
Адам ның бас шы сы –
ақыл, шо лу шы сы – ой, же
тек ші сі – талап, қор ғау шы
сы – са быр, сы нау шы сы –
ха лық, тау сыл май ты ны –
ар ман, ең қым бат ты сы – ар
сақ тау, бә рі нен ар дақ ты
сы – өмір сү ру, со ның ішін
де ең тәт ті сі – сый лас тық.
Төлеби
Бі ліп айт қан сөз ге құн
жет пей ді,
Тау ып
айт қан сөз ге шын
жет пей ді.
Өзің біл ме сең, біл ген дер
ден үй рен,
Үйренгеннен
ештеңең
кетпейді.
Төлеби
Достарыңызбен бөлісу: