150 ПАЙДАЛАНУШЫИНТЕРФЕЙСІН ӘЗІРЛЕУ Мамандар интерфейстің ыңғайлылығын бағалауға мүмкіндік беретін
принциптер мен ережелердің кейбір жиынтығын қалыптастырады,
осылай оның ыңғайлылығын арттыратын шешімдерін ұсынады.
Қолжетімділік ережесі. Жүйе тақырыптық аяны жақсы білетін, оны
бұрын көрмеген пайдаланушыға, ешбір оқусыз оны пайдалануды бастап
кете алатындай түсінікті болуы керек. Бұл ереже ұмтылу қажет болатын
идеал болады, себебі практикада мұндай түсініктілік деңгейіне жету
ешқашан мүмкін бола бермейді. Сонда да, осы идеалға қол жеткізу үшін
не қажет болса, соны жасау керек.
Тиімділік ережесі. Жүйе онымен ұзақ уақыт жұмыс істейтін
тәжірибелі пайдаланушылардың тиімді жұмысына кедергі болмауы
керек. Ережелерді бұзудың айқын мысалы жүйенің тәжірибесі жоқ
пайдаланушылар үшін жақсы келетін құралдарын пайдалануға мақсатқа
сай болатындығы болып табылады, оның бірдеңені басқаша жасап қою
мүмкіндіктерін шектейді, ол сарапшы үшін де тиімді емес, нені және
қайда жасау керек.
Үздіксіз даму ережесі. Жүйе пайдаланушының білімі, дағдысы мен
біліктерінің үздіксіз өсуіне ықпал етуі және өзгеріп отыратын оның
тәжірибесіне бейімделуі керек. Нашар нәтижелер тек негізгі
мүмкіндіктерін меңгеруді береді немесе бастаушы пайдаланушыны
сарапшылар сенімді пайдаланатын күрделі интерфейспен оңаша қалуы.
Бір мүмкіндіктер жиынтығынан басқасына өту кезінде үздіксіздікті бұзу
қолайсыздық тудырады, себебі пайдаланушы жаңа мәнмәтінде қосылған
мүмкіндіктермен айналысуға мәжбүр.
Контексті қадағалау ережесі. Жүйе жұмыс істейтін мәнмәтінмен
келісілген болуы тиіс. Бұл ереже жүйенің жұмысқа қабілеттілігін
«жалпы ғана емес», атап айтар болсақ мұны қолданатын орта үшін
қабілетті болуын талап етеді. Мәнмәтінге кіріс және шығыс деректерінің
көлемі мен сипаттамасы, осы жүйе жұмыс істейтін ұйымның түрі мен
мақсаттары, пайдаланушылардың деңгейі, үй-жайдағы шу болуы кіреді.
Жоғарыда
көрсетілген
ережелер
қолайлы
интерфейсті
қанағаттантандыруы қажет жалпы талаптарды айқындайды. Келесі
принциптер пайдаланушы интерфейсінің қолайлы болуын арттыратын
шешімдерді табуға мүмкіндік береді.
Құрылымдау принципі. Пайдаланушы интерфейсі мақсатқа сай
құрылымдалуы керек. Мағынасы жағынан жақын оның тектес
бөлшектері көрінетін түрде байланысуы керек, ал тәуелсіз бөлшектері -
ажыратылып көрсетілуі керек; ұқсас элементтері ұқсас, ұқсас емес -
ерекше болуы керек.