қаласының түбінде
XVI ғасырдың 80-90жж.билік құрған қазақ ханы: Тәуекел
Тәуекел билік құрған жылдар: 1582(1583)-1598жж.
Мәтінде сипатталған тарихи оқиғадағы қазақ ханын анықтаңыз «...Қазақ хандығының сыртқы жағдайы өте
ауыр еді. Біріншіден, ...қазақ сұлтандарына одақтас болып жүрген Абдаллах хан енді оларға қарсы шықты.
Екіншіден, хандықтың шығыс жағында моғолдар мен жоңғарлар қазақ жеріне ұдайы қауіп төндіріп отырды.
Ол хандық билікті нығайтып қана қоймай, қазақ жерін кеңейтіп, қазақ хандығының беделін халықаралық
деңгейге дейін көтере білді»:Тәуекел хан
Тәуекел хан өзінің бір баласын басқаруға қойды: Қарақалпақтардың бірқатар руларын
Тәуекел хан інісі Шахмұханбетті басқаруға қойды: Қалмақтарға
Қалмақтардың басшылығына қойылған Тәуекел ханның інісі: Шахмұханбет
1594жылы Ресейге елшілік аттандырған хан: Тәуекел
1594ж. Мәскеуге Тәуекел ханның елшілігін басқарып келді: Құл-Мұхаммед
Мәтінде берілген оқиғаның ішінен қатесін табыңыз: «Бүкіл Русьтің самодержеці және көптеген
мемлекеттің патшасы әрі Қазақ ордасының иесі ұлы патша ағзам және ұлы кінәз Федор Ивановичтен
Хақназар патшаға Құдайға рақымымен біздің патшалық әміріміз. Біздің ұлы мәртебелі патшамызға өзіңіздің
Құлмағамбет деген адамыңызды грамотамен жіберіп, ал өз грамотаңызда біздің ұлы мәртебелі патшамызға
жазғаныңыздай, ал сіздің елшіңіз біздің ұлы мәртебелі патшамызға басын иіп, тағзым етіп, бұрынғы
жылдарда үлкен Ноғайлардың сіздерге жау болғанын, ал сіздердің өз ордаларыңыздан қуып
жіберілгендеріңізді, ал қазІр Құдайдың рақымымен екі ордаға – Қазақ және Қалмақ ордасына патша
болғаныңызды, бізден, қлы мәртебелі тақсыр әрі қлы кінәз бүкіл Русьтің самодержеці Федор Ивановичтен,
өзіңізді екі ордаңызбен – Қазақ және Қалмақ ордаларымен қоса патшаның қол астына алуды сұрағаныңызды
жеткізді. Ал сіз Сібір патшасы Көшімнің бізге опасыздық жасағанындай, біздің патшаның айтқанынан
шықпайтын болыңыз. Сондықтан біз сол теріс қылықтары үшін өз жасақтарымызды жіберіп, біздің адамдар
оның жұртын айдап әкетті, сол кезде сіздің ініңіз Ораз-Мұхаммед ханзада біздің жауынгер адамдарымыздың
қолына түсті. Ал сіз өз ініңіз Ораз-Мұхаммед ханзаданың біздің қолымызда ұмыт қалдырмайтынын естіп,
қуанып қалдыңыз. Ал біз, ұлы патша ағзам және ұлы кінәз, сізді аяп, сіздің ініңіз Ораз-Мұхаммед ханзаданы
сізге қайтаруға әмір береміз, ал сізге біздің патшалық әміріміз мынадай болмақ. Біздің ұлы мәртебелі
патшамыздың жанында біздің патшадан айлық алып тұратын сіздің бауырларыңыз бен ханзада балаларының
болуы үшін сіз оның орнына аманатқа бауырларыңыз бен балаларыңыздан ханзада жіберіңіз. Ал сіздің
бауырларыңызды немесе балаларыңызды біздің ұлы мәртебелі патшамыз ұмыт қалдырмайды.» : Тәуекел хан
Тәуекел ханның кезінде қатты шиеленісті:Қазақ-өзбек қатынасы
Тәуекел хан Абдоллахқа қарсы күресуге көмек сұраған елі: Ресей мемлекеті
1583 жылы өзбек ханы Абдаллахпен «ант беріскен шартты» бұзған хан: Тәуекел
1583жылы «Ант беріскен шартты» бұзып,Тәуекел хан Өзбек ханнан қайтарып алған қалалар: Сауран,
Достарыңызбен бөлісу: |
