1996 жылдың қарашасынан бастап екі айда бір рет шығады H. A. Yesevi uktü Bülteni
АХМЕТ ЯСАУИ УНИВЕРСИТЕТІНІҢ ХАБАРШЫСЫ, №2, 2014
жүктеу/скачать 4,95 Mb. Pdf көрінісі
|
httprmebrk.kzjournals253993609.pdf 3
| АХМЕТ ЯСАУИ УНИВЕРСИТЕТІНІҢ ХАБАРШЫСЫ, №2, 2014
toplumdaki insanlara yaşamlarını buna göredüzenlemeye dair mesajlar verilmektedir. Dede Korkut Hikayelerine göre Tanrı ve peygamber inancı, dua etme ve ölüm düşüncesi, yaşamın her anında kendisini göstermektedir. Hikayelerde yer alan olaylar sonunda Dede Korkut ortaya çıkarak hayır dualar etmekte, Tanrı‘nın ve peygamberin varlığı hatırlatılmaktadır. Hikayelerde geçen savaşların sonunda kazanan ve kaybeden olmakla birlikte dünyanın kimseye kalmadığı, günü gelince herkesin öleceği vurgulanmaktadır. Eski Türk İnancı‘nın Şamanlık olduğu kanaati, Orta Asya Türkleri arasında yapılan araştırmalar neticesinde, iyice yerleşmiştir. Altay ve Yakutlar‘ın çeşitli dinlerin etkisiyle ortaya çıkan inanç sistemlerine bakarak [8] ―Eski Türkler şüphesiz Şamanist idiler [9]‖ gibi bir ifade bugün artık yapılan araştırmalar neticesinde; ―Eski Türkler Şamanist değildiler‖ şekline dönüşmüştür [10]. Sonuç olarak diyebiliriz ki: Türk hikaye, destan ve roman geleneğinin ilk ögelerinden birisi olan Dede Korkut Kitabı, yazımızın başından beri dile getirdiklerimizden ve incelediğimiz örneklerden de anlaşılacağı gibi islami unsurları barındırmaktadır. Eserde bu unsurlar kendine mahsus bir değerler manzumesi haline gelmiştir. KAYNAKÇA 1. Ergin, M. Dede Korkut Kitabı, Ankara 1989, s.64-77. 2. Boratov, P. N. Korkut Ata, İslam Ans. 1967, C.VI. s. XC. 3. Köprülü, F. Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, Ankara 1984, s.253. 4. ERCİLASUN, A. B. Dede Korkut Mirası. 5. Ergin, M. Dede Korkut Kitabı, Ankara 1989, s. XIII. 6. Tümer, G., Küçük, A. Dinler Tarihi, Ankara 1980, s.60. 7. Ögel, B. Türk Kültürü‘nün Gelişme Çağları, Ankara 1979, C.II, S.60. 8. Kafesoğlu, İ. Türk Milli Kültürü, Ankara 1977, s. 251. 9. İnan, A. Tarihte ve Bugün Şamanizm, Ankara 1986, s.1; Eski Türk Dini Tarihi, İstanbul 1976, s.2. 10. Kafesoğlu, İ. Türk Milli Kültürü, Ankara 1977,s.253, Eski Türk Dini, Ankara 1980, s.6; Turan, O. Türk Cihan Hakimiyeti Mefkûresi, İstanbul 1986, s. 116; Güngör, H. Süryani Kaynaklarına Göre Türkler‘in Menşe‘i, Dini İnanç ve Adetleri, Türk Dünyası Araştırmaları, İst. 1986, s. 40-84. ТҤЙІНДЕМЕ Ҽрбір халық ҿткеннің барлық құндылықтарын бейнелейтін шығармаларды қалдырып жатыр. Бұл шығармалардың жартысы жоқ болып кеткен, бірақ жартысы біздің күндерімізге дейін жетті. Қорқыт атаның шығармалары басқа сақталған түркі халықтың сенімдері сияқты ауыз ҽдебиетін ҿмірлік ұстаным ретінде қамтып кҿрсеткен ең маңызды кҿздердің бірі болып табылады. Қорқыт атаның шығармалары ең ежелгі ҿткеннің тҽжірибесімен толтырылғанына ешқандай күмҽн жоқ. Бұл мақалада ҽйел болмысы элементтеріне қысқаша шолу жасалып, ежелгі шығармалардағы ислам элементтері жайлы сҿз қозғалады. жүктеу/скачать 4,95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|