Оқулық екі бөлімді 2 бөлім «Машина жасау технологиясы» мамандығы бойынша

3.51-сурет. Қолжетімділігі қиын жерлерде саңылауларды қадағалау 
схемасы:
труднодоступных местах: 
1
— әмбебап қуыс бұрғы; 
2
— арнайы қуыс бұрғы-калибр; 
А
-
ь
Д
а
, Б-i, Б
а
— 
тексерілетін саңылаулар 
Сонымен қатар, саңылауларды өлшеу үшін индикаторлық 
құрылғылар немесе сыйымдылық, индуктивтік немесе оптикалық 
датчиктері бар құрылғылар қолданылады. 
Жинау өлшемдік тізбектерді қолдана отырып, есептеу жолымен 
қосылыстағы саңылауды анықтауға болады. Ол үшін тізбек 
буындарыынң 
нақты 
өлшемдерін, 
яғни 
құрастырылатын 
бөлшектердің нақты өлшемдерін білу керек. 
Корпустық бөлшектерде базалық саңылаулардың өстілігін 
қадағалау. 
Машина соғуда роторлары бірнеше мойынтіректерге сүйенетін 
бұйымдар көп. Мұндай ұйымдардың ұзақ мерзімді жұмысы барлық 
осы мойынтіректер бір осьте орналасқандығын талап етеді. Бұл 
жағдайларда мойынтіректер асты отырғызу орындарының өстілігі 
немесе біліктердің өстілігі туралы айтады. Осындай бұйымдарды 
құрастыруда көп жағдайларда әртүрлі корпустық бөлшектерде 
орналасқан мойынтірек асты орындарды қадағалау және өстілігін 
қамтамасыз еткен жөн.
Алдын ала құрастыру кезеңінде, өлшенетін беттерге 
қолжетімділік бар кезде, әртүрлі әдістер мен құрылғыларды 
қолданады. Ең қарапайым әдістердің қатарына қатты калибрлерді, 
индикаторлық құрылғыларды, пневматикалық құрылғыларды 
қолдану және т.б. жатқызылады.
304
 

3.52-сурет. Өстілікті қатты калибрмен қадағалау схемасы:
а — сатылы калибрмен; б — жұмыр калибрмен; 1—3 — корпустық 
бөлшектер; 4 — калибр; 5—7 — өтпелі төлкелер 
3
05
Егер құрастыру процесінде талап етілетін өстілік қамтамасыз 
етілмесе, бұйымды пайдалануда біліктің иілуі, мойынтірек 
бөлшектерінің біркелкі емес тозуы орын алады, жоғарылатылған 
діріл және бекіткіш бөлшектерге жүктеме пайда болады, яғни 
бұйымның ресурсы мен сенімділігі төмендейді. 
Өстілікті қатты калибрлермен қадағалау барысында тек 
корпустық бөлшектер құрастырылады, ал сосын мойынтірекасты 
отырғызу орындарының саңылауларына қатты калибр орнатылады. 
Калибр қадағаланатын саңылаулардың диаметрлеріне қарай сатылы 
немесе жұмыр бола алады. Әртүрлі диаметрлі саңылауларды белгілі 
бір тіркестіруде сатылы калибр 4 (3.52, а-сурет) қолдануға болады, 1, 
2, 3 бұйымның алдын ала жиналған корпустық бөлшектердің 
саңылауларына енгізіледі. Егер калибр мардымсыз күш салып, 
барлық саңылаулардан өте алса, бұл саңылаулар өстілік болып
есептеледі. 
Ішкі диаметрлері бірдей жоғары дәлдікті өтпелі төлкелер 
жиынтығымен тіркесе отырып, жұмыр калибрді қолдану өте әмбебап 
әдіс болып табылады. Корпустық бөлшектерді 1, 2, 3 алдын ала 
жинау кезеңінде 5, 6, 7 төлкелерді (3.52, б-сурет) 
мойынтіректердің орнына тиісті саңылауларға орнатады. Берілген 
күшпен бекіткіш құралдарды бұрап бекіткеннен кейін 1, 2, 3 
бұйымның алдын ала жиналған тік тұрған корпустық бөлшектердің 
төлке саңылауларына жұмыр калибр енгізіледі. Егер машина 
майымен сәл майланған калибр аз ғана күш салуда барлық 
төлкелердің саңылауларынан өтсе, өстілік қанағаттанарлық болып 
есептеледі. 

Теңестіруді бақылау әдісінің нақтылығы көбінесе калибр 
дәлдігі және өткел втулкамен анықталады, сонымен қатар саңылау 
көлемі калибрдің ұштастыру бетінің өткел втулкаларына және 
корпустық бөлшектердегі саңылауларда. Ірі габаритті бұйымдарда 
және қатты калибрлерде иілгіштік теңестіруін бақылауда бұл әдіс аз 
іске асады.

жүктеу/скачать 14,99 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: