Алматы мектегь 1989



Pdf көрінісі
бет46/66
Дата19.12.2022
өлшемі4,18 Mb.
#58170
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   66
Байланысты:
syzdykova rabiga shalabaev belgibai korkem mtindi lingvistik

п а й ) а й т ы л м а қ о й ғ а өз ү л е с т е р і н қ о с ы п тұр. Т ү р а қ т ы т і р к с с і 
рі н д е қ о л д а н ы л ғ а н б ұ л а р д ы ң екеуі д е о б а с т а ғ ы м ә н д е р і ж а ғ
нан т ө р к і н д е с : суыт ж ү р у  — а с ы ғ ы с ж ү р у де, ат ізін суытпау 
ж и і келу.
Қ о ш к и н н і ң к е л і с ш т о л ы қ ж е т к і з у ү ш і н бес б а ғ ы н ы ң қ ы л ы с 
б а қ т а с қ ү р м а л а с с ө й л е м п а й д а л а н ы л ғ а н :
« Б а с қ а к ү н д е р д е к е ле т і н ә д е т і н д е й, Кошікин о р т а а т т ы ң ба 
л ы қ ж е л і с і м е п ж ә н е қ а м ы т ы н а у ы з о м ы р т қ а с ы н а а п а р а , а р б а ғ
к ү ш і н с а л а т а р т қ а н ш е т кі а т т ы ң б а р л ы қ ш а б ы с ы м е н , д о ғ а ғ а ба 
л а ғ а н екі қ о ң ы р а у д ы ң т ы м ы қ д а л а д а ы з ы ң д а п ш і ң г і р л е г е н д а
с ым е н , ж о л д ы ң ш а ң ы н б ұр !қ ы р а т ы п о т ы р ы п , ү й д і ң т ү б і н е екпіғ 
мен т о қ т а й қ а л д ы » . Қ ұ р м а л а с с ө й л е м д е г і б і р ы ң ғ а й аміал 'бағі
82


н ы ң қ ы л а р К о ш к и н н і ң к е л у
ж а ғ д а й ь г н ж е р і н е
ж е т к і з е бейне- 
л е й д і .
О қ и ғ а н ы ң кі рі с песі о с ы м е н а я қ т а л ы п , әрі к а р а й ол қ а т ы с у -
ш ы а д а м д а р д ы ң д н а л о г т а р ы мен а в т о р б а я н д а у ы а р к ы л ы бірге 
өрі л е д і . Д п а л о г т а р д ы ц м а з м у н ы ж ә и с о л а р ғ а т ү с і п і к т е м с бере- 
тін а вт ор с ө з д ер і а л ғ а ш қ ы
л и н и я н ы ( с у ы қ х а б а р д ы б і л д і р у )
о д а н орі д а м ы т а д ы . М ы с а л ы , «өте т ы ғ ы з б ү й р ы қ ә к е л д і м » д ег е н 
К о ш к и н сөзі, а вт ор сөз і нд ег і «кеск і ні күп-!к ү р е ң боп» тіркеСі бір 
ж а ғ ы н а н , а л ы с т а н
а л қ ы н ы п к е л г е н кі сі ні ц 
кескіи-кейгіін шы-
н а й ы б е й н е л е уг е қ ы з м е т етсе, е к і нші ж а ғ ы н а н , б үл к е л і с т і ц ж а й
ке л і с е м е с т і г і н б і л д і р е т үс еді . Қ о ш к и н н і ц түнемел қ ы м ы з д ы  (әт- 
ксн к ү н не н қ а л ғ а н ескі қ ы м ы з ) « а п т ы ғ а б і р - а қ ж ұ т у ы » д а , «маң^ 
д а й ы н а н т е р д і ң б ұ р қ ете т үсуі » де с ол м а қ с а т қ а қ ы з м е т етеді. 
Ал « ү р т ын т о л т ы р а бір к е к і рі п а л ы п » а м а л б а ғ ы н ы ц қ ы с ы кейіп- 
к е р д і ц е з с ө з д е р і м е н б і р л і к т е о н ы ң м і н е з д с м е с і н ж а с а й д ы . «Сор-
ғышгіен п е ч а т т а л ғ а н п а к е т т е г і » х а б а р д ы ң м а ц ы з д ы л ы г ы н о н ы ң
« қ а л ы ң с а р ы қ а ғ а з ғ а » ірі ә р і п п е н ж а з ы л у ы д а н ы қ т а й түседі ,
о н ы ң а с т а р ы н д а и р о н и я д а ж о қ емес. «Қарьгп» — сол к е з д і ц л ек-
сиікасына тән сөз. О д а н әрі « т ы л » с ө з і ні ң мәні н И т б а й ғ а үғ ын-
д ы р у ғ а а р н а л ғ а н д и а л о г т а е зі н е
б і р н е ш е мі нд е т т і ж ү к т е й д і :
м ә с е л е н і ң м ә н - ж а й ы н т ү с і н д і р е т і н н н фо р і м а ц и я л ы қ қ ы з м е т а т қ а -
р у м е н қ а т а р , И т б а й б і л і м і н і ң т а я з д ы ғ ы н д а к е рс е т е д і . Ал ғ а н і - 
;Қь; б о л ж т і а вт ор И т б а й сөзі а р қ ы л ы қ о р ы т а д ы :

А л с а , б е р е м і з , — д ед і И т б а й , — П а т ш а н ы ң б ұ і і р ы ғ ы н а н кім 
»бас т а р т а д ы ?
Б ү л сөзді ол Қ о ш к н н н е н ж о ғ а р ы ә к і м ( оя з Криівоносов) ал- 
д ы н д а б ү р ын д а а й т қ а н б о л а т ы н .
«Ал са, б е р е м і з , — д ег е н И т б а й ,
елді бір к ү н де көпдірі.п б е ­
р е м» .
Ке йі п к е р сөзін қ а й т а л а у — ж а й қ а й т а л а у емес, ол И т б а й д ы ң
к 'і'М 
екені н ашьип береді . Сөйтіп, кейіпікер сөзі 'ігосінің б о л м ы с-
б і ті мі н с о мд а п , о б р а з д ы т о л ы қ т ы р а д ы .
Б ө л і м д е к ел есі бір к ө ң і л а у д а р а р л ы қ ж а й — ел б а с ы н а түс- 
кен а у ы р т п а л ь г қ т ы п а й д а л а н ғ а н ел ж у а н д а р ы мен гіатша әк і м-
дері.нің қ ұ л қ ы н қ о м а ғ а й л ы ғ ы н ә ш к е р е л е у . Б ү н ы қ о р қ а у қ а с қ ы р -
л а р д ы ң ж е м т і к к е т а л а с у ы м е н қ а т а р қ о ю ғ а б о л а д ы . Б ү л л и н и я н ы
б е й н е л е уг е д е д и а л о г г а р ш е б е р
п а й д а л а н ы л а д ы . К о ш к и н мен 
Г о р б у но в д и а л о г ы , И т б а й 1мен әкесі Б а й с а қ а л д и а л о г ы . С о ңғ ы -
л а р ы қ о р қ а у л ы қ ж а ғ ы н а н п а т ш а чиновниіктерінен а с ып түспесе,
кем с о қ п а й д ы . Б і р і н ш і д и а л о г т а ғ ы негізгі м а з м ү н д ы б е й н е л е п 
т ұ р ғ а н с ө з д ер мен сөз т і р к е с т ер і : д ә у р е н с у ру , с писок, д о х о д н а я  


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   66




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет