«Өрлеу» біліктілік арттыру ұлттық орталығы ақ Қазақстан республикасы білім беру жүйесінің басшы жәНЕ

 
 
178 
 
Малокомплектная  школа  (МКШ)  –  это  общеобразовательная  школа  с  малым 
контингентом  обучающихся,  совмещенными  классами-комплектами  и  со  специфической 
формой организации учебных занятий (Закон РК «Об образовании»). 
Большинство  МКШ    в  нашей  Северо-Казахстанской  (88,1  %  от  общего  количества 
школ области) области. 
В  районе  имени  Габита  Мусрепова  Северо-Казахстанской  области    86,9  %  школ 
являются  малокомплектными    школами,  в  которых  обучаются  2937  учащихся  в 
совмещенных классах-комплектах и в классах с малой наполняемостью. 
В качестве основных проблем МКШ можно выделить следующее: 
1. В организация учебно-воспитательного процесса: 
- преобладание традиционных методик обучения в классах с малой наполняемостью; 
-  неэффективная  система  оценивания  результатов  педагогического  процесса, 
приводящая  к  гиперконтролю,  и,  как  следствие,  высокому  уровню  тревожности 
обучающихся; 
2. по кадровому обеспечению: 

 
узость специализации (однопредметность) в подготовке учителя в  высщих учебных 
заведениях,  специальных  учебных  заведениях,  обуславливающая  невозможность 
обеспечения  полной  учебной  нагрузки  педагогов-предметников  и  ведение  ряда  предметов 
неспециалистами; 

 
неподготовленность  учителя  к  особенностям  организации  образовательного 
процесса в условиях МКШ; 

 
низкий  уровень  мотивации  педагогов,  обусловленный  неадекватностью  системы 
оплаты,  стимулирования  и  социальной  поддержки  учителя  МКШ  затрачиваемым  им 
временным и интеллектуальным ресурсам для обеспечения качества подготовки к урокам по 
нескольким    предметам  и  эффективности  образовательного  процесса  в  совмещенных 
классах-комплектах. 
 3. Нормативно-правовое и программно-методическое сопровождение: 

 
несовершенство  нормативно-правовой  базы,  регламентирующей  деятельность 
МКШ; 

 
 отсутствие типового учебного плана для МКШ; 

 
отсутствие 
образовательных 
учебных 
программ 
по 
вариативному 
и 
индивидуальному компонентам учебного плана МКШ; 

 
отсутствия  пособий    и  методических  рекомендаций  для  учителя  по  организации 
образовательного  процесса  в  условиях  МКШ  на  основе  современных  педагогических  и 
информационно-коммуникационных  технологий,  учитывающих  тенденции  и  перспективы 
развития казахстанского образования. 
Для  решения  части  данных  проблем  методический  кабинет  нашего  района 
рассматривал  разные  варианты  внедрения  инновационных  технологий  в  учебно-
воспитательный процесс. 
Ознакомившись  с  технологией  «Биоинформатика  и  синергетика»,  мы  попытались 
впервые в республике внедрить данную технологию в условиях малокомплектных школ, где 
достигается самое главное - качество обучения.  
Развитие учащихся на уроке по технологии БИС осуществляется за счет измерителей 
качества:   
1.Технологических карт, их 11 (6 карт для ЕМН и 5 карт для ОГН). Учебные пособия 
по основным предметам построены на основе государственного образовательного стандарта. 
2.Нормы качества знаний должны составлять не менее 63 %.  
3.Работа  по  обобщенному  способу  учебной  деятельности  (ОСУД),  направленные  на 
развитие деятельности учащихся с помощью организации пооперационного контроля. 

 
 
179 
 
4.Разработанные  тренажеры  по  основным  предметам  с  дифференцированными 
заданиями  трех  уровней:  нижнего  порога  сложности  (НПС),  промежуточного  порога 
сложности (ППС), верхнего порога сложности (ВПС). 
5. Общий словарный запас (ОСЗ) – определяет бытовой объем памяти, а также уровни 
речевого  и  психического  развития,  тематический  словарный  запас  (ТСЗ)  –  определяет 
предметный  объем  памяти,  специальный  словарный  запас  (ССЗ)  –  определяют  качество 
развития учащихся. 
Внедрение  данной  технологии  нам  позволило  за  короткий  срок  добиться  развития 
речи, внимания, скорости мышления и памяти у учащихся. 
Ценным для преподавателя - предметника являются технологические карты, которые 
описывают организацию урока.    
Учитель - организатор процесса, ученики - активные участники. Большую часть времени на 
уроке  работают  дети.  И  это  позволяет  нам  решить  вопрос  самообучения,  самоконтроля  и 
реализации в ходе урока знаний, навыков и умений.  
В результате обратной связи учитель может сразу определить: насколько полученные 
знания 
соответствуют 
методическим 
и 
дидактическим 
стандартам.  
Диагностика 
проблем 
и 
пробелов 
проходит 
сразу 
же 
на 
уроке.  
Сущностной 
характеристикой 
технологической 
карты 
является 
представление 
образовательного процесса на уровне технологического проектирования и конструирования, 
включая описание действий учителя и учащихся (целеполагания, организации деятельности, 
контроля, регулирования). Карта является основой управления учебной деятельности.   
Технологические  карты  позволяют  учителю  проводить  урок  с  высоким  качеством  и  с 
минимальным временем подготовки к уроку; учить учащихся без принуждения, без двоек, с 
помощью  формативного  оценивания,  развивать  у  них  устойчивый  интерес  к  знаниям, 
потребность  к  самостоятельному  поиску,  сделать  учение  радостным.  Формативное  
оценивание  является  процессом,  который  оказывает непосредственное  влияние  на  рост  
и    развитие    учебных    достижений    и  обеспечивает  обратную  связь  между  учителем  и 
обучающимся.  Это    позволяет  определить    возможности    обучающегося,    выявить  
трудности,  помочь  в достижении  наилучших  результатов,  своевременно  корректировать  
учебный процесс. 
При этом мы  убеждаемся в  обеспечении профессионального  роста учителя, который 
определяется по критериям:  
Предметный: знания предмета, 
Методический: умения передать знания,  
Управленческий: охват класса        
Работая  на  уроке  с  матрицей  посадочных  мест,  каждый  учащийся  в  конце  урока 
оценивается,  согласно  определенным  критериям,  что  повышает  уровень  накопляемости 
оценок  в  журнале,  все    ученики  задействованы  на  уроке,  что  позволяет  концентрировать 
внимание  учащихся  на  уроке.  И  это  позволяет  нам  внедрять  в  учебно-воспитательный 
процесс структуру критериального оценивания.  
По итогам двух срезов в 41 школе в 3 и 4 четверти 2015-2016 учебного года  показана 
положительная  динамика оси качества  с 44  до 84 баллов. Ось качества замерялась в 3-4-5 
классах всех школ района по математике. По итогам анализа мы увидели реальную картину 
качества знаний по району, которая не во всех школах соответствовала качеству знаний по 
итогам четверти. В связи этим методический кабинет получил реальную возможность более 
детально, в разрезе каждого класса и отдельного ребенка изучить картину по преподаванию 
предмета,  по  преемственности  начальной  и  основной  школы.  Школы  получили  алгоритм 
дальнейшей работы по повышению качества знаний. 
Более двухсот учителей района, прошедшие обучающий семинар по технологии БиС, 
активно внедряют данную инновацию.  

 
 
180 
 
50  педагогов  района  выезжали  в  г.Астана  на  внешний  семинар  в  рамках  программы 
«Экспо - 2017». 
За летний период учителя  нашего района выпустили методическое пособие по картам 
устный  урок  1  (УУ1),  устный  урок  2  (УУ2)  по  русскому  языку  и  истории  Казахстана, 
методическое  пособие  по  карте  Биоинтернет  и  тренажер  по  предметам  математика  и 
биология. 
Учителя района активно делятся опытом с коллегами посредством он-лайн уроков и 
внешних семинаров. 
И мы уже можем выделить положительные моменты, анализируя процесс внедрения с 
точки зрения психологических аспектов, это:  
-  в  урочной  деятельности  уделяется  активное  внимание  развитию  познавательной 
деятельности учащихся; 
-система технологических карт предполагает неоднократное возвращение во времени 
к  изучаемому  материалу  через  разные  виды  деятельности,  что  является  основой 
формирования прочной системы знаний уучащихся;  
-  уроки,  проводимые  в  рамках  технологии,  повышают  мотивацию  учащихся  к 
изучению предмета;   
-  система  работы  в  рамках  самоуправления  способствует  приобретению  учащимися 
организационных, коммуникативных и лидерских навыков.  
Учитывая  все  положительные  результаты  предварительного  внедрения  Технологии 
БиС, акимат района и руководство отдела образования приняло решение о создание в составе 
методического  кабинета  специализированного  центра  качества  с  освобождёнными 
специалистами, которые будут заниматься непосредственно задачей по повышению качества 
в  школах  района  и  в  том  числе  малокомплектных  школ  на  основе  технологии  БиС.  В 
настоящее время проведен аудит качества во всех школах района. Внедряется новая форма 
внутришкольного контроля с помощью планшетов. В планшете отражаются итоги срезов в 
разрезе каждого предметника по всем разделам по уровню усвоения учениками тем разделов. 
Для каждого класса по математике на начальном этапе, а в последующем и по всем 
основным  предметам  предполагается  установление  неснижаемой  нормы  качества. 
Разработан  подробный  план  индивидуального  роста  качества  каждой  школы  на  основе 
динамики ее результатов. 
В  заключении  необходимо  отметить,  что  современный  мир  формируется 
эффективными технологиями и одна из них в образовании – это технология БиС. 
 
Список используемой литературы: 
1.
 
ГПРОиН на 2016-2019 годы от 1 марта 2016 года 
2.
 
Ф.Я.Вассерман. Методическое пособие для учителя  
3.
 
Ф.Я.Вассерман. Управление качеством обучения в общеобразовательных школах на основе ИКТ и 
информатики. Методическое пособие для учителя. А.,2008 
 
 
Инновациялық әдістерді қолдану арқылы баланың  
жан-жақты дамуында ертегінің орны 
 
Сериккалиева Г.У. 
Атырау қаласы №4 «Бәйтерек» 
 бөбекжай-балабақшасытәрбиеші 
 
Қазақстанның  өркениетті  әлемге  қол  созып,  бәсекеге  барынша  қабілетті  елу  елдің 
қатарына кіруінің негізгі тетігі – білім екені анық.  
Сондықтанда  біздің  болашағымыз  –  балаларды  білімді,  білікті,  саналы  азамат  етіп 
тәрбиелеу бүгінгі біздердің міндетіміз. Адам өмір бойы тәрбиеленеді, бірақ оның бойындағы 

 
 
181 
 
жақсы қасиеттердің қалыптасуы – мектепке дейінгі жастағы уақыт. Ертеңгі ел тізгінін ұстар 
ұрпағымызды  белі  бесіктен  шықпастан  бастап  жақсылыққа  баулу,  бойына  ізгілік  нұрын 
себуге, жан-жақты болуға тәрбиелейтін тәрбие тірегі  – ертегі. 
Балабақшада баланың ойлау, қиялдау, армандау қабілетін қалыптастыру  үшін халық 
ауыз әдебиетінің түрі – ертегіні кеңінен пайдаланады.  
Сонда болашақ ұрпағымызды тәрбиелейтін ертегіміздің маңызы неде?  
Ғасырлар бойы атадан балаға өсиет болып келе жатқан ертегілер баланы тал бесіктен 
бастап  біртіндеп  саналы  еңбекке  үйрету,  өтірік  айтпау,  мақтанбау,  шындықты  жақтау, 
көпшіл  болу,  туған  елін  сүю,  атамекенді  қастерлеу,  үлкенді  сыйлау  сияқты  тәрбиелік  мәні 
зор қасиеттерге баулиды. Адамгершілігі мол елге үлгілі азамат етіп өсіру мақсатын көздейді.  
Ертегі  арқылы  айнала  қоршалған  ортаны  барлай  алады,  табиғаттың  сиқырлы 
сырларын  сезіне  біледі,  халықтың  әдемілік  және  әдептілік  жайлы  ұғымдарын  бойына 
сіңіреді,  ұлттық  салт-дәстүр,  әдет-ғұрып  туралы  түсінік  алып,  адамгершілік  тәрбиесінің 
бастауларына ден қояды.  
Сонымен бірге ой-өрісі дамып, сөздік қоры молайған баланың айтар ойы да, істер ісі 
де өнгелі болмақ. Ертегісіз балалар арасындағы интеллектуалдың өзара қарым-қатынастарды 
түсіну мүмкін емес, ертегіге әуестенбейінше ұжымдық күйініш-сүйініш болмақ емес, ертегі 
туындамайынша  оймен  шабыттанған  қуаныш  балаға  түсініксіз.«Жаста  берген  тәрбие  жас 
шыбықты  иегендей»,-  дейді  халық  даналығы.Балалар  халық  ертегілеріндегі  жағымды 
кейіпкерлерге  ұқсап,  сондай  адал,  еңбекқор  болып  өсуге  талаптанады.  Ал,  жағымсыз 
кейіпкерлерден аулақ немесе олардан жиренуге тырысады, оларға ұқсағысы келмейтіндерін 
айтып  жеткіздеі.  Ертегілер  арқылы  балалар,  сол  ертегі  кейіпкерлері  туралы  жұмбақтар, 
мақал-мәтел, жаңылтпаштар, күлдіргі әңгімелер құрастырады. Бұлар баланың жан дүниесіне 
әсер етіп, ізгі қасиеттерін дамытуға үлкен қызмет атқарады. Көркемдікті тани білуге, ертегіні 
сүйіп  қадірлеуге,  өз  бойына  әдепті  мінез-құлық  нышандарын  қалыптастыруға,  шымыр  да 
шыдамды, батыл да батыр болуға үйретеді. Тіл шеберлігі артады. Мұндай жақсы қасиеттер 
баланың парасатты, инабатты, әдепті, еңбек сүйгіш, көргенді болып өсуіне әсер етеді. 
Мектеп  жасына  дейінгі  балдарға  арналған  ертегілер  болашақ  ұрпаққа  жан-жақты 
берер  тәрбиесі  көп  деуге  әбден  болады.  Адалдыққа,  адамгершілікке,ізеттілікке,  сұлулыққа, 
еңбекке, жақсы азамат болып қалыптасуына ертегінің ролі зор. Олардың тақырыбы кең де әр 
алуан.  Ертегілер  арқылы  балаларды  олардың  өмірлік  тәжірибесінен  тыс  жатқан 
құбылыстарымен және оқиғалармен таныстыруға болады.  
Барлық оқу іс -  әрекетінде ертегілерді қолдану арқылы негізгі педагогикалық дәстүр 
пәнаралық байланысты жүзеге асыруға болады. 
Мектепке  дейінгі  мекемелерде  инновациялық  білім  беру  құралдарын  қолданудың  да 
маңызы  зор.  Инновациялық  білім  беру  құралдарына:  аудио,  видео  құралдар,  компьютер, 
интерактивті  тақта,  интернет,  мультимедиялық  құрал,  электрондық  оқулықтар,  мен  оқу 
әдістемелік кешендер және тағы басқалары жатады. 
Өмір  талабына  сай  жаңа  технологияларды  оқу  процесі  мен  тәрбие  аясында  шебер 
қолдана білу тәрбиешінің міндеті.  Ертегілерді  оқу іс  - әрекетінде өз ретімен қолдана білсе, 
тәрбиеленушілерді жан - жақты дамытуда ертегінің аса зор мәні бар екенін айқындайды. 
Ертегілерді  меңгертуде  инновациялық  әдістерді  қолдана  жүргізген  жұмыстарыма 
талдау жасасам: 
1.
 
Ертегілерді  іріктеу  және  айлық  оқу  іс-әрекеті  тақырыптарына  сай  ертегі 
кейіпкерлерімен дамытушы ортаны жабдықтау. 
2.
 
 Ертегі кейіпкерлерін білім салалары мазмұнына сай дидактикалық көрнекіліктер 
ретінде пайдалану.  
3.
 
Ұйымдастырылған  оқу  іс-әрекеттерінде  ертегілерді  қолдану  арқылы  пәндік 
байланысты  іске  асыру.  Пәндердің  өзара  байланыс  деңгейі  балалардың  білімін  зерттеу, 
талдау, жүйелеу сияқты негізгі дидактикалық міндеттер арқылы шешіледі. 

 
 
182 
 
Балабақшада  ертегіні  тыңдату  және  әңгімелеп  беру  қатар  жүргізіледі.Сол  мақсатта 
ассоциация әдісі кеңінен пайдалынылады. 
Ассоциация әдісі – сол тыңдаған ертегі жайлы мәлімет. 
Мысалы:  «Бауырсақ»  ертегісін  алатын  болсақ,  ортаға  бауырсақ  жапсырылып, 
тармақтарына  көп  қиынды  суреттердің  ішінен  кемпір,  шал,  қоян,  үй,  қасқыр,  аю,  түлкіні 
балалар  жапсырады.  Мұндағы  мақсатымыз  балалардың  ойын  жинақтау,  ертегіні 
қорытындылап 
талдау. 
Ой қозғау  әдісі: Балаларға ертегілерге берілген жұмбақтарды жасыру; Сұрақтар  арқылы ой 
салу; 
СТО  -  ның  элементтерінің  бірі  –  Венн  диаграмманы  пайдалану  -  екі  ертегіні  салыстыру, 
ортақ белгісін табу, қорытындылау, нақтылау. 
Интерактивті тақтаны қолдану арқылы жүзеге асыруға болады.  
Мысалға,    «Қарлығаш  пен  Дәуіт»  еретегі  кейіпкерін  салыстырмалы  түрде  талдап, 
олардың ортақ ерекшеліктері мен қасиеттерінтабу. 
Мнемотехника - тіл дамытуда тиімді есте сақтау,оны дұрыс жеткізе білудегі әдіс пен 
тәсілдер  жүйесі.Мнемотехника  -  оңай  жолдан  қиынына  қарай  құрылып,  мнемоквадраттан 
бастап  мнеможолдарға,  біртіндеп  мнемокестеге  өтуі  қажет.Мнемокестенің  мазмұны  –ол 
графикалық  немесе  жартылай  графикалық  ертегі  кейіпкерлерінің  бейнесінің,табиғат 
құбылысының кейбір іс-әрекетінің басты сюжеті. 
Мысалы:  «Тышқан  мен  Торғай»  ертегісінен  дәнді  тең  бөлісе  алмай  жанжалдасқаны 
мнемокестеде  көрсетіледі.Осы  ертегі  желісін  балалар  өз  қиялындағыдай  өрбітеді. 
Джигсо әдісіарқылы бала өздігінен білім ала отырып, топпен жұмыс істеу арқылы бірін-бірі 
үйретеді  және  өздері  де  үйренеді.  Жалпы  мәселені  алдымен  топта  кейін  ортада 
талқылайды.Мысалы, әр топқа ертегіден үзінді суреттер таратылады. Балалар бұл суретті топ 
болып  талқылайды,  кейіпкерлерді  атайды.    Ортаға  шығып  сурет  бойынша  әр  топ  өздеріне 
түскен  ертегіні  баяндап  береді.  Мұндағы  мақсат  баланы  еркіндікке,  ойлау  қабілетін 
дамытуға,  көшбасшылыққа  тәрбиелеу.    Өз  ойларын  көпшілік  алдында  айта  алмайтын  бала 
ашылып, басқалармен бірге сөйлей бастайды. 
Ертегінің  ұйымдастырылған  оқу  іс-әрекетімен  сабақтастығын  айта  отырып  өз  іс 
тәжірибемнен  өткен  сабақтарымның  білімділік,  дамытушылық,  тәрбиелік  мақсатында 
жазылған сабағымды ұсынып отырмын.  
Таным білім беру саласымен  мен ертегінің сабақтастығы. 
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің тақырыбы: «Ертегілер еліне саяхат». 
Мақсаты:  
А)  Білімділік:  Геометриялық  пішіндер,  айналадағы  заттардың  көлемін,  формасын 
тікелей бақылата отырып меңгерту, логикалық ойындар. 
Ә)  Дамытушылық:  Өздігімен  жұмыс  істеуге  машықтандыру,  ойнау  қабілетін, 
байқампаздығын, сабаққа қызығушылығын дамыту, өздігінен талдау жасауға үйрету. 
Б)  Тәрбиелік:  Білім  мен  байланысын  түсіндіру,  ұжыммен  жұмыс  істеуге  тәрбиелеу, 
денсаулық шараларын дамыту. 
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің түрі: «Саяхат». 
Әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, көрініс, ертегі кейіпкерлерін жандандыру. 
Мектеп  жасына  дейінгі  баланы  ертегілер  арқылы  жан-жақты  дамытып,  жеке  тұлға 
ретінде  тәрбиелеу,  тілін  дамыту  –  ең  бірінші  ата-ананың  міндеті.  Бүгінгі,  техникалық 
мүмкіндіктер  дамыған  заманда  ата-аналардың  да  мүмкіндіктері  кеңейді.  Оған  теледидар 
арқылы бірге көрген ертегілер, қойылымдар, ойындар, бағдарламалар септігін тигізеді. Бірақ, 
әрбір  ата-ана  өз  баласының  мүмкіндігін,  жас  ерекшелігіне  тән  сөздік  қорын  білуге  тиіс. 
Баланың тілі жас ерекшелігіне сәйкес дамуы үшін ата-аналар баланы тек теледидар алдына 
отырғызып қана қоймай, ертегілерді бірге көріп, не болмаса ертегіні ата-ана өзі оқып беріп, 
баланың  ертегіні  түсінгенін,  я  түсінбегенін  байқап,  сұрақтарына  жауап  беруге  тиісті. 
Күнделікті  ауыз-екі  сөйлесуде  баланың  сұрақтарына  жауап  беріп,  сөздерді  бұрмаламай, 

 
 
183 
 
дұрыс айтуын бақылау ата-ана парызы десек те болады. Сондықтан да ата-аналар арасында 
«Өнегелі  отбасы»  тақырыбында  сайыс  өткізілді.  Ондағы  мақсатымыз  ата-аналармен 
балаларды  сайысқа  қатыстыра  отырып  халықтық  ертегілері  туралы  танымын 
анықтау.Өзімнің      іс-тәжірибемді  бөлісу  мақсатында  әріптестерімнің  арасында  «Ертегілер 
бала  тәрбиесінде»  атты  семинар  өткізілді.  Басты  міндетім:  ұйымдастырылған  оқу  іс-
әрекетінде  ертегіні  кеңінен  пайдалануға  оның  бала  өмірінде  маңызы  зор  екендігін  айта 
отырып баланың сөздік қорын байытуға және шығармашылық шеберліктерін дамыту. 
Өз  жұмысымда  жаңашылдыққа  ұмтылып,  білім  мен  тәрбиедегі  ұтымды,  нәтижелі 
әдіс-тәсілдерді  пайдалану  негізінде  ертегіні  бала  өмірінде      жан-жақты  тәрбиелеу  арқылы 
рухани жылылықты бүлдіршіндеріміздің бойына сіңіру мақсатында жүрегі таза саналы ұрпақ 
қалыптасады.  
Күтілетін нәтиже: 
1. Ақыл-ойды кеңейтеді, тілді ұстатады, өмірді таниды, сезімді кеңейтеді. 
2. Адамгершілік сапаны жетілдіреді. 
3. Ұжымдық сезім әрекеттері өсе түседі. 
4. Эстетикалық талғамы жоғарлайды. 
5. Еңбек тәрбиесін беру мақсаттарын шешуге мүмкіндік береді. 
6. Шыншылдық, инабаттылық пен әдептілікті дамытады. 
7. Табиғатты аялауға тәрбиелейді. 
8. Таныс ертегілерді айтып береді, ойыншықтарға қарап, шағын хикаялар құрайды; 
9. Сахналық қойылым жасауға қатысады.  
10. Отансүйгіштік, ата-ананы қадірлеу қасиеттері қалыптасады. 
 
Пайдаланған әдебиеттер: 
1. «Отбасы және балабақша» журналы.   
2. «Бала тәрбиесі» журналы.      
3. «Ертегілер»    А.Айдашев – Алматы, «Жазушы», 1989ж. 
4. «Мектеп жасына дейінгі балалар тілін дамыту методикасы» - А., «Мектеп» 1981 
5. «Қазақ ертегілері» - Алматы 1999 
6. «Ақылды ертегілер» - Алматы «Аруна» баспасы, 2008 
 
 
 
 
 
 
Мектепке дейінгі ұйымдарда жас мамандардың кәсіби тұлғасын қалыптастыру 
 
Уразалина С.Б. 
Атырау қаласы, № 4 «Бәйтерек» 
 бөбекжай -балабақша әдіскері 
 
Бүгінгі  Қазақстанның  басты  мақсаты  -  экономикасы  дамыған,  бәсекелестікке 
қабілетті, 30 елдің қатарынан көріну. «Мәңгілік Қазақстан» жобасы осы мақсатқа жеткізетін 
ұлы бастама.  «Мәңгілік Қазақстан» жобасы, ел тарихындағы біз аяқ басатын жаңа дәуірдің 
кемел  келбеті.  Мәңгілік  Ел  біздің  өз  қолымызда.  Ол  үшін  өзімізді  үнемі  қамшылап,  ұдайы 
алға ұмтылуымыз керек. Биылғы жылы азат еліміз үшін айтулы мерекелерге толы. Тамыры 
тереңде жатырған тарихымызға, хандық дәуірімізге 550 жыл толса, елімізде егемендік орнап, 
тәуелсіздік  таңы  атқанына  25  жыл  болып  отыр.  Мәңгілік  ел  болып  қалыптасу  жолында 
ұрпаққа  берілетін  тәрбие  елбасымыздан  бастап  ойландырып-толғандыратын  өзекті 
мәселелердің  бірі  екенін  ешкім  жоққа  шығармайды.  Білім  мен  тәрбие  беретін  орындарда 
жаңашылдық  пен  заманауилықты  ұштастыра  отырып,  ел  ертеңін  тәрбиелеуге  үлкен 

 
 
184 
 
жауапкершілік  танытылады.  Ел  есінде  бір  жыл  қалғың  келсе-ас  бер,  он  жыл  қалғың  келсе-
ағаш  отырғыз,  ал  мәңгі  қалғың  келсе-бала  тәрбиеле»  дейді  дана  халқымыз.  Баланың  ой-
өрісін  дамытуға,  олардың  қиялына  қанат  бітіріп,  тіл  байлықтарының  молаюына  біздің 
тәрбиешілердің  сіңірер  еңбегі  орасан.  Сондықтан  да  Сөзіміз-түзу,  Еңсеміз-биік,  Рухымыз-
мықты  болсын  десек,  бірегей  тәрбиеші  мамандығын  ұлықтай  білейік.  Ұрпағымыздың 
тамырына нәр беретін мамандық екендігін естен шығармайық. Заманауи прогрессте мақсатқа 
жету  үшін  жас  мамандарды  үйрете  отырып,  заман  талабына  сай  болу  үшін  білімі  жоғары, 
мәдениетті,  өзіне  деген  сенімі  мықты,  азаматтық  айқындамасы  орнықты,  кәсіптік  деңгейі 
жоғары, жаңалыққа жаны құмар, тың шешім таба алатын тәрбиеші болуға дайындау.  
Жас  маманның  қоғамдық  өмірге  даярлығын  бақылау  арқылы  өзін-өзі  тәрбиелеуге, 
бейімділіктерін  дамытуға  үйрету,  рухани  адамгершілікке  тәрбиелеу,  жаңа  технологияны 
үйренуге,  меңгеруге  баулу,  мотивациясын  арттыру  тәлімгердің  міндеті.  Осы  бағытта  жас 
маманмен жүргізілетін жұмыс жоспарымның құрылымы үш кезеңнен тұрады: 
1.
 
Бейімделу  кезеңі  (жас  маман  үшін  және  ұжым  үшін  де  бірінші  жыл  ең  қиын 
кезең) 
2.
 
Кәсіби  деңгейінің  қалыптасуы  кезеңі  (үш  жылда  жас  маман  ұжымдық  ортаға 
бейімделіп,  жұмыс  бағытын  түсініп,  ата-анамен  байланыс  жұмыстарын,  баламен  қарым-
қатынасын алдыңғы қатарлы тәрбиешілерден тәжірибе жинақтайды. 
3.
 
Даму  кезеңі  (бес  жылда  әр  жас  маманның  даму  кезеңінде    педгогикалық 
тәжірибені жинақтау, анықтау, оқып-үйрену, тарату және ұйым арасында тәжірибе алмасуы 
қалыптасады).  
Бейімделу кезеңінде жас маманмен жұмыс: 
-
 
Балабақша жарғысы, ережесі, ішкі еңбек тәртібі, ұжыммен жас маманды таныстыру 
-
 
Жас  маманның  жан  дүниесіне,  мінезіне,  көңіл-күйіне  қарай  отырып,  оның 
икемділігін анықтау 
-
 
Күнделікті жұмыс түрлеріне қатысу арқылы бақылау 
-
 
Тәжірибелі мамандардың оқу қызметіне, ертеңгіліктерне, шараларына қатыстыру 
-
 
Кәсіби жұмыс бағыты туралы кеңес беру, көмек көрсету 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Жас маманның ең қиын 
кезеңнен өтуі үшін жүргізілетін 
жұмыс формалары
 
Сауалнамалар 
Жеке парақшасын 
дайындау 
Кеңестер 
Тренинг 
Дөңгелек үстел 
Сұхбат 
Семинар 
Диагностика, 
мониторинг 

 
 
185 
 
 
Осы  жұмыс  формалары  арқылы  жас  мамандардың  кәсіби  білімін,  шеберлігін 
шыңдаймыз. 
Кәсіби деңгейінің қалыптасуы кезеңінде  жас маманмен жұмыс: 

 
Өзара  ұйымдастырылған  оқу  қызметіне  қатысу  арқылы  өз  тәжірбиесінде 
инновациялық әдіс-тәсілдерді жетілдіру 

 
Ата-анамен жүргізілетін жұмыс түрлерін кеңінен қолдану 

 
Балалармен  қарым-қатынасты  нығайтуда  білім  беру  мен  тәрбиелеудің  жаңа 
бағыттарын қолдануын қалыптастыру 
Кәсіби  деңгейінің  қалыптасуы  кезеңінде  жас  маман  қазіргі  өмір  талабына  сай, 
нәтижеге  бағдарланған  білім  берудегі  жаңашыл  қызметте  жаңа  технологиямен  жан-жақты 
іздену  арқылы  еңбек  етуге  үйренеді;  Жаңа  педагогикалық  технологияларды,  инновациялық 
әдіс-тәсілдерді  өзінің  әрекетінде  толық  пайдалана  отырып,  балалардың  білім  сапасын 
арттырып, жан-жақты дамытады.  
Осы  жұмыс  түрлері  арқылы    жас  маманның  педагогикалық  шеберліктерін  дамыта 
отырып,  технологияны  жетік  меңгеру  негізінде  балалардың  білімі  мен  тәрбиесін  және  ата-
анамен байланысын жоғарығы деңгейде көтеру 
Даму кезеңі: 

 
Оқу-тәрбие жүйесінде шығармашылық ізденістер 

 
Зерттеу жұмыстары 

 
Өз тәжірибесімен бөлісу 

 
Жоба жасақтау 

 
Дәстүрден тыс әдістерді білім беру саласында қолдану 
 
 
 
Даму кезеңіндегі жұмыс түрлері 
Педагогикалық оқулар 
Бейінді біліктілік 
Бағдарлама 
Портфолио  
Аттестация  
Конференция  
Жас маман бенефисі 
 
Даму 
кезеңінде 
білікті, 
білімді, 
жауаупкершілікті, 
сөйлеу 
мәдениетін, 
ұйымдастырушылық қабілетін бойына сіңірген, өзіне сенімді, жаңашылықтан қорықпайтын 
жас маман қалыптасады. 
«Үйренейік, ізденейік, жас маман!» жобасы  
Орындаушы: №4 «Бәйтерек» бөбекжай-балабақшасы 
Жобаның жетекшісі: әдіскер Уразалина С.Б 
Мақсаты:  жас  маманның  педагогикалық  шеберлігі  мен  шығармашылығын 
қалыптастыра  отырып,  оларды  іскерлікке,  мәдениеттілікке,  өз  кәсібіне  үлкен 
жауапкершілікпен  қарауға  бар  күш-жігерін  жұмсауға  баулу  және  заман  талабына  сай 
педагогтарды дайындау.  
Міндеттері:  
1.Әрбір  жас  маманның  педагогикалық  шеберліктерін  дамыта  отырып,  технологияны 
жетік меңгерту;                                                        
2.Жас  мамандардың  теориялық  білімдерін  балабақша  практикасында  қолдану 
дағдыларын  қалыптастыру.                                                                                  
3.Жас  мамандардың  қазіргі  қоғамдағы  ролін  арттыру,  олардың  құзырлығын  дамыту.  
4.Тәрбие,  білім  берудің  жаңа  бағдарламаларын,  жоспарын,  мемлекеттік  білім  беру 
стандартын, 
әдістемелік 
нұсқауларды 
талдау-игеру 
жұмыстарын 
жүргізу.  

 
 
186 
 
5.  Жас  мамандарға  жеке  бас  ерекшелігін  ескере  отырып,  диагностикаланған,  сараланған 
негізде ғылыми-әдістемелік көмектер көрсету; 
Жұмыс уақыты: 1 жыл 
Жобаны іске асыруға қатысушылар: тәжірибелі тәрбиешілер, ата-аналар, балалар, ұжым 
І дайындық кезең – 2 ай 
Жас мамандарды ұжымдық ортаға бейімдеу, теориялық білімін практика жүзінде іске 
асыру мақсатында жеке парақшасын сауалнамалар жүргізу арқылы анықталады. Анықталған 
ақпараттар бойынша жас мамандарды мынадай топқа бөлу. 
Жобаға қатысушыларды: ойшылдар, өнерлілер, зерттеушілер 
ІІ кезең – жобаны жүзеге асыру 
 
Жас мамандар 
Тәлімгерлер 
Жаңа  білімдерін  ашады,  ізденеді,  өз 
ойларын ортаға салады, көрнекі құралдар қорын 
жинақтайды,  инновациялық  әдіс-тәсілдерді 
қолдана отырып, өз тәжірибесімен бөліседі, ата-
анамен байланыс бағытын меңгереді, балаларға 
ақпараттық  технологиялар  арқылы    тәлім-
тәрбие беру жолдарын үйренеді 
Ұсынады,  жол  сілтейді,  бағдар  береді, 
нәтижені анықтауға көмектеседі, жас маманның 
серіктесі  болады,  алынған  нәтижені  бағалауға, 
кемшілікті анықтауға көмектеседі. 
 
ІІІ кезең – жобаның нәтижесі 
Анықталған ақпараттар бойынша жас мамандар топқа бөліну арқылы шығармашылық 
есеп  берді.  Жас  мамандардың  кәсіби  деңгейі  айқындалады,  шығармашылық  ізденісі, 
біліктілігі, интелектуалдық байлығы шыңдалып, мамандыққа деген қызығушылығы артады. 
Қорытынды. 
ХХІ  ғасыр  —  білімді,  талантты,  әлемнің,  елдің  және  отбасының  тағдыры  үшін 
жауапкершілікті мойнына ала білетін жастардың дәуірі. Ендеше, Қазақстанды дамыған елдер 
қатарына қосу міндетінен жастар да шет қала алмайды, қайта соның нақ ортасында болады 
деп сендіремін. Кезінде ұлы ғұламалардың бірі «Баланың бақыты жақсы ұстаздың қолында» 
деген  екен.  Бұл  қанатты  сөз  ешқашан  өзінің  мәнін  жойған  емес.  Сондықтан  ертең  ел 
тұтқасын ұстайтын бүгінгі жас ұрпақтың болашағы бірінші кезекте педагогтың берген білімі 
мен  тәлім-тәрбиесіне  тікелей  байланысты.  Жаңа  формация  жас  маманы  –  білімнің  өзіндік 
құндылығын  түсінетін,  жүрегі  жаңалық  деп  соғып  тұратын,  рефлексияға  қабілетті,  кәсіби 
дағдылары  дамыған  педагогикалық  дарын  иесі  болуы  тиіс.  Сондықтан,  жас  мамандарды 
тәрбиелеп, жақсы ұстаз деңгейіне дейін көтеруге жұмыстанайық. 
Нәтиже: 

 
Жас маман жеке көқарасы бар және қорғай білетін жігерлі тұлға.  

 
Маман  педагогтік,  психологиялық  білімін  жетілдіріп  үйренумен  қатар,  сол  білімін 
күнделікті ісінде пайдалана біледі.  

 
Баланың жан-жақты даму үшін осы салада тәжірибелі жас маман көмектесе алады. 

 
Ұйымдастырушылық,  құрылымдық,  бейімділік,  сараптамалық  қабілеттерімен  қатар 
өз  бойындағы  педагогикалық  жағдаяттарды,  дәйектерді,  құбылыстарды  талдай  біледі  және 
солардың пайда болуының себеп-салдарын анықтай алады.  

 
Инновациялық  әдіс-тәсілдерді  меңгерген  жас  маман  күнделікті  іс-тәжірибесінде 
пайдаланып, алдыңғы қатарлы тәрбиешілер деңгейіне көтеріледі. 

 
Жас  маманның  өз  ұйымдастырылған  оқу  қызметін  өзі  талдау,  бағалау  деңгйі 
жоғарлайды. 

 
Ата-аналармен тығыз байланыс жұмысын жасай алады. 
 
 

жүктеу/скачать 4,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: