САБАҚ ЖОСПАРЫ
Пəн
Қазақ əдебиеті
Мұғалім
Ажмеденова Гауһар
Мектеп, сынып
Атырау облысы, Құрманғазы
ауданы
Ы. Алтынсарин атындағы жалпы
орта мектеп, 9-сынып
Сабақ тақырыбы
Ілияс Есенберлин “Көшпенділер”
трилогиясы
Мақсаты:
А. Білімділік: І. Есенберлиннің өмірі мен
шығармашылығы жөнінде мағлұмат беру, трилогияның
мазмұны жəне кейіпкерлерімен таныстыру. ХV-ХІХ
ғасырлардағы қазақ халқының тарихи шежіресін түсіндіру.
Б. Дамытушылық: Əдеби теориялық білімдерін арттыру, өз
пікірлерін айтуға дағдыландыру. Ойлау, жүйелі салыстыру
қабілеттерін жетілдіру.
Ə. Тəрбиелік: тарихи көркем шығармадағы ұлттық рухты
негіздеп, ұлттық сананы қалыптастыру, адамгершілікке,
сүйіспеншілікке баулу, азаматтық, гуманистік қасиеттер
дарыту, еліне, халқына адал қызмет етуге тəрбиелеу.
Критерийлер:
А. Білу, түсіну
В. Қолдану
С. Сын тұрғысынан ойлау
Д. Коммуникативтік дағдылар.
Нəтиже:
✓
Автордың өмірбаянымен, шығармашылығымен
танысты;
✓
Алған білімдерін постерлер дайындау арқылы
қолданды;
✓
Оқушылар сын тұрғысынан ойлай білуге
дағдыланады, өз пікірлерін айта білуге үйренеді;
✓
Топтық тапсырмаларды орындау арқылы білімді өз
беттерімен игеруді үйренді.
Сабақ типі
Жаңа білімді меңгерту.
Əдістер:
«Аңыз-адам» əдісі,
«Сынып ішін аралау», тест, БФЕ
(БАРЛЫҚ ФАКТОРЛАРДЫ ЕСКЕРУ), КРЕАТИВТІ
МАТРИЦА, БЕС СҰРАҚ, «Мен сендерден сұрақ күтемін»
Ресурстар:
1
http://www.bilimland.kz/
,
http://itest.kz/
.
Сілтемелер:
http://www.bilimland.kz/index.php/kz/catalog/lesson/8268-1_i
_esenberlin_koshpendiler_1_kitap
http://www.bilimland.kz/index.php/kz/catalog/lesson/8289-1_i
_esenberlin_koshpendiler_2_kitap
http://www.bilimland.kz/index.php/kz/catalog/lesson/8320-
1_i_esenberlin_koshpendiler_3_kitap
ІІІ
http://itest.kz/exam_test?test_id=331283653
http://itest.kz/lekciya_takhaui_akhtanov_khamza_esenzhanov
_iliyas_esenberlin_prozasy
http://itest.kz/exam_test?test_id=498103843
Көрнекілігі:
Интерактивті тақта, автор суреті, ақ қағаз,
плакаттар, оқулық
Пəнаралық байланыс
Тарих
Жаттығулар:
1. Ұйымдастыру
2. Сергіту сəті
3. Қызығушылықты ояту. «Болжау»
4. Мағынаны тану. Жаңа білімді меңгерту кезеңі
5. Топтық жұмыс «Сынып ішін аралау»
6. Тарихи деректермен жұмыс
7. Тест тапсырмасы
8. Барлық факторларды ескеру
9. Креативті матрица
10. Бес сұрақ
11. «Мен сендерден сұрақ күтемін»
12. «Жариялау»
13. Не білдім? Не үйрендім?
14. Рефлексия
15. Үйге тапсырма
16. Бағалау
Сабақ кезеңдері
Уақытты меңгеру
1. Мотивациялық-бағдарлау кезеңі (8-10 минут)
2. Операциялық-орындаушылық кезең (оқу-танымдық,
ізденім, ішінара зерттеу, проблемалық əдістер (15-20
минут)
3. Рефлексиялық-бағалау кезеңі (өзіндік бақылау,
өзін-өзі бағалау əдістері (5-8 минут)
Мақсаты:
А. Білімділік: І. Есенберлиннің өмірі мен шығармашылығы жөнінде
мағлұмат беру, трилогияның мазмұны жəне кейіпкерлерімен таныстыру.
ХV-ХІХ ғасырлардағы қазақ халқының тарихи шежіресін түсіндіру.
Б. Дамытушылық: Əдеби теориялық білімдерін арттыру, өз пікірлерін айтуға
дағдыландыру. Ойлау, жүйелі салыстыру қабілеттерін жетілдіру.
Ə. Тəрбиелік: тарихи көркем шығармадағы ұлттық рухты негіздеп, ұлттық
сананы қалыптастыру, адамгершілікке, сүйіспеншілікке баулу, азаматтық,
гуманистік қасиеттер дарыту, еліне, халқына адал қызмет етуге тəрбиелеу.
Критерийлер:
А. Білу, түсіну
2
В. Қолдану
С. Сын тұрғысынан ойлау
Д. Коммуникативтік дағдылар.
Нəтиже:
✓
Автордың өмірбаянымен, шығармашылығымен танысты;
✓
Алған білімдерін постерлер дайындау арқылы қолданды;
✓
Оқушылар сын тұрғысынан ойлай білуге дағдыланады, өз пікірлерін
айта білуге үйренеді;
✓
Топтық тапсырмаларды орындау арқылы білімді өз беттерімен
игеруді үйренді.
Сабақ типі
Жаңа білімді меңгерту.
Əдістер:
«Аңыз-адам» əдісі,
«Сынып ішін аралау», тест, БФЕ (БАРЛЫҚ
ФАКТОРЛАРДЫ ЕСКЕРУ), КРЕАТИВТІ МАТРИЦА, БЕС СҰРАҚ, «Мен
сендерден сұрақ күтемін»
Ресурстар:
http://www.bilimland.kz/
,
http://itest.kz/
.
Сілтемелер:
http://www.bilimland.kz/index.php/kz/catalog/lesson/8268-1_i_esenberlin_koshp
endiler_1_kitap
http://www.bilimland.kz/index.php/kz/catalog/lesson/8289-1_i_esenberlin_koshp
endiler_2_kitap
http://www.bilimland.kz/index.php/kz/catalog/lesson/8320-
1_i_esenberlin_koshpendiler_3_kitap
http://itest.kz/exam_test?test_id=331283653
http://itest.kz/lekciya_takhaui_akhtanov_khamza_esenzhanov_iliyas_esenberlin_
prozasy
http://itest.kz/exam_test?test_id=498103843
Көрнекілігі:
Интерактивті тақта, автор суреті, ақ қағаз, плакаттар, оқулық
Пəнаралық
байланыс
Тарих
Жаттығулар:
1. Ұйымдастыру
2. Сергіту сəті
3. Қызығушылықты ояту. «Болжау»
4. Мағынаны тану. Жаңа білімді меңгерту кезеңі
5. Топтық жұмыс «Сынып ішін аралау»
6. Тарихи деректермен жұмыс
7. Тест тапсырмасы
8. Барлық факторларды ескеру
9. Креативті матрица
10. Бес сұрақ
11. «Мен сендерден сұрақ күтемін»
12. «Жариялау»
13. Не білдім? Не үйрендім?
14. Рефлексия
15. Үйге тапсырма
16. Бағалау
Сабақ кезеңдері
Уақытты
меңгеру
1. Мотивациялық-бағдарлау кезеңі (8-10 минут)
2. Операциялық-орындаушылық кезең (оқу-танымдық, ізденім, ішінара
зерттеу, проблемалық əдістер (15-20 минут)
3
3. Рефлексиялық-бағалау кезеңі (өзіндік бақылау, өзін-өзі бағалау
əдістері (5-8 минут)
Сабақ кезеңдері
Мұғалімнің іс-əрекеті
Оқушының
іс-əрекеті
Ресурстар
Ұйымдастыру
Сергіту сəті
Сергіту сəті
«Аңыз-адам» əдісі
•
Оқушылар өздері білетін ұлы адамдар
туралы естеліктер жəне ол адам
неліктен ұнайтынын айтуы қажет
Оқушылар
өздері білетін
ұлы адамдар
туралы
естеліктер
айтуы керек
жəне ол адам
неліктен
ұнайтынын
айтады.
Интеракти
вті тақта;
http://bilim
land.kz/kk/
content/les
son/15707-
iliyas_esen
berlinning
_omiri_me
n_shyharm
ashylyq_zh
oly
Қызығушы-лықт
ы ояту
«Болжау»
YOUTUBE cайтынан «Ғажайып туынды
“Көшпенділер” трилогиясы» бейнеролигін
көрсету
Бейнероликте айтылған мəселерді талқылау
Оқушылар
зерттеуші
ғалыммен
болған
сұхбатты
тыңдайды.
Видеосюжет
желісі туралы
бір-біріне
сұрақ қояды.
Интеракти
вті тақта;
http://bilim
land.kz/kk/
content/les
son/15710-
iliyas_esen
berlinning
_koshpend
iler_trilogi
yasy
Мағынаны тану
Оқушыларға
http://www.bilimland.kz/
сайтынан “Көшпенділер” романынан
үзінді тыңдайды.
І топ.
Көшпенділер. 1-кітап
http://www.bilimland.kz/index.php/kz/catalo
g/lesson/8268-1_i_esenberlin_koshpendiler_
1_kitap./
ІІ топ. Көшпенділер. 2-кітап
http://www.bilimland.kz/index.php/kz/catalo
g/lesson/8289-1_i_esenberlin_koshpendiler_
2_kitap
ІІІ топ. Көшпенділер. 3-кітап
http://www.bilimland.kz/index.php/kz/catalo
g/lesson/8320-1_i_esenberlin_koshpendiler_
3_kitap
Оқушылар
тыңдаған
мəтінді
басшылыққа
ала отырып,
постер
дайындап, оны
қорғайды.
Интеракти
вті тақта;
1.
http://w
ww.bilimla
nd.kz/inde
x.php/kz/c
atalog/less
on/8268-1
_i_esenber
lin_koshpe
ndiler_1_k
itap./
2.
http://w
ww.bilimla
nd.kz/inde
x.php/kz/c
atalog/less
4
on/8289-1
_i_esenber
lin_koshpe
ndiler_2_k
itap
3.
http://w
ww.bilimla
nd.kz/inde
x.php/kz/c
atalog/less
on/8289-1
_i_esenber
lin_koshpe
ndiler_3_k
itap
Топтық жұмыс.
«Сынып ішін
аралау»
Əр топ өздеріне берілген тақырыпты тыңдап
болғаннан кейін оларға 1-ден 3-ке дейін
нөмір жазылған жетон таратамын. Сосын
1-нөмір алғандар бір топқа, 2-нөмір алғандар
екінші топқа жиналады, 3-нөмір алғандар
үшінші топқа т.с.с. Балалар тыңдаған мəтін
бөлігін бір-біріне айтып береді. Сонда бір
оқушы мəтінді толық оқымай-ақ, оның
мазмұнын
түсініп
шығатындай
жағдай
жасаймын.
Оқушылар
берілген
тақырыпты
оқып,
басқаларына
түсіндіріп
шығады.
А4
форматын
дағы ақ
қағаз
Тарихи
деректермен
жұмыс
http://itest.kz/
сайтындағы білім ресурсымен
жұмыс.
І топ Қазақ хандығының құрылуы мəтінін
оқиды
.
http://itest.kz/lekciya_qazaq_khandyhynyng_qur
yluy
ІІ топ Абылай хандығы мəтінін оқиды
http://itest.kz/lekciya_abylaj_khandyhy
ІІІ топ 1837-1847 жылдардағы Кенесары
Қасымұлы бастаған көтеріліс туралы оқиды.
http://itest.kz/lekciya_1837_1847_zhyldardahy_
kenesary_qasymuly_bastahan_koterilis
Оқушылар өз
бетімен
отырып
мəтінмен
танысады,
біледі,
түсінеді.
http://itest.
kz/
сайтынан
тақырыпт
ық тест
тапсырма
лары
Тест тапсырмасы
http://itest.kz/
сайтында берілген тақырыптық
тест тапсырмасын орындау.
І топ.
Пəн: Қазақстан тарихы, Бөлім: Қазақ
хандығының құрылуы
http://itest.kz/exam_test?test_id=352613192
ІІ топ.
Пəн: Қазақстан тарихы, Бөлім: Абылай
хандығы
http://itest.kz/exam_test?test_id=582540948
http://itest.kz/
сайтында
берілген
тақырыптық
тест
тапсырмасын
орындайды.
http://itest.
kz/
сайтында
берілген
тақырыпт
ық тест
тапсырмас
ы
5
ІІІ топ.
Пəн: Қазақстан тарихы, Бөлім:
1837-1847 жжылдардағы Кенесары Қасымұлы
бастаған көкөтеріліс.
http://itest.kz/exam_test?test_id=331283653
Топтық жұмыс
І топ
БФЕ (БАРЛЫҚ ФАКТОРЛАРДЫ
ЕСКЕРУ)
Қалыптастырылатын дағдылар:
ақпараттарды басқару;
бірлескен жұмыс;
ойлау, мəселелерді өз бетімен шешу, шешім
қабылдау.
Жалпы сипаттама
Бұл əдіс оқушылар шешім қабылдағанда
немесе қандай да бір идеяны ойлағанда,
оларды барлық сəйкес келетін факторларды
ойлауға шақырады.
Жұмыс алгоритмі
1. Ұйымдастырушы педагог шешім қабылдау
жəне жоспарлау кезінде барлық факторларды
қарау маңыздылығын оқушылармен
талқылауға ниет білдіруі мүмкін. Мысалы,
егер қандай да бір маңызды фактор
ұмытылып қалған жағдайда, дұрыс болып
көрінетін іс-əрекет ақыр соңында дұрыс
болмай шығуы мүмкін.
2.
Топтарда оқушылар Барлық
факторларды ескеру
шаблонын толтыра
алады.
1. Пікір/ Сұрақ/Талқыланатын мəселе:
1-фактор
Артықшылықтар/ия
Кемшіліктер/қарсы
Қызықты факторлар
2-фактор
Артықшылықтар/иə
Кемшіліктер/қарсы
Қызықты факторлар
Фактор 3
Артықшылықтар/иə
Кемшіліктер/қарсы
Қызықты факторлар
Барлық факторларды талқылағаннан кейін
… деп ойлаймын.
ІІ топ
6
КРЕАТИВТІ МАТРИЦА
Қалыптастырылатын дағдылар:
креативтілік;
ойлау, шешім қабылдау, проблемаларды
шешу;
бірлескен жұмыс.
Жалпы сипаттама
Бұл əдіс оқушыларды жағдайлардың,
нұсқаулардың, идеялар мен оқиғалар
топтамасы туралы (болжамды түрде)
креативті ойлауға ынталандырады. Бұл
ойлау жəне проблемаларды шешу
дағдыларына ықпал ете отырып,
оқушылардың сұрақтарға жаңа қырынан
қарауына мүмкіндік береді. Нұсқаларды
зерделеп, басқа оқушылар идеяларының
негізінде өз нұсқаларын сындарлы, əрі
креативті етіп құрастыру үшін оқушылар
топтарда жұмыс істейді.
Жұмыс алгоритмі
1. Оқушыларға белгілі бір мəселеге
негізделген болжалды сценарийлері бар
матрица беріңіз:
КРЕАТИВТІ МАТРИЦА
– Қазақ хандығының құрылуы
Проблема:
Не?
Қазақ
ханды-ғ
ының
құрылу
ы
Үш
жүздің
басын
қосу
Ресей-
ге
қосыл
у
Адамдар:
кім?
Орын:
қайда?
ІІІ топ
БЕС СҰРАҚ
Қалыптастырылатын дағдылар:
ойлау, шешім қабылдау;
ақпараттарды басқару.
Жалпы сипаттама
Бұл əдіс ақпарат жинақтауға арналған, ол
сондай-ақ оқушыларға мəселені терең
зерделеуге немесе оны шағын тақырыптарға
немесе тармақтарға бөлуге мүмкіндік береді.
Бұл оқушыларға күрделі тақырыптарды
түсінуге көмектеседі. Аталған əдіс іс-əрекетті
жоспарлауға жəне мақсат белгілеуге ықпал
7
етуі мүмкін əртүрлі мүмкіндіктерді
қарастыруды көздейді.
Жұмыс алгоритмі
1. Үлкен қағаз бен маркер керек.
2. Оқушыларға «Қалай» немесе «Неге» деген
сұрау есімдіктері қолданылатын сұрақтар
қойылады.
3. Ұсыныстар оқу плакатында жазылады.
4. Мұғалімдер идеяларды дамытып, одан
арғы идеяларды зерделеу үшін бір сұрау
есімдігін пайдаланады.
5. Мұғалімдер идея/ұсыныс толық
қарастырылғанға дейін бірдей сұрағы бар
сұрақтарды пайдалануды жалғастыра береді.
«Мен сендерден
сұрақ күтемін»
Бұл тəсіл бойынша балалар мəтіннің
мазмұнын бір-біріне түсіндіріп болған соң,
осы мəтін бойынша сұрақ құрастырады.
Топтағы оқушылар өзара келісіп, қағазға екі
сұрақ жазып, келесі топқа береді.
Оқушылар
сұрақ
дайындайды.
Сұрақ
жазылған
бет
Жариялау
Сұраққа жауап іздеп, дайындалуға,
ақылдасуға 1-2 минут уақыт беріледі.
Сұрақтың
жауабын
топтың ішінде
ақылдасып
алған соң бір
оқушы жауап
береді.
Оқушы
«Рефлексиялық –
бағалау» кезеңі
Бүгінгі сабақта
мен не үйрендім?
Нені білгім келеді?
«Бүгінгі
сабақта мен не
үйрендім?»
деген кесте
бойынша
оқушылардың
Кесте
8
пікірі
тыңдалады.
Рефлексия
Балаларға баспалдақ суреті салынған қағаз
таратылып беріледі де, сол баспалдақтағы
өзінің орнын белгілеу тапсырылады. Егер
оқушы өзін сабақта жақсы сезініп, сабақты
жақсы түсінсе, баспалдақтың ең биік жеріне
күннің суретін салады. Ал егер сабақты
дұрыс
түсінбесе,
сабақ
ұнамаса,
баспалдақтың
төменгі
жағына
бұлттың
суретін
салады.
Сабақта
оқушының
көңіл-күйі орташа болып, кейбір нəрселерді
түсінбесе, онда баспалдақтың ортасына бір
жағы ашық, бір жағы боялған бұлттың
суретін
салады.
Осылайша
оқушының
өзін-өзі бағалауы мен мұғалімнің сабағы
бағаланып, өзара кері байланыс жүзеге
асырылады.
Оқушылар
берілген
баспалдаққа
өздеріне
ұнаған суретті
салады.
Баспалдақ
суреті
Сабақ қорыту:
«Ел боламын десең, бесігіңді түзе» деп М.О.
Əуезов айтқандай, бүгінгі ұрпақ кешегі
тарихын білмесе, елдігімізге сын болары хақ.
Еліміздің ертеңі болар ұрпақтың алдындағы
бір парызымызды өтеуді жөн санадым.
Үйге тапсырма
«Көшпенділер»
трилогиясының
тарихпен
қаншалықты сəйкес келетіндігін анықтап
келіңдер.
Оқушылар
берілген
http://www.bili
mland.kz/
;
http://itest.kz/
сайттарынан
мəліметтерді
іздеп табады.
Бағалау.
Формативті бағалау: Оқушыларды мадақтап,
бағалау
9
Достарыңызбен бөлісу: |