1. Физиология пәні, басқа ғылымдармен байланысы, медицинадағы маңызы. Уник 100%
Ұйқының биологиялық маңызы, оның түрлері мен фазалары. Түс көру.Ұйқы
жүктеу/скачать 0,93 Mb. Pdf көрінісі
|
физиология сессия Nazarkul E.S. 2021surak
- Бұл бет үшін навигация:
- 1)Баяу ұйқы 4 фазаға бөлінеді
|
84.Ұйқының биологиялық маңызы, оның түрлері мен фазалары. Түс көру.Ұйқы теориялары (И.П. Павлов, Р. Гесс, П.К. Анохин және т.б.). 95,09% Ұйқы - бұл белгілі бір уақыт аралығында болатын адамның тыныштық пен тынығудың өмірлік маңызды физиологиялық жағдайы, онда сана белсенділігі толығымен дерлік тоқтап, тітіркендіргіштерге реакциясы әлсірейді.Оның биологиялық маңызын айтып өтетін болсақ, егер адам ұзақ уақыт ұйықтамаса, оның зейіні, физикалық белсенділігі төмендейді, есте сақтау және психикалық жұмысы нашарлайды. Ұйқысыз апта сананың бұзылуына әкеледі, адам қоршаған әлем туралы нақты идеясын жоғалтады. Бұл кезде галлюцинация пайда болуы мүмкін. Көбісінше 10 күндік ұйқының толық болмауынан кейін өлім пайда болып жататынын ескеру қажет. Ұйқы барлық органдарды және орталық жүйке жүйесіне дейін қалыпты жұмысты қалпына келтіруге мүмкіндік береді. Түсімізде біз өміріміздің үштен бірін өткіземіз, бұл бізге тамақ пен су сияқты өте қажет.Ұйықтау кезінде күн ішінде алынған ақпарат жүйеге келтіріледі, жедел фактілер жедел жадтан өшіріледі. Ұйқы таралу фазаларына сәйкес 2 ге бөлінеді:баяу және тез ұйқы. 1)Баяу ұйқы 4 фазаға бөлінеді:I фаза- мұндай ұйқы күйінде адамның ойына қызықты ойлар мен жаңа идеялар пайда болады. Ол ұйқыдан гөрі көп есінейді. Бұл күй шамамен 5- 10 минутқа созылады. 126ЖМ Назарқұл Еркебұлан II фаза- онда адамның санасы мүлдем өшеді, яғни толық ұйқы пайда болады. Шамамен 20 минутқа созылатын бұл кезеңде есту анализаторлары өткірленеді. Осы уақытта біз кішкене шулардан, төсектегі қозғалыстан және тағы басқалардан оңай ояна аламыз. III фаза- бұл екінші фазаның жалғасы және тереңірек жалғасатын фаза. Бұл жағдайда адамды енді кішігірім сыбдырлар мен дыбыстар оята алмайды. Бұл стадия шамамен 45 минутқа созылады. IV фаза- Бұл кезең өте терең ұйқымен сипатталады. Адамды ояту үшінші кезеңге қарағанда әлдеқайда қиын. Әдетте, адам сергек күйге өтіп, осы фазада көрген түстерін есінде сақтамайды. Бұл күй дешамамен 45 минутқа созылады. 2)Тез ұйқы ұйқының бесінші кезеңі деп аталады. Бұл кезде ұйқының күйі максималды белсенді болады. Бірақ, бұған қарамастан, оның бұлшықеттері сал болып, адам бір қалыпта тұр. Сананың іші жақсы жұмыс істейді, сондықтан барлық армандар есте сақталады.Егер сіз жылдам фазада ұйықтап жатқан адамды оятасаңыз, онда ол барлық армандарды ең түрлі- түсті және жарқын бөлшектерде айта алады. Бұл кезде бұлшықет тонусы нөлге дейін төмендейді, церебральды қан ағымы күшейеді, көз алмасының қозғалысы орналады, мидың баяу белсенділігі орнайды, жүрек соғуының жоғарылай түседі, жылдам фазалық ұйқының ұзақтығы - жалпы ұйқы уақытының шамамен 20-25% алады. Түс көру- бұл адамның санасында пайда болатын визуалды, есту және тактильді бейнелерді субъективті қабылдауы деп алсақ болады. Түсімізде көргеннің бәрі - әсер, ой, сезім, эмоция, күнделікті өмірдегі оқиғалардың көрінісі. Кескіндер пайда болған кезде ұйықтап жатқан адам оның ұйықтап жатқанын түсінбейді. Бізде ұйқыны зерттейтін ғылымды сомнология деп атаса,түсті көруді – онейрология зерттейді. Түс көру көздің жылдам қозғалу фазасымен байланысты деп саналады. Бұл кезең ұйқының шамамен 1,5-2 сағат сайын пайда болады және оның ұзақтығы біртіндеп ұзарады. Бұл көздің жылдам қозғалуымен, тез тыныс алумен және жүрек соғуымен, дененің қаңқа бұлшықеттерінің уақытша босаңсуымен сипатталады. Соңғы зерттеулер көрсеткендей, түстер баяу ұйқы кезінде де болады. жүктеу/скачать 0,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|