5
● аударманың жанрлы(стилистикалық нормалары
● аударма тілі нормалары
● аударманың прагматиалық нормалары
● аударманың конвециалды нормалары
Аударманың баламасының нормалары құбылмалы параметр емес. Жанрлы
стилистикалық нормаларды мәтін түрінің стилистиалық ерекшеліктеріне
аударманың сәйкес келу талабы ретінде анықтауға болады.
Бұл нормалар
балама деңгеін талап етеді. Аударма мәтіні аударма тіліндегі тілдік
шығармалар. Ол үшін норма ережелерін білу қажет. Аударманың
прагматикалық нормаларын және құндылықтарын
қамтамасыз ететін талап
ретінда анықтауға болады. Аударма актінің прагматикалық шарттары
аударма нормаларын сақтаудан толығымен бас тартуға әкеп соқтырады.
Жалпы айтқанда түпнұсқа мазмұнын түсінік айтумен, мәнжазбалармен
ауыстырады. Аударманың конвенциалды
нормалары қазіргі жағдайда
аударманың түпнұсқаға жақындығы талабы ретінде қарастыруға болады.
Оның шеберлік іс әрекет ретінде түпнұсқаның орын басу және аударманы
жүзеге асыру барысында түрлі міндеттерді орындау. Аударма процесінің
нәтижесі түсініктерінде мына терминдерді қолданылады.
Адекватты
аудармаға баламаны аудару, дәлме-дәл аударма және еркін
аударма жатады.
Адекватты аударма – аударма сапасы бағасын жүзеге асыратын жақсы
аударма. Ол аударма актісінің пранматикалық міндеттерін қамтамасыз етеді.
Баламалық аударма – басқа тіл түпнұсқасының балмсының деңгейлерінің
бірігуінің мазмұнының айтылуы болып табылады.
Дәлме-дәл аударма – түпнұсқа мәтінінің заттық
логикалық бөлігі ғана
айтылады. Онда жанрлы стилистиалық нормалардың артта қалы әбден
мүмкін. Сөзбе-сөз аудармада түпнұсқаның формальді элементтері беріледі,
осының нәтижесінде нормалар бұзылады.
Еркін аударма кезінде түпнұсқа мазмұны жойылады.
Достарыңызбен бөлісу: