§ 5. Инфинитивтен жасалатын құрылымдар мен комплекстер Ағылшын тілінде инфинитивті қолданудың ерекшеліктері оның
функциясын анықтауды қиындатады және оның аудармада толық
аударылуын толық қамтамасыз етпейді. Инфинитивтің төрт түрлі
құрылымдары бар. Олар:
1. for-phrase айналымы.
2. nominative with the infinitive айналымы (мұнда инфинитив екінші
баяндауыш ретінде қолданылады).
3. іс-әрекет жалғастыруша инфинитив.
4. адьективті (сын есімді) сөз тіркестерде қолданылатын инфинитив.
Осы жағдайлардың бәрінде аударма барысында
грамматикалық
трансформацияларға жүгінеміз.
1. For-phrase айналымы For-phrase айналымы – ағылшын тілінің «for» предлогы қолданылатын
инфинитивті құрылым. Бұл құрылым аудармада қиындық тудырады және ол
келесі элементтерден тұратын ағылшын тілінің «for» предлогымен беріледі.
Жалпы септік және объектті септігінде зат есіммен берілетін инфинитив
субъектісі болады. Мысалы: It is necessary for him to have a good rest – Ол
жақсы демалу қажет.Бұл айналым келесі функцияларға ие:
1. Күрделі бастауыш (ол көбіне ағылшын тілінің it есімдігімен беріледі).
Мысалы: It was unusual for him to read in bed – Ол төсекте жатып оқымайтын.
2. Күрделі баяндауыш. Мысалы: The most important thing is for us to start early
– Бізге ең бастысы – ерте шығу.
3. Күрделі толықтауыш. Мысалы: I’m anxious for her to pass her examination –
Ол емтиханды жақсы тапсырса екен.
4. Күрделі анықтауыш. Мысалы: Here is an interesting book for you to read –
Мынау қызық кітап. Оқыңыз.
5. Күрделі пысықтауыш.
a) мақсат пысықтауыш. Мысалы: He stepped aside for me to pass – Ол менің
өтуім үшін артқа шегінді.
б) себеп-салдар пысықтауышы. Мысалы: The text was too dificult for students
to translate – Мына мәтінді студенттерге аударуға қиынға соқты.
Бұл айналым көркем-әдеби тілді, газет-публицистикалық мәтіндерде
кеңінен таралған.